देशात कोरोनासदृश HMPV विषाणूचे 12 रुग्ण:गुजरातेत एक वृद्ध आणि एक मूल पॉझिटिव्ह, यूपीमध्ये 60 वर्षीय महिलेला संसर्ग

देशात ह्युमन मेटापन्यूमोव्हायरस (HMPV) सारख्या कोरोना विषाणूचे एकूण 12 रुग्ण समोर आले आहेत. गुरुवारी 3 नवीन रुग्ण आढळले. पहिला रुग्ण उत्तर प्रदेशातील आहे. लखनौमध्ये एक 60 वर्षीय महिला पॉझिटिव्ह आढळली आहे. बलरामपूर रुग्णालयाचे संचालक डॉ. सुशील चौधरी यांनी दिव्य मराठीला याबाबत दुजोरा दिला. त्याच वेळी, गुजरातमधील अहमदाबादमधील 80 वर्षीय व्यक्तीचा आणि हिम्मतनगरमधील 7 वर्षांच्या मुलाचा एचएमपीव्ही अहवाल पॉझिटिव्ह आला आहे. मात्र, हा अहवाल खासगी रुग्णालयाच्या लॅबचा आहे. संध्याकाळपर्यंत सरकारचा अहवाल येईल. महाराष्ट्र आणि गुजरातमध्ये 3-3, कर्नाटक आणि तामिळनाडूमध्ये 2-2, पश्चिम बंगाल आणि यूपीमध्ये प्रत्येकी एक रुग्ण नोंदवला गेला. एचएमपीव्ही रुग्ण उघडकीस आल्यानंतर राज्यांनीही दक्षता वाढवली आहे. पंजाबमध्ये वृद्ध आणि लहान मुलांना मास्क घालण्याचा सल्ला देण्यात आला आहे. इथे गुजरातमध्ये हॉस्पिटलमध्ये आयसोलेशन वॉर्ड बनवले जात आहेत. हरियाणामध्येही आरोग्य विभागाला HMPV प्रकरणांवर लक्ष ठेवण्याचे आदेश देण्यात आले आहेत. लहान मुले सर्वात प्रभावित
HMPV ची लागण झाल्यावर, रुग्ण सर्दी आणि कोविड-19 सारखी लक्षणे दाखवतात. त्याचा सर्वाधिक परिणाम लहान मुलांवर होत आहे. यापैकी 2 वर्षांखालील मुलांना सर्वाधिक त्रास होतो. केंद्राने राज्यांना ‘इन्फ्लूएंझा सारख्या आजार’ आणि ‘गंभीर तीव्र श्वसन समस्या’ यांसारख्या श्वसन आजारांवर देखरेख वाढवण्याचा आणि HMPV बद्दल जागरूकता पसरवण्याचा सल्ला दिला आहे. आरोग्य मंत्री नड्डा म्हणाले – एचएमपीव्ही हा नवीन विषाणू नाही एचएमपीव्ही हा नवीन विषाणू नसल्याचे तज्ज्ञांनी म्हटले आहे. हे 2001 मध्ये पहिल्यांदा ओळखले गेले. त्यानंतर ते जगभर पसरले. हे श्वासोच्छवासाद्वारे पसरते, हवेतून पसरते. हे सर्व वयोगटातील लोकांना प्रभावित करते. WHO परिस्थितीवर लक्ष ठेवून आहे आणि लवकरच अहवाल आमच्याशी शेअर करेल. केंद्र सरकारने म्हटले होते – HMPV संसर्ग हिवाळ्यात सामान्य आहे
चीनमध्ये एचएमपीव्हीच्या वाढत्या प्रकरणांमध्ये आपत्कालीन परिस्थिती निर्माण झाल्याची चर्चा होती. मात्र, भारत सरकारने 4 जानेवारीला जॉइंट मॉनिटरिंग ग्रुपची बैठक घेतली होती. यानंतर सरकारने म्हटले होते की, थंडीच्या मोसमात फ्लूसारखी परिस्थिती असामान्य नाही. आम्ही चीनच्या मुद्द्यांवरही लक्ष ठेवून आहोत आणि सरकार त्यांना सामोरे जाण्यास तयार आहे- श्वासोच्छवासाच्या आजारांच्या बाबतीत कोणत्याही वाढीला सामोरे जाण्यासाठी देश पूर्णपणे तयार आहे. RSV आणि HMPV ही चीनमध्ये फ्लूच्या वाढत्या प्रकरणांची कारणे आहेत. या हंगामात हे सामान्य इन्फ्लूएंझा विषाणू आहेत. सरकार परिस्थितीवर बारीक लक्ष ठेवून आहे. तसेच, WHO ला चीनमधील परिस्थितीबद्दल वेळोवेळी अपडेट देण्यास सांगितले आहे. सरकारने सांगितले – फ्लूसारख्या आजारांना आळा घालण्यासाठी यंत्रणा अस्तित्वात आहे
सरकारने म्हटले आहे की ICMR आणि IDSP द्वारे इन्फ्लूएंझा सारख्या आजारासाठी (ILI) आणि इन्फ्लूएंझासाठी गंभीर तीव्र श्वसन आजार (SARI) साठी भारतामध्ये एक मजबूत पाळत ठेवणे प्रणाली आहे. दोन्ही एजन्सींच्या डेटावरून असे दिसून येते की ILI आणि SARI प्रकरणांमध्ये कोणतीही असामान्य वाढ झालेली नाही. तथापि, खबरदारी म्हणून ICMR HMPV चाचण्या करणाऱ्या लॅबची संख्या वाढवेल असेही सांगण्यात आले. वर्षभर एचएमपीव्ही प्रकरणांवरही लक्ष ठेवणार आहे. एचएमपीव्ही व्हायरसबद्दल तज्ज्ञांकडून जाणून घ्या… एम्सचे माजी संचालक म्हणाले – एचएमपीव्हीवर प्रतिजैविकांनी उपचार करता येत नाहीत
एम्सचे माजी संचालक डॉ. रणदीप गुलेरिया म्हणाले की, एचएमपीव्ही हा नवीन विषाणू नाही. व्हायरस सहसा स्वतःच सोडवतो. प्रतिजैविकांनी उपचार करता येत नाही. त्यांनी लोकांना जास्तीत जास्त पाणी पिण्याचा आणि पौष्टिक आहार घेण्याचा सल्ला दिला. तसेच गर्दीच्या ठिकाणी जाणे टाळण्यास सांगितले. कोविड आरएक्स एक्सचेंजचे संस्थापक म्हणाले – एचएमपीव्ही हे सामान्य संसर्गासारखे आहे
अमेरिकेतील टेक्सास राज्यातील डॅलस येथील CovidRxExchange चे संस्थापक आणि मुख्य कार्यकारी डॉ. शशांक हेडा यांनी भास्करला सांगितले की मीडिया या विषाणूबद्दल अतिशयोक्तीपूर्ण चिंता दाखवत आहे. तर, आकडेवारीवरून असे दिसून येते की हॉस्पिटलमध्ये लोकांची अचानक वाढ होण्याचे कारण केवळ HMPV नाही तर इतर अनेक व्हायरल इन्फेक्शन्स आहेत. HMPV सारखे विषाणू सहसा या हंगामात तात्पुरते पसरतात. काही काळानंतर त्यांची प्रकरणे स्वाभाविकपणे कमी होतात. त्यामुळे अधिक लोकांना रुग्णालयात दाखल करणे म्हणजे आरोग्य सेवा अयशस्वी ठरली असे मानू नये. प्रश्न आणि उत्तरांमध्ये HMPV व्हायरस टाळण्याचे मार्ग समजून घ्या… प्रश्नः HMPV व्हायरस म्हणजे काय? उत्तर: एचएमपीव्ही हा आरएनए विषाणू आहे, ज्यामुळे सहसा सर्दीसारखी लक्षणे दिसतात. यामुळे घशात खोकला किंवा घरघर होऊ शकते. वाहणारे नाक किंवा घसा खवखवणे असू शकते. थंड हवामानात त्याचा धोका जास्त असतो. प्रश्न: HMPV विषाणू कसा पसरतो?
उत्तरः HMPV विषाणू खोकताना आणि शिंकण्याद्वारे पसरतो. हा विषाणू संक्रमित व्यक्तीच्या संपर्कातून पसरतो. संक्रमित व्यक्तीशी हस्तांदोलन करून किंवा विषाणूने संक्रमित झालेल्या कोणत्याही वस्तूला स्पर्श केल्याने देखील त्याचा प्रसार होऊ शकतो. संसर्ग झाल्यानंतर 3 ते 5 दिवसांत त्याची लक्षणे दिसू लागतात. प्रश्न: HMPV रोगाची लक्षणे कोणती आहेत?
उत्तर: खोकला आणि ताप ही त्याची सर्वात सामान्य लक्षणे आहेत. सुरुवातीला त्याची लक्षणे सामान्य विषाणूंसारखीच दिसतात, परंतु जर विषाणूचा प्रभाव गंभीर असेल तर न्यूमोनिया आणि ब्राँकायटिसचा धोका असू शकतो. त्याची लक्षणे काय आहेत, ग्राफिकमध्ये पाहा: प्रश्नः HMPV कोरोना व्हायरससारखा आहे का?
उत्तर: HMPV व्हायरस (Paramyxoviridae फॅमिली) आणि कोरोना व्हायरस (Coronaviridae फॅमिली), दोन्ही वेगवेगळ्या कुटुंबांचे भाग आहेत. असे असूनही, त्यांच्यामध्ये अनेक गोष्टी समान आहेत. श्वसनाचे आजार: दोन्ही विषाणू प्रामुख्याने श्वसनसंस्थेवर परिणाम करतात. संक्रमण: दोन्ही विषाणू इनहेलेशनद्वारे आणि दूषित पृष्ठभागाच्या संपर्काद्वारे पसरतात. लक्षणे: दोन्ही विषाणूंची लक्षणे सारखीच असतात. यामध्ये ताप, खोकला, घसादुखी, घरघर आणि श्वास घेण्यात अडचण यांचा समावेश आहे. असुरक्षित गट: मुले, वृद्ध आणि कमकुवत प्रतिकारशक्ती असलेल्या लोकांना दोन्ही विषाणूंचा सर्वाधिक धोका असतो. प्रतिबंध: हात स्वच्छ ठेवणे, मास्क घालणे आणि सोशल डिस्टन्सिंग हे दोन्ही व्हायरस टाळण्यासाठी महत्त्वाचे उपाय आहेत. प्रश्नः हा विषाणू कोरोनासारखा जगभर पसरू शकतो का?
उत्तरः हा नवीन विषाणू नाही. गेल्या वर्षी चीनमध्येही त्याचा प्रसार झाल्याची बातमी आली होती. 2023 मध्ये नेदरलँड, ब्रिटन, फिनलंड, ऑस्ट्रेलिया, कॅनडा आणि अमेरिका यांसारख्या देशांमध्येही हा विषाणू आढळून आला होता. नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनच्या मते, हे 2001 मध्ये नेदरलँड्समध्ये प्रथम आढळले. तथापि, हा किमान 50 वर्षांचा व्हायरस मानला जातो. या विषाणूचा असा कोणताही प्रकार अद्याप दिसला नाही, जो कोरोनासारख्या स्फोटक पद्धतीने पसरतो. प्रश्न: या आजारावर काही उपचार किंवा लस आहे का? उत्तरः एचएमपीव्ही विषाणूसाठी अद्याप कोणतेही अँटीव्हायरल औषध बनलेले नाही. तथापि, बहुतेक लोकांवर त्याचा सामान्य परिणाम होतो. त्यामुळे त्याची लक्षणे घरी राहूनच नियंत्रित करता येतात. ज्या लोकांना गंभीर लक्षणे दिसतात त्यांना ऑक्सिजन थेरपी, IV थेरपी आणि कॉर्टिकोस्टिरॉईड्स (स्टेरॉईड्सचा एक प्रकार) दिला जाऊ शकतो. या विषाणूचा सामना करण्यासाठी अद्याप कोणतीही लस विकसित केलेली नाही. खरं तर, एचएमपीव्ही विषाणूमुळे, अशी परिस्थिती अद्याप निर्माण झालेली नाही की त्यासाठी लस तयार करण्याची गरज आहे. प्रश्न: WHO ने HMPV बाबत कोणतेही अपडेट जारी केले आहे का? उत्तर: नाही, जागतिक आरोग्य संघटनेने चीनमध्ये पसरणाऱ्या HMPV विषाणूबाबत अद्याप कोणतेही अपडेट जारी केलेले नाही. तथापि, चीनच्या शेजारी देशांनी WHO कडे याबाबत योग्य अपडेट जारी करण्याची मागणी केली आहे. प्रश्न: भारताच्या आरोग्य अधिकाऱ्यांनी HMPV बद्दल काय म्हटले आहे? उत्तर: देशाचे आरोग्य सेवा महासंचालक डॉ. अतुल गोयल यांनी म्हटले आहे की, भारतात याबाबत कोणतीही गंभीर परिस्थिती निर्माण होण्याची शक्यता नाही. येथे मेटापन्यूमोव्हायरस हा एक सामान्य श्वसन विषाणू आहे. त्यामुळे सर्दी, फ्लूसारखी लक्षणे दिसू शकतात. तथापि, वृद्ध आणि एक वर्षापेक्षा कमी वयाच्या मुलांमध्ये त्याची लक्षणे थोडी गंभीर असू शकतात. असे असूनही हा एक गंभीर आजार नाही. परिस्थितीला तोंड देण्यासाठी आमची रुग्णालये पूर्णपणे तयार आहेत.