जगातील 60% महिलांना व्हॅरिकोज व्हेन्सचा त्रास:पायात निळ्या नसा दिसतात, त्याचे कारण आणि उपचार काय?

तुमच्या पायात निळ्या किंवा जांभळ्या फुगलेल्या नसा तुमच्या कधी लक्षात आल्या आहेत का? ही एक आरोग्य स्थिती आहे, ज्यामुळे या शिरा अशा प्रकारे फुगल्यासारखे दिसू लागतात. याला व्हॅरिकोज व्हेन्स म्हणतात. व्हेरिकोज व्हेन्स म्हणजे हृदयाला रक्तपुरवठा करणाऱ्या नसा सुजतात. या नसांचे व्हॉल्व्ह व्यवस्थित काम करत नाहीत. त्यामुळे जे रक्त हृदयाकडे जायला हवे ते परत परत येते आणि शिरांमध्ये कुठेतरी जमा होते. सहसा ही समस्या शरीराच्या खालच्या भागात उद्भवते. यामुळे पाय आणि घोट्यावर निळे आणि जांभळे दिसू लागतात. दोन प्रकारच्या रक्तवाहिन्या – धमन्या आणि शिरा – आपल्या शरीरात रक्ताच्या हालचालीसाठी काम करतात. धमन्या हृदयापासून शरीराच्या सर्व भागांमध्ये रक्त वाहून नेतात, तर शिरा इतर अवयवांमधून रक्त परत हृदयाकडे वाहून नेतात. अशुद्ध रक्तवाहिन्या फुगून झालेल्या गाठींचा नसा स्थितीमुळे पायांवर काळे रॅशेस होऊ शकतात. जखमा असू शकतात, त्यांना रक्तस्त्राव होण्याचा त्रास होऊ शकतो. यामुळे वेदना आणि सूज देखील होऊ शकते. म्हणून आज ‘ सेहतनामा ‘ मध्ये आपण व्हॅरिकोज व्हेन्सबद्दल बोलणार आहोत. 40 ते 60% महिलांना व्हॅरिकोज व्हेन्सचा त्रास ‘स्प्रिंगर लिंक’ या सायन्स जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासानुसार, जगभरातील 40% ते 60% महिलांना व्हॅरिकोज व्हेन्सची समस्या आहे. तर अंदाजे 15% ते 30% पुरुषांना या स्थितीचा त्रास होतो. व्हॅरिकोज व्हेन्स काय आहेत व्हॅरिकोज व्हेन्सला असे समजून घ्या की, नसा सुजल्या आहेत. त्यांचे व्हॉल्व्ह खराब झाले आहेत. त्यामुळे अशी स्थिती निर्माण होते की, शिरा सुजून फुगल्यासारख्या दिसू लागतात. त्यामुळे बाधित व्यक्तीच्या पायाची त्वचा काळी पडू शकते. वेदना किंवा खाज सुटण्याची देखील शक्यता असू शकते. व्हॅरिकोज व्हेन्स लक्षणे काय आहेत? व्हॅरिकोज व्हेन्सचे सर्वात सामान्य लक्षण म्हणजे त्वचेच्या पृष्ठभागाच्या अगदी खाली आलेला फुगवटा. या स्थितीत पायांच्या स्नायूंमध्ये अशक्तपणा जाणवतो. त्याची इतर लक्षणे काय आहेत, खालील ग्राफिक पाहा. ग्राफिकमध्ये दिलेली लक्षणे तपशीलवार समजून घेऊ. फुगलेल्या शिरा: शिरा त्यांच्या नैसर्गिक स्वरूपापेक्षा अधिक वाकलेल्या, सुजलेल्या आणि दोरीसारख्या दिसू लागतात. या शिरा अनेकदा निळ्या किंवा जांभळ्या रंगाच्या असतात. ही असामान्य वाढ आपल्या पायांच्या आणि घोट्याच्या त्वचेच्या पृष्ठभागाच्या अगदी खाली दिसते. ही समस्या अनेकदा मज्जातंतूंच्या अनेक गटांमध्ये विकसित होते. यामध्ये आजूबाजूला लहान, लाल किंवा निळ्या रेषा (स्पायडर व्हेन्स) दिसू शकतात. पायांमध्ये जडपणा: यामुळे, आपल्या पायांचे स्नायू थकल्यासारखे, जड वाटू शकतात. ही भावना विशेषतः कोणत्याही प्रकारच्या शारीरिक हालचालींनंतर जाणवते. खाज सुटणे: व्हॅरिकोज व्हेन्सच्या आसपासच्या त्वचेला खाज येऊ शकते. रक्त जमा झाल्यामुळे हे घडते. वेदना: व्हॅरिकोज व्हेन्समुळे पाय दुखू शकतात. विशेषतः गुडघ्यांच्या मागे जास्त वेदना होतात. यामुळे स्नायू क्रॅम्प देखील होऊ शकतात. सूज: यामुळे पाय, घोटे आणि बोटे सुजतात आणि धडधडणारी संवेदना होऊ शकते. त्वचेचा रंग खराब होणे आणि अल्सर: योग्य उपचार न केल्यास, व्हॅरिकोज व्हेन्समुळे आपल्या त्वचेचा तपकिरी किंवा काळ्या रंगाचा रंग होऊ शकतो. व्हॅरिकोज व्हेन्स आपल्या त्वचेवर अल्सर (फोड) होऊ शकतात. या जखमांमधून रक्तस्त्राव होण्याची समस्या असू शकते. व्हॅरिकोज व्हेन्सचा धोका कोणाला जास्त असतो? व्हॅरिकोज व्हेन्स कोणत्याही व्यक्तीच्या शरीरात विकसित होऊ शकतात. तथापि, काही घटक व्हॅरिकोज व्हेन्स विकसित होण्याची शक्यता वाढवतात. ग्राफिक पाहा: आता ग्राफिकचे हे मुद्दे सविस्तरपणे समजून घेऊ. वय: वाढत्या वयाबरोबर आपल्या शरीराचे अनेक भाग कमकुवत होऊ लागतात. ते आता पूर्वीसारखे कामात तत्पर राहत नाहीत. वृद्धत्वामुळे शिरांच्या झडपा पूर्वीप्रमाणे काम करत नाहीत. शिरा त्यांची लवचिकता गमावतात आणि कडक होतात. त्यामुळे व्हॅरिकोज व्हेन्सची समस्या उद्भवते. जेंडर: स्त्रियांच्या हार्मोन रक्तवाहिनीचे व्हॉल्व किंचित जास्त विस्तारू शकतात. विशेषत: ज्या स्त्रिया गर्भवती आहेत किंवा गर्भनिरोधक गोळ्या घेत आहेत किंवा मासिक पाळी आहे. हार्मोन्सच्या पातळीत बदल झाल्यामुळे त्यांना व्हॅरिकोज व्हेन्सचा धोका जास्त असू शकतो. कौटुंबिक इतिहास: आपल्याला आपल्या कुटुंबाकडून आणि पूर्वजांकडून अनेक गोष्टींचा वारसा मिळतो. जमीन, मालमत्ता आणि सर्व सुखसोयींव्यतिरिक्त काही आजारही असू शकतात. व्हॅरिकोज व्हेन्स समस्या देखील अनुवांशिक असू शकते. जीवनशैली : बैठी जीवनशैली अनेक धोकादायक आजारांना कारणीभूत ठरते. जे लोक एकाच ठिकाणी जास्त वेळ उभे राहून किंवा बसून राहिल्याने त्यांच्या शरीरातील रक्ताभिसरण कमी होते. त्यामुळे व्हॅरिकोज व्हेन्सच्या स्थितीचा धोका वाढतो. खूप घट्ट कपडे परिधान केल्याने देखील ही समस्या उद्भवू शकते. एकंदर आरोग्य: काही आरोग्य परिस्थितीमुळे व्हॅरिकोज व्हेन्स देखील होऊ शकतात. गंभीर बद्धकोष्ठता आणि काही ट्यूमरमुळे शिरामध्ये दबाव वाढू शकतो. याबाबत आपण काळजी घेतली पाहिजे. तंबाखूचा वापर: जे लोक तंबाखूजन्य पदार्थ ( सिगारेट) वापरतात त्यांना व्हॅरिकोज व्हेन्स होण्याची शक्यता इतरांपेक्षा जास्त असते. जास्त वजन: जास्त वजनामुळे अनेक आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. वास्तविक, जास्त वजनामुळे रक्तवाहिन्यांवर दबाव पडतो, ज्यामुळे व्हॅरिकोज व्हेन्सची स्थिती उद्भवू शकते. व्हॅरिकोज व्हेन्स आणि स्पायडर व्हेन्समध्ये काय फरक आहे व्हॅरिकोज व्हेन्स आणि स्पायडर व्हेन्स जवळजवळ समान रोग आहेत, परंतु ते भिन्न दिसतात. स्पायडर व्हेन्स व्हेरिकोज व्हेन्सपेक्षा लहान आणि पातळ असतात. ते लाल किंवा निळे कोळ्याचे जाळे किंवा झाडाच्या फांद्यासारखे दिसतात आणि त्वचेच्या पृष्ठभागाच्या अगदी जवळ असतात. स्पायडर व्हेन्स सहसा वेदना होत नाहीत. हे आपल्या शरीरावर कुठेही दिसू शकतात. हे अनेकदा आपल्या गुडघ्यांच्या मागे, पायांवर किंवा चेहऱ्यावर दिसतात. उपचार काय आहे?