बाळासाहेब उद्धव ठाकरेंना म्हणाले- ‘डरने का नहीं’:शिवसेना प्रमुख होताच मुस्लिमांशी हातमिळवणी; कसे हिसकावले पक्ष आणि सरकार
वर्ष 1996… महाराष्ट्रात ठाकरे कुटुंब आणि शिवसेनेच्या राजकारणात प्रचंड गदारोळ सुरु होता. बाळासाहेब ठाकरेंच्या मुलाचा रस्ता अपघातात मृत्यू झाला. त्यांचा मुलगा जयदेव ठाकरे यांना शिवसेना चालवायची होती, पण वडिलांची साथ मिळाली नाही. जयदेव यांच्या पत्नी स्मिता यांनाही शिवसेनेच्या गादीवर बसायचे होते. शिवसेनेचे महत्त्वाचे निर्णयही त्या घेत असत. मीनाताईंच्या निधनानंतर स्मिता यांनी बाळासाहेब ठाकरे यांच्या घरातील ‘मातोश्री’चा ताबा घेतल्याच्या बातम्या आल्या होत्या. राज ठाकरे काका बाळासाहेबांच्या पावलावर पाऊल ठेवून शिवसेनेच्या कार्यक्रमात सहभागी होत होते. ते अगदी बाळासाहेबांसारखे दिसायचे, चालायचे आणि बोलायचे. त्यामुळे बाळासाहेबांनंतर शिवसेनेची कमान राज ठाकरे यांच्याकडे सोपवली जाईल, असे लोकांना वाटू लागले. दरम्यान, नारायण राणे यांनी शिवसेनेत महत्त्वाचे स्थान निर्माण केले. ते बाळासाहेबांच्या सर्वात आवडत्या नेत्यांपैकी एक होते. 2000 च्या सुमारास बाळासाहेबांची प्रकृती ढासळू लागली. आता शिवसेनेचा पुढचा वारसदार कोण, असे प्रश्न उपस्थित केले जात होते. 30 जानेवारी 2003 रोजी शिवसेनेचे महाबळेश्वर येथे अधिवेशन झाले. त्यात राज ठाकरे यांनी शिवसेनेच्या कार्याध्यक्षपदासाठी नाव सुचवले. ते नाव होतं बाळासाहेब ठाकरेंच्या छायाचित्रकार पुत्र उद्धव ठाकरे यांचे. राज यांनी हे का केले हे आजतागायत गूढच आहे. पण इथूनच शिवसेनेत उद्धव ठाकरेंचे युग सुरू झाले, ज्याने त्यांना महाराष्ट्राच्या मुख्यमंत्रिपदापर्यंत पोहोचवले आणि पक्षात फूटही पडली. आज ‘महाराष्ट्रातील दिग्गज ‘ या मालिकेत ठाकरे कुटुंबातून पहिल्यांदाच महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री झालेले उद्धव ठाकरे यांची कहाणी… सुरुवात: लहानपणापासून फोटोग्राफीची आवड, श्रीकांतच्या जवळ राहिले उद्धव यांना लहानपणापासूनच फोटोग्राफीची आवड होती. त्यांनर मोठे झाल्यावर व्यावसायिक छायाचित्रकार व्हायचे होते. उद्धव हे 1 वर्षाचे असताना त्यांची तब्येत खूपच खराब झाली होती. ते जगण्याची आशा नव्हती. दुखी झालेल्या बाळासाहेबांनी त्यांच्या घरात असलेला देवघर (देवतांच्या मूर्ती आणि चित्रे असलेली लाकडी रचना) तोडले. ज्येष्ठ पत्रकार जितेंद्र दीक्षित त्यांच्या ’35 डेज’ या पुस्तकात लिहितात की, ‘उद्धव यांची काळजी बाळासाहेबांचे भाऊ श्रीकांत यांनी घेतली होती. यानंतर उद्धव आणि श्रीकांत जवळ आले. फोटोग्राफी हा दोघांचा कॉमन छंद होता. राज ठाकरे हे उद्धव यांचे वडील बाळासाहेबांसोबत वेळ घालवत असत. तर उद्धव यांना श्रीकांतसोबत वेळ घालवणे आवडत होते. उद्धव यांनी बाल मोहन विद्या मंदिर शाळेतून शालेय शिक्षण पूर्ण केले. शालेय जीवनापासून उद्धव लाजाळू स्वभावाचे होते. उद्धव कोणत्याही वादात अडकले तर राज ठाकरे त्यांचा वाद मिटवत. शालेय शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर उद्धव यांनी सर जे.जे. इन्स्टिट्यूट ऑफ अप्लाइड आर्ट्समधून पदवी घेतली. महाविद्यालयीन शिक्षण पूर्ण केल्यानंतर 1980 मध्ये उद्धव ठाकरे यांनी व्यावसायिक छायाचित्रण सुरू केले. ते किल्ले, पक्षी, डोंगर दऱ्या यांची छायाचित्रे काढायचे. त्यांना एरियल फोटोग्राफीचीही आवड होती. एकदा उद्धव ठाकरे हे हेलिकॉप्टरमधून रायगड किल्ल्याचे फोटो काढत होते. त्यातच त्यांचा सेफ्टी बेल्ट तुटला. उद्धव हेलिकॉप्टरमधून पडणार असतानाच त्यांचा मित्र मिलिंद गुणाजी यांनी त्यांना आत ओढून त्यांचे प्राण वाचवले. राजकारणात प्रवेश : आईच्या सल्ल्याने राजकारणात आले, पहिल्याच भाषणात घाबरले आणि निघून गेले 11 एप्रिल 1990 रोजी मुंबईचे पूर्वीचे उपनगर मुलुंड येथे शिवसेनेची सभा होणार होती. या सभेत उद्धव ठाकरे पहिले भाषण करणार होते. राजकारणापासून नेहमीच दूर राहणारे उद्धव यांनी आई मीना ताईंच्या आग्रहास्तव शिवसेनेत प्रवेश केला. मीना ताईंना त्यांच्या एका तरी मुलाने बाळासाहेबांची शिवसेना पुढे न्यावी अशी इच्छा होती. या सभेचे आयोजन शिवसेना नेते शिशिर शिंदे यांनी केल्याचे ज्येष्ठ पत्रकार जितेंद्र दीक्षित यांनी सांगितले. उद्धव ठाकरे यांचे आगमन होताच सभेला सुरुवात झाली. पण एवढ्या लोकांना एकत्र बघून उद्धव घाबरले. लाजाळू स्वभावामुळे ते भाषण न करताच निघून गेले. बाळासाहेबांना हे कळताच ते उद्धव यांना म्हणाले, ‘डरने का नहीं, बोलने का’. मोठे-मोठे बोलले नाही तरी मनापासून बोल. मनापासून बोलाल तर लोक ऐकतील. प्रतिष्ठा वाढली : अरुण गवळींच्या पक्षाचा विरोध, उद्धव यांनी निवडणूक जिंकली 2002 मध्ये मुंबईत बीएमसी निवडणुकीची चर्चा सर्वत्र सुरु होती. ही निवडणूक पूर्णपणे उद्धव ठाकरेंची कामगिरी होती. बाळासाहेबांनी निवडणुकीची कमान उद्धव ठाकरे यांच्याकडे सोपवली होती. त्यांनी शिवसेनेचे दिग्गज नेते नारायण राणे आणि राज ठाकरे यांच्या जवळच्या नेत्यांची तिकिटे रद्द केली. उद्धव यांच्यामुळे शिवसेनेला काँग्रेस आणि राष्ट्रवादीकडून नव्या आव्हानांचा सामना करावा लागला. दरम्यान, अंडरवर्ल्ड डॉन अरुण गवळीच्या अखिल भारतीय सेना (एबीएस) आणि शिवसैनिकांनीही विरोध सुरू केला. ज्येष्ठ पत्रकार धवल कुलकर्णी त्यांच्या ‘द कजिन्स ठाकरे’ या पुस्तकात लिहितात, ‘उद्धव यांनी पहिल्यांदाच शिवसेनेच्या पारंपरिक ‘मराठी माणूस’ निवडणूक वर्तुळातून बाहेर पडून निवडणूक सभा घेतल्या. शिवसेनेच्या झेंड्याखाली सर्वांना एकत्र आणण्याचे त्यांनी सांगितले. 1997 नंतर इतिहासाची पुनरावृत्ती झाली आणि शिवसेनेने दुसऱ्यांदा बीएमसी निवडणुकीत विजय मिळवला. 227 जागांपैकी शिवसेना आणि भाजपच्या युतीने 133 जागा जिंकल्या. काँग्रेसने 60 जागा जिंकल्या. राष्ट्रवादी काँग्रेसला 12 तर समाजवादी पक्षाला 10 जागा मिळाल्या. या निवडणुकांमुळे उद्धव यांची पक्षावरील पकड मजबूत झाली. बाळासाहेबांचे उत्तराधिकारी मानल्या जाणाऱ्या राज ठाकरेंची सत्ता संपुष्टात येऊ लागली. शिवसेनेत दोन गट पडले. बाळासाहेबांचे समर्थक उद्धव यांना पुढील उत्तराधिकारी मानू लागले. दुसरीकडे राज ठाकरे यांच्या समर्थकांमध्ये बंडाची ठिणगी पेटू लागली. पहिले सिंहासन : राज यांच्या सांगण्यावरून उद्धव यांना शिवसेनेची कमान मिळाली ‘द कजिन्स ठाकरे’ मध्ये लिहिल्या प्रमाणे, 30 जानेवारी 2003 रोजी महाराष्ट्रातील महाबळेश्वर येथे शिवसेनेचे अधिवेशन झाले. त्यात बाळासाहेब सर्वांना मागे सोडून पुतण्या राज यांना अध्यक्ष करतील, असा पूर्ण विश्वास शिवसैनिकांना होता. मात्र उद्धव ठाकरे यांना अध्यक्ष करण्याचा प्रस्ताव मांडण्यात आला. खुद्द राज ठाकरेंनीच हा प्रस्ताव मांडल्याने सर्वांनाच आश्चर्य वाटले. राज यांनी असे का केले हे आजपर्यंत कुणालाही समजू शकलेले नाही. बाळासाहेब अधिवेशनात उशिरा पोहोचले. राज यांनी उद्धव यांच्या नावाची शिफारस केल्याचे समजताच ते संतापले. तो शिवसैनिकांना म्हणाले- पुढचा प्रमुख कोण असेल हे ठरवणारा राज कोण आहे? शिवसेना हे एका कुटुंबच नसून सर्वसामान्यांचा पक्ष आहे. उद्धव यांना अध्यक्ष करणे तुम्हा लोकांना पटत नसेल, तर मी हा निर्णय तात्काळ रद्द करेन. उद्धव यांना अध्यक्ष करण्याचा निर्णय सर्वानुमते घेण्यात आल्याचे शिवसैनिकांनी बाळासाहेबांना सांगितले. यानंतर बाळासाहेबांनी उद्धव यांची शिवसेनेच्या कार्याध्यक्षपदी नियुक्ती केली. आतापर्यंत पक्षात फक्त शिवसेनाप्रमुख पद होते. उद्धव यांच्यासाठी पहिल्यांदाच कार्यवाह अध्यक्षपदाची निर्मिती करण्यात आली. उद्धव कार्याध्यक्ष झाल्यानंतर पक्षातील अनेक नेते नाराज झाले. याचे एक कारण म्हणजे बाळासाहेबांना त्यांच्या परवानगीशिवाय कोणीही भेटू शकत नव्हते. राज ठाकरे यांनी एका मुलाखतीत म्हटलं होतं. शिवसेना अध्यक्ष म्हणून उद्धव यांच्या नावाची शिफारस करणे ही माझ्या आयुष्यातील सर्वात मोठी चूक होती. शिवसेनेचा विस्तार : ‘मी मुंबईकर’ मोहिमेतून मुस्लिम आणि बौद्ध दलितांशी हातमिळवणी वर्ष 2003. मुंबई विद्यापीठाच्या मराठी विभागात केशव सीताराम ठाकरे यांच्या छायाचित्राचे अनावरण होणार होते. या कार्यक्रमात सहभागी होण्यासाठी उद्धव आले होते. छायाचित्राचे अनावरण करून त्यांनी राजकीय खेळी केली. बौद्ध दलितांकडे हात पुढे करून उद्धव यांनी शिवसेनेचा हिंदुत्वाचा अजेंडा संपवला. शिवसेनेचे कार्याध्यक्ष झाल्यानंतर उद्धव यांनी ‘मराठी माणूस’ एवढ्यावरच न थांबता त्याच्या पुढे जात शिवसेनेचा विस्तार करण्याची जोखीम पत्करली. उद्धव यांनी शरद पवारांचा बालेकिल्ला असलेल्या बारामतीत ‘शिवशक्ती-भीम शक्ती’ रॅलीही काढली. यामध्ये त्यांनी दलितांना काँग्रेसला मतदान करणे थांबवण्याचे आवाहन केले. उद्धव सभेत म्हणाले- मुंबईने येथे येणाऱ्यांची सेवा केली आहे. त्यामुळे मुंबईत काम करणाऱ्या अमराठी लोकांनी धर्म, जात यासारख्या कल्पना दूर करणे गरजेचे आहे. येथील जनतेला त्यांचे गतवैभव परत मिळावे. ‘द कजिन्स ठाकरे’ मध्ये उल्लेख केल्या प्रमाणे, शिवसेनेने मुस्लिम, दलित आणि उत्तर भारतीयांचा एक भाग वेगळा केला होता. पण महाराष्ट्रात मराठी लोकांपेक्षा हिंदी पट्ट्यातील लोकांची संख्या वाढू लागली. अशा स्थितीत महाराष्ट्रावर राज्य करायचे असेल तर सर्वांना बरोबर घेऊन जावे लागेल, हे उद्धव यांच्या लक्षात आले. उद्धव यांनी ‘मी मुंबईकर’ नावाची मोहीम सुरू केली. विविध भाषा आणि पंथाच्या लोकांना शिवसेनेशी जोडणे हा या मोहिमेचा उद्देश होता. आजपर्यंत हिंदुत्वाचे राजकारण करणाऱ्या शिवसेनेने उद्धव यांच्या प्रचाराने आपल्या प्रतिमेला तडा जाऊ लागला. बाळासाहेबांनीही ‘मी मुंबईकर’ला पाठिंबा दिला. पहिला पराभव : ‘मी मुंबईकर’ संपवण्यासाठी दंगल भडकवल्याचा राजवर आरोप, उद्धव यांनी पराभव स्वीकारला ‘द कजिन्स ठाकरे’च्या मते, 2004 च्या विधानसभा निवडणुकीला फक्त एक वर्ष उरले होते. वांद्रे येथे ‘मी मुंबईकर’ लाँच करण्यात आला तेव्हा खूप चांगला प्रतिसाद पाहायला मिळाला. शिवसेनेच्या मुंबई आणि ठाण्यातील शाखांमध्ये किमान एक अमराठी उपशाखाप्रमुख करण्यात आला. अखेर शिवसेना प्रदीर्घ काळापासून तेच करत होती. दुसरीकडे राज ठाकरेंना हे पचनी पडलं नाही. शिवसेना फक्त मराठी माणसांपुरती मर्यादित राहावी अशी राज यांची इच्छा होती. 18 नोव्हेंबर 2003. राज ठाकरेंच्या बीव्हीएसच्या कार्यकर्त्यांनी ‘मी मुंबईकर’ मोहीम रोखण्यासाठी दंगलीचा कट रचला. रेल्वे रिक्रूटमेंट बोर्डाच्या कार्यालयाबाहेर कार्यकर्ते जमा झाले. नोकरभरतीत मराठी लोकांनाच स्थान द्यावे, अशी त्यांची मागणी होती. कल्याणमध्ये रेल्वे भरती परीक्षेला बसण्यासाठी आलेल्या उत्तर भारतीयांवर बीव्हीएस कार्यकर्त्यांनी हल्ला केला. बाहेरच्या व्यक्तीची नियुक्ती होऊ देणार नाही, असा इशारा राज यांनी दिला. या हल्ल्याने उत्तर भारतीय जनता हादरली. कार्यकर्त्यांनी रेल्वे बोर्डाच्या परीक्षांचे कॉल लेटर फाडले. त्यामुळे उद्धव यांना ‘मी मुंबईकर’ मोहीम मागे घ्यावी लागली. वारसा: राज यांनी मनसेची स्थापना केली, उद्धव शिवसेनेचे अध्यक्ष झाले 9 मार्च 2006 च्या संध्याकाळी शिवाजी पार्क मैदानावर शिवसेनेच्या जागी नवीन पक्षाचे झेंडे दिसत होते. जिथून शिवसैनिक गर्जना करत होते, तिथून राज ठाकरे आपल्या नव्या पक्षाची सुरुवात करत होते. उद्धव यांचा शिवसेनेतील वाढती उंची आणि बाळासाहेबांवरील नाराजी यामुळे राज यांनी पक्ष सोडला. ‘द कजिन्स ठाकरे’नुसार , मनसेच्या स्थापनेदरम्यान राज ठाकरेंनी हा पक्ष महाराष्ट्रावर राज्य करणार असल्याची घोषणा केली होती. मार्चमधील त्या धुक्याच्या दिवशी राज यांच्या भाषणात बहुतांश विकासाची आश्वासने होती. ते म्हणाले की आता ते महाराष्ट्रासाठी ब्ल्यू प्रिंट तयार करत आहेत. त्यामुळे राज्यात नव्याने विकासाला सुरुवात होईल. राज यांनी मनसेचे वर्णन ‘मराठी माणसांचा पक्ष’ असे केले. राज यांनी शिवसेना सोडल्यानंतर पक्षाची संपूर्ण कमान उद्धव यांच्या हाती आली. हा तोच काळ होता जेव्हा उद्धव यांनी शिवसेनेची सत्ता सुरू केली होती. मात्र 2008 ते 2014 हा शिवसेनेचा सर्वात वाईट काळ होता. राज ठाकरेंच्या मनसेने शिवसेनेचा बालेकिल्ला फोडला होता. दुसरीकडे, प्रकृती खालावल्याने बाळासाहेब शिवसेनेच्या कामात भाग घेत नव्हते. 17 नोव्हेंबर 2012 रोजी बाळासाहेबांचे निधन झाले. शिवसेनेचा संपूर्ण भार आता उद्धव यांच्या खांद्यावर पडला होता. 2014 च्या लोकसभा निवडणुकीत शिवसेनेने आपला जुना मित्रपक्ष भाजपला पाठिंबा दिला होता. यावेळी उद्धव यांनी शिवसेनेची व्यूहरचना केली. देशात मोदी लाट होती. शिवसेनेला पहिल्यांदाच 18 जागा जिंकता आल्या. बाळासाहेबांच्या काळातही शिवसेनेला इतक्या जागा जिंकता आल्या नाहीत. भाजपने 122 जागा जिंकून राज्यात सरकार स्थापन केले. शिवसेनेला भाजपचा भाग होणे भाग पाडले. देवेंद्र फडणवीस महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री झाले. पहिली निवडणूक : उद्धव आणि आदित्य पहिल्यांदाच आमदार, भाजपसोबतची युती तुटली 24 ऑक्टोबर 2019 रोजी मुंबईतील दादर येथील शिवसेना मुख्यालयाबाहेर आनंदाचे वातावरण होते. भगव्या रंगाचे कपडे परिधान केलेल्या शिवसैनिकांनी फटाके फोडून विजयाचा आनंद साजरा करण्यास सुरुवात केली. 2019 च्या विधानसभा निवडणुकीत भाजप आणि शिवसेनेच्या युतीने बाजी मारली होती. 105 जागांसह भाजप सर्वात मोठा पक्ष ठरला. शिवसेनेला 56 जागा मिळाल्या. राष्ट्रवादी काँग्रेसला 54 तर काँग्रेसला 44 जागा मिळाल्या. 288 जागांच्या विधानसभेत 145 जागा मिळवणे हे बहुमत सिद्ध करण्यासाठी पुरेसे होते. शिवसेनेच्या 56 आणि भाजपच्या 105 जागांची भर पडल्याने एकूण जागांची संख्या 161 झाली. शिवसेना पक्षप्रमुख उद्धव ठाकरे आणि त्यांचा मुलगा आदित्य ठाकरे यांनी पहिल्यांदाच विधानसभा निवडणूक लढवली आणि जिंकली. ’35 डेज’च्या नुसार शिवसेना पक्ष कार्यालयात पत्रकार परिषद घेण्यात आली. उद्धव ठाकरे आणि आदित्य ठाकरे यांचे जल्लोषात स्वागत करण्यात आले. मात्र पत्रकार परिषदेत उद्धव यांच्या चेहऱ्यावर आनंद दिसत नव्हता. तो गंभीर होते. उद्धव म्हणाले- लोकसभा निवडणुकीपूर्वी युती झाली तेव्हा भाजपसोबत 50:50चा फॉर्म्युला मान्य केला होता. म्हणजे प्रत्येकी अडीच वर्षांसाठी दोन्ही पक्षांकडून मुख्यमंत्री केले जातील. यावर एका पत्रकाराने विचारले की तुम्ही मुख्यमंत्री होण्यासाठी काँग्रेससोबत युती करणार का? तर उद्धव उत्तर देत म्हणाले- मला घाई नाही. मी लोभी नाही आणि सत्ता मिळवण्यासाठी काहीही चुकीचे करणार नाही. देवेंद्र फडणवीस आणि उद्धव ठाकरे यांच्यातील चर्चा थांबली. मात्र उद्धव आणि शरद पवार यांच्यात चर्चा सुरू झाली होती. शरद पवार गेली पाच वर्षे भाजप आणि शिवसेना युतीवर लक्ष ठेवून होते. भाजपसोबत सरकारमध्ये सहभागी होण्यापेक्षा शिवसेनेला मुख्यमंत्री करणे चांगले, असे शरद पवारांनी उद्धव यांना धीर दिला. त्यासाठी त्यांनी राष्ट्रवादीचा पाठिंबा देऊ केला आणि काँग्रेसलाही सोबत घेण्याचे आश्वासन दिले. उद्धव यांनी पवारांची ऑफर मान्य करत शिवसेनेचाच मुख्यमंत्री होणार असल्याचे जाहीर केले. MVS स्थापन : महाविकास आघाडीची स्थापना, फडणवीस मुख्यमंत्री झाले ’35 डेज’ नुसार, 22 नोव्हेंबर 2019 रोजी संध्याकाळी वरळीच्या नेहरू सेंटरमध्ये शिवसेना, राष्ट्रवादी आणि काँग्रेसच्या वरिष्ठ नेत्यांची बैठक झाली. महाविकास आघाडी सरकारचे मुख्यमंत्री उद्धव ठाकरेच असतील हे निश्चित झाले होते. महाविकास आघाडीच्या बॅनरखाली तिन्ही पक्ष एकत्र आले. 23 नोव्हेंबरच्या सकाळी सर्व वर्तमानपत्रांच्या पहिल्या पानावर बातमी छापून आली – उद्धव ठाकरे महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री होणार आहेत. पण लोकांनी टीव्ही उघडला तेव्हा देवेंद्र फडणवीस मुख्यमंत्रीपदाची शपथ घेताना दिसले. 23 नोव्हेंबर रोजी सकाळी 8 वाजता देवेंद्र फडणवीस आणि अजित पवार शपथ घेण्यासाठी तत्कालीन राज्यपाल भगतसिंग कोश्यारी यांच्याकडे पोहोचले. देवेंद्र फडणवीस यांनी महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री आणि अजित पवार यांनी उपमुख्यमंत्रीपदाची शपथ घेतली. शिवसेनेच्या बदलत्या सूरामुळे भाजप सावध झाला होता. देवेंद्र फडणवीस यांनी आपले सरकार वाचवण्यासाठी शरद पवार यांचे पुतणे अजित पवार यांच्याशी चर्चा केली होती. अजित पवार यांनी राष्ट्रवादीविरोधात बंड करून 12 आमदारांना सोबत घेतले होते. आता देवेंद्र फडणवीस यांना बहुमत सिद्ध करायचे होते. मात्र 80 तासांतच अजित पवार यांना आपली चूक लक्षात आली आणि त्यांनी पाठिंबा मागे घेण्याची घोषणा केली. बहुमत सिद्ध करू न शकल्याने 26 नोव्हेंबरला देवेंद्र फडणवीस यांनी राजीनामा दिला होता. पहिले ठाकरे मुख्यमंत्री: उद्धव यांनी MVS मधून मुख्यमंत्रिपदाची शपथ घेतली 28 नोव्हेंबर 2019 रोजी मुंबईतील शिवाजी पार्कवर शपथविधीची तयारी जोरात सुरू होती. आज पहिल्यांदाच ठाकरे घराण्यातील कोणीतरी महाराष्ट्राचा मुख्यमंत्री होणार होता. सर्वत्र शिवसेना, राष्ट्रवादी काँग्रेस आणि काँग्रेसचे झेंडे दिसत होते. सायंकाळी 5 वाजेपर्यंत शिवाजी पार्क गर्दीने खचाखच भरले होते. देशभरातील बडे नेतेही हजेरी लावू लागले. सायंकाळी 6.35 वाजता उद्धव ठाकरे कुटुंबीयांसह मंचावर पोहोचले. दुसरीकडे, तत्कालीन राज्यपाल भगतसिंग कोश्यारी हेही मंचावर उपस्थित होते. उद्धव यांनी मंचावरून माईक फिक्स केला आणि 19वे मुख्यमंत्री म्हणून शपथ घेण्यास सुरुवात केली. ‘मी… उद्धव बाळासाहेब ठाकरे. देवाला साक्षी ठेवून मी शपथ घेतो की…’ ’35 डेज’नुसार , उद्धव यांचे वडील बाळासाहेब ठाकरे यांनी आयुष्यात कोणतेही सरकारी पद स्वीकारणार नाही, अशी शपथ घेतली होती. उद्धव यांनी असे कोणतेही बंधन स्वतःसाठी ठेवले नाही. ही शपथही ऐतिहासिक ठरली कारण परंपरेने शिवसेनेचे शत्रू मानल्या जाणाऱ्या दोन पक्षांना सोबत घेऊन उद्धव ठाकरेंची शिवसेना सरकार स्थापन करत होती. उद्धव ठाकरे यांचा मुलगा आदित्य ठाकरे महाराष्ट्र सरकारमध्ये सामील झाले. आदित्य मध्य मुंबईतील वरळी मतदारसंघातून आमदार म्हणून निवडून आले होते. पहिल्यांदा निवडणूक जिंकल्यानंतर आदित्य यांना कॅबिनेट मंत्री करण्यात आले. 29 वर्षीय आदित्य हे कॅबिनेटमधील सर्वात तरुण मंत्र्यांपैकी एक होते. सत्ता गेली : शिंदे यांनी 30 हून अधिक आमदारांना सोबत घेऊन बंड केले मला कॅबिनेट मंत्रिपदासाठी स्वारस्य नाही आणि मला शिवसेनेची सत्ताही घ्यायची नाही. माझी चिंता शिवसेनेला वाचवण्याची आहे. माझी तुम्हाला विनंती आहे की तुम्ही काँग्रेस आणि राष्ट्रवादी काँग्रेस सोडून भाजपशी हातमिळवणी करा. 21 जून 2022 रोजी एकनाथ शिंदे यांनी उद्धव ठाकरे यांच्याशी फोनवर बोलताना हे शब्द वापरले. सुमारे 10 मिनिटे दोघांमध्ये चर्चा सुरू होती. एकनाथ शिंदे उद्धव यांच्यावर नाराज होते. शिवसेनेच्या 30 आमदारांना घेऊन ते सुरतला गेले होते. शिंदे हे भाजपसोबत युती करणार असल्याच्या बातम्या राजकीय वर्तुळात फिरू लागल्या. मविसेचे सरकार स्थापन झाल्यापासून ते उद्धव यांच्यावर नाराज होते. शिवसेनेने केवळ हिंदुत्वाचा अजेंडा पाळावा, अशी शिंदे यांची इच्छा होती. पण उद्धव यांनी काँग्रेस आणि राष्ट्रवादीसोबत आघाडी करून धर्मनिरपेक्षतेचा पुरस्कार केला. ’35 डेज’नुसार , उद्धव यांना आपली जागा गमावण्याची भीती वाटू लागली. सर्वांच्या नजरा शिंदे कॅम्पच्या पुढच्या पावलाकडे लागल्या होत्या. दरम्यान, शिंदे यांचे सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म X (तत्कालीन ट्विटर) वर एक ट्विट आले, ‘आम्ही बाळासाहेबांचे निष्ठावान शिवसैनिक आहोत. बाळासाहेबांनी आम्हाला हिंदुत्व शिकवले. बाळासाहेबांचे हिंदुत्व आणि आनंद दिघे यांच्या आदर्शांशी आम्ही तडजोड करू शकत नाही. सत्तेसाठी आम्ही कधीही फसवणूक केली नाही. पक्ष पराभूत : उद्धव यांनी मुख्यमंत्रिपदाचा राजीनामा दिला, शिंदेंनीही शिवसेनेला हिसकावून घेतले 21 जून 2022 रोजी उद्धव ठाकरे यांनी त्यांच्या कार्यकर्त्यांना आणि महाराष्ट्रातील जनतेला फेसबुक लाईव्हवर संबोधित केले. बहुमत सिद्ध म्हणाले – त्यांनी (भाजप) बाळासाहेब ठाकरेंच्या मुलाला मुख्यमंत्रीपदावरून हटवून शिवसेनेकडून सत्ता हिसकावून घेतल्याचा आनंद साजरा करत आहेत. हा आनंद आम्ही त्यांच्याकडून हिरावून घेणार नाही. मी शिवसैनिकांना त्यांच्या वाटेत येऊ नका असे आवाहन करतो. भाषण संपल्यानंतर सुमारे तासाभरात उद्धव ठाकरे आपला मुलगा आदित्यसह राजभवनात पोहोचले आणि त्यांनी आपला राजीनामा राज्यपाल कोश्यारी यांच्याकडे सुपूर्द केला. 30 जून 2022 रोजी एकनाथ शिंदे यांनी भाजपच्या पाठिंब्याने सरकार स्थापन केले. अशाप्रकारे 56 वर्षांपूर्वी स्थापन झालेला शिवसेना पक्ष तुटला. बंडखोर नेत्याने पक्ष फोडण्याचीच नव्हे तर पक्षाच्या नावावर आणि चिन्हावर दावाही करण्याची ही पहिलीच वेळ होती. निवडणूक आयोगाने शिंदे गटालाच खरी शिवसेना मानली आणि पक्षाचे निवडणूक चिन्ह धनुष्यबाण शिंदे गटाकडे गेले. ——— ‘महाराष्ट्राची व्यक्तिरेखा’ मालिकेच्या चौथ्या भागात वाचा उद्या म्हणजेच 1 नोव्हेंबरला – प्रमोद महाजन यांचा त्यांच्याच भावाने का केली हत्या : कधी काळी त्यांनीच मोदी-वाघेला यांच्यात समेट घडवून आणला, प्रमोद महाजन यांची कहाणी… ——— महाराष्ट्रातील दिग्गज या मालिकेचे इतर भाग देखील वाचा…. बाळासाहेब म्हणाले होते, मी दंगलीबद्दल दु:ख व्यक्त करत नाही:एका आवाजात थांबत होती मुंबई; मराठीवरून हिंदुत्वाकडे कसे वळाले? राज ठाकरेंनी मायकल जॅक्सनच्या मैफलीचे केले आयोजन:एक हत्याकांड ठरले टर्निंग पॉइंट; बाळासाहेबांच्या शिवसेनेची गादी का मिळाली नाही?