कर्णधार रोहितने सिडनी कसोटीतून स्वतःला बाहेर ठेवले:धोनीनेही हे केले आहे; याच रणनीतीने श्रीलंकेने विश्वचषक जिंकला

सिडनी कसोटीतील नाणेफेकीने गुरुवारी दिवसभर गाजलेले मीडियाचे वृत्त खरे ठरले. जसप्रीत बुमराह ब्लेझर परिधान करून भारताच्या नाणेफेकीसाठी आला. म्हणजे कर्णधार रोहित शर्माने स्वतःला वगळले, तो पाचवी कसोटी खेळत नाहीये. त्याच्या जागी शुभमन गिलला संधी मिळाली. रोहितने स्वतःला वगळल्याने टीम इंडियाला किती फायदा होईल? हे कसोटी सामना संपल्यानंतरच कळेल, पण क्रिकेटच्या इतिहासात असे अनेकवेळा पाहायला मिळाले आहे, जेव्हा कर्णधाराने मालिका किंवा स्पर्धेच्या मध्यभागी स्वतःला डावलले असेल. 2014 मध्ये कर्णधार दिनेश चांदीमलला वगळल्यानंतर श्रीलंकेने टी-20 विश्वचषक जिंकला होता. त्याच वर्षी महेंद्रसिंह धोनीने ऑस्ट्रेलियातील तिसऱ्या सामन्यानंतर कसोटीतून निवृत्ती घेतली. त्याच्या जागी विराट कोहली कसोटी कर्णधार बनला, जो संघाचा सर्वोत्तम कसोटी कर्णधार असल्याचे सिद्ध झाले. जाणून घ्या अशा कर्णधारांबद्दल ज्यांनी खराब फॉर्ममुळे प्लेइंग-11 मधून स्वतःला वगळले किंवा निवृत्ती घेतली… 1. माइक डेनिस: खराब फॉर्ममुळे बाहेर इंग्लंडचा कर्णधार माईक डेनिसने 1974 च्या ऍशेस मालिकेतील चौथ्या कसोटीतून स्वतःला बाहेर काढले. ऑस्ट्रेलियाविरुद्धच्या पहिल्या दोन कसोटीत संघाचा पराभव झाला, तर तिसरी कसोटी अनिर्णित राहिली. टोनी ग्रेग कर्णधार झाला, पण संघाने सामना गमावला. पाचव्या कसोटीत डेनिस प्लेइंग-11 चा एक खेळाडू म्हणून भाग झाला, संघाने सामना जिंकला, पण मालिका ऑस्ट्रेलियाकडे 4-1 अशी गेली. 2. ब्रेंडन मॅक्युलम: ऑस्ट्रेलियाविरुद्धच्या पराभवानंतर निवृत्त न्यूझीलंडचा माजी कर्णधार ब्रेंडन मॅक्युलमने 2016 मध्ये ऑस्ट्रेलियाविरुद्ध घरच्या मैदानात झालेल्या पराभवानंतर निवृत्ती घेतली होती. वेलिंग्टन येथे झालेल्या पहिल्या कसोटीत ऑस्ट्रेलियाने संघाचा एक डाव आणि 52 धावांनी पराभव केला. मॅक्युलमही खराब फॉर्मशी झुंजत होता, तो दुसऱ्या कसोटीपूर्वी म्हणाला की हा त्याचा शेवटचा सामना असेल. त्याने 145 धावा केल्या, पण संघाचा पराभव झाला. 3. पॉली उमरीगर: स्वतःला वगळणारा पहिला भारतीय कर्णधार कसोटीतील प्लेइंग-11 मधून स्वतःला वगळणारा रोहित शर्मा भारताचा दुसरा कर्णधार ठरला. त्याच्या आधी 1958 मध्ये वेस्ट इंडिजविरुद्धच्या सामन्यापूर्वी पॉली उमरीगरने कर्णधारपद सोडले होते. बीसीसीआयचे अध्यक्ष रतिभाई पटेल यांनी गुजरातच्या जसू पटेलला प्लेइंग-11मध्ये समाविष्ट करण्यासाठी दबाव आणल्याचा राग होता. 2014 मध्ये, 3 कर्णधारांनी स्वतःला प्लेइंग-11 मधून बाहेर ठेवले होते… 1. दिनेश चांदीमल: श्रीलंकेने T-20 विश्वचषक जिंकला श्रीलंकेने 2007 आणि 2011 एकदिवसीय विश्वचषक आणि 2009 आणि 2012 टी-20 विश्वचषक फायनलमध्ये प्रवेश केला, परंतु प्रत्येक वेळी संघ उपविजेता राहिला. 2014 च्या टी-20 विश्वचषकात दिनेश चांदीमल कर्णधार झाला. मात्र, या फॉरमॅटमध्ये तो आउट ऑफ फॉर्म होता. स्लो ओव्हर रेटमुळे चांदीमलवर एका सामन्याची बंदी घालण्यात आली होती, तो न्यूझीलंडविरुद्ध लीगचा शेवटचा सामना खेळू शकला नव्हता. लसिथ मलिंगाला कर्णधारपद मिळाले, पण संघाला केवळ 119 धावा करता आल्या. असे असतानाही संघाने हा सामना 59 धावांनी जिंकला. चांदीमलने उपांत्य फेरीतून स्वतःला वगळले. मलिंगाच्या नेतृत्वाखाली या संघाने वेस्ट इंडिज आणि भारतासारख्या संघांना पराभूत केले आणि विजेतेपदही जिंकले. 2. एमएस धोनी: भारताला सर्वोत्तम कसोटी कर्णधार मिळाला 30 डिसेंबर 2014 रोजी, भारत आणि ऑस्ट्रेलिया यांच्यातील मेलबर्न कसोटी अनिर्णित राहिल्यानंतर एमएस धोनीने कसोटी क्रिकेटमधून निवृत्ती घेतली. मालिकेत एक सामना बाकी होता, इथे विराट कोहलीला कर्णधारपद मिळाले. त्याने सिडनीमधील सामना अनिर्णित ठेवला, परंतु संघाने मालिका 2-0 ने गमावली. 68 पैकी 40 कसोटी जिंकून विराट भारताचा सर्वोत्तम कसोटी कर्णधार बनला. यामध्ये SENA देशांतील 7 विजयांचाही समावेश आहे. 3. मिसबाह उल हक: खराब फॉर्ममुळे बाहेर २०१४ मध्येच ऑस्ट्रेलियन संघ पाकिस्तानविरुद्ध मालिका खेळण्यासाठी यूएईला गेला होता. पाकिस्तानचा कर्णधार मिसबाह-उल-हक केवळ 5, 3, 13, 36, 18, 0 आणि 15 धावा करू शकला. खराब फॉर्ममुळे त्याने तिसऱ्या एकदिवसीय सामन्यातून स्वतःला बाहेर काढले. पाकिस्तान क्रिकेटच्या इतिहासात पहिल्यांदाच असे घडले आहे. आयपीएलचे 3 कर्णधार, ज्यांनी स्वतःला नाकारले… 1. गौतम गंभीर: खराब फॉर्ममुळे स्वतःला वगळले त्याच्या कारकिर्दीच्या शेवटच्या टप्प्यात गंभीर दिल्ली कॅपिटल्सचा भाग बनला. 2018 मध्ये संघाने त्याला कर्णधारही बनवले होते, पण तो 6 सामन्यात केवळ 85 धावा करू शकला. संघाने 5 सामनेही गमावले. पुढच्या सामन्यात त्याने स्वत:ला बाहेर ठेवले आणि श्रेयस अय्यरला कर्णधारपद मिळाले. श्रेयसच्या नेतृत्वाखाली संघाने 2020 च्या अंतिम फेरीत प्रवेश केला. त्याच्या नेतृत्वाखाली त्याने कोलकाताला 2024 च्या आयपीएलचे चॅम्पियन बनवले आहे. 2. रिकी पाँटिंग: मुंबईला सर्वोत्तम कर्णधार मिळाला 2013 च्या आयपीएलमध्ये मुंबई इंडियन्सने ऑस्ट्रेलियन दिग्गज रिकी पाँटिंगला कर्णधार बनवले होते. पाँटिंगला 6 सामन्यात 10.4 च्या सरासरीने धावा करता आल्या, संघाला फक्त 3 सामने जिंकता आले. त्याने कर्णधारपद सोडले आणि 24 एप्रिल 2013 रोजी 25 वर्षीय रोहित शर्मा कर्णधार झाला. पॉन्टिंग प्लेइंग-11 मधून बाहेर होता, त्याची ही चाल गेम चेंजर ठरली. रोहितच्या नेतृत्वाखाली मुंबई संघाने त्याच वर्षी पहिली आयपीएल जिंकली, नंतर संघाने आणखी 4 विजेतेपदेही जिंकली. 3. डॅनियल व्हिटोरी: जेव्हा त्याने स्वतःला वगळले तेव्हा विराटला कर्णधारपद मिळाले 2011 मध्ये, अनिल कुंबळेच्या जागी न्यूझीलंडचा फिरकी अष्टपैलू डॅनियल व्हिटोरीला आरसीबीने कर्णधार बनवले होते. संघ उपविजेता ठरला. 2012 मध्ये, संघाने पहिले दोन सामने गमावले; ख्रिस गेल, एबी डिव्हिलियर्स आणि तिलकरत्ने हे संघातील उर्वरित तीन परदेशी खेळाडू होते. व्हिटोरीभोवती मुथय्या मुरलीधरनला संधी मिळत नव्हती. व्हिटोरीने स्वतःला येथे सोडले आणि विराट कोहलीला प्रथमच आयपीएलमध्ये कर्णधारपद मिळाले.