देशाचा मान्सून ट्रॅकर:2020 नंतर सर्वाधिक पाऊस; पूर-भूस्खलनाच्या घटनांमध्ये 1500 लोकांचा मृत्यू; 11 राज्यांमध्ये पावसाचा इशारा

हवामान खात्याच्या आकडेवारीनुसार, या मान्सून हंगामात (1 जून ते 30 सप्टेंबर) सामान्यपेक्षा 8% जास्त पाऊस झाला. दक्षिण-पश्चिम मान्सून हंगामाच्या दीर्घ कालावधीच्या सत्रात (LPA) सरासरी पाऊस 108% होता. या कालावधीत 934.8 मिमी पावसाची नोंद झाली आहे. 2020 नंतरचा हा उच्चांक आहे. हवामान खात्याने 106 टक्के पावसाचा अंदाज वर्तवला होता. जे पास झाले. वास्तविक पाऊस आणि सामान्य पाऊस यामध्ये ४% चा फरक होता. यंदा मान्सून चार महिन्यांहून अधिक काळ बरसला. विभागानुसार, चालू पावसाळ्यात देशभरात पावसाशी संबंधित घटनांमध्ये 1492 लोकांचा मृत्यू झाला. पूर आणि पावसामुळे झालेल्या घटनांमध्ये 895 जणांना जीव गमवावा लागला, तर वादळ आणि वीज पडून 597 जणांचा मृत्यू झाला. चालू पावसाळ्यात 525 अतिवृष्टीच्या घटना घडल्या. गेल्या ५ वर्षांतील हा उच्चांक होता. या कालावधीत 115.6 मिमी ते 204.5 मिमी पाऊस पडला. अतिवृष्टीच्या ९६ घटना घडल्या, ज्या दरम्यान २०४.५ मिमी पेक्षा जास्त पाऊस पडला. हवामान खात्याने बुधवारी देशातील 11 राज्यांमध्ये अतिवृष्टी आणि पावसाचा इशारा दिला आहे. मात्र, त्यात एमपी-यूपी, राजस्थानचा समावेश नाही. मध्य प्रदेशात 18% अधिक मान्सून पाऊस, बिहारमध्ये 19% कमी
साधारणपणे 1 जून ते 30 सप्टेंबर या कालावधीत देशात 868.6 मिमी पाऊस असावा, परंतु यावेळी तो 934.8 मिमी म्हणजेच 7.8% अधिक झाला आहे. जूनमध्ये 11 टक्के पावसाची तूट असताना, त्यानंतरही पाऊस सुरूच होता. जुलैमध्ये 9%, ऑगस्टमध्ये 15.3% आणि सप्टेंबरमध्ये 11.6% पाऊस झाला. वायव्य भागात, ज्यामध्ये राजस्थान आणि दिल्लीचा समावेश आहे, जून आणि जुलैमध्ये 32.6% आणि 14.6% ची कमतरता होती, परंतु उर्वरित दोन महिने, ऑगस्ट आणि सप्टेंबरमध्ये 30.1% आणि 29.2% ने जास्त पाऊस पडला. उत्तर प्रदेशात पावसाची कमतरता कायम राहिली पण गेल्या दोन आठवड्यांतील पावसामुळे त्याचा कोटा पूर्ण झाला. जूनमध्ये इतर सर्व महिन्यांपेक्षा जास्त पाऊस पडणारा मध्य भारत हा एकमेव प्रदेश होता. जुलैमध्ये 33%, ऑगस्टमध्ये 16.5% आणि सप्टेंबरमध्ये 32.3% पाऊस झाला. ऑगस्ट-सप्टेंबरमध्ये बंगालच्या उपसागरात सलग पाच कमी दाबाची क्षेत्रे तयार झाल्यामुळे आणि नंतर त्याच्या पूर्व किनाऱ्यांकडून सतत पश्चिमेकडे सरकल्याने मध्य भारत भिजला आणि हिंदी महासागरातील हालचालींमुळे महाराष्ट्र-गुजरात भिजले. . आता पुढे काय? नोव्हेंबरच्या तिसऱ्या आठवड्यापासून थंडी
देशातून मान्सूनच्या प्रस्थानाची सामान्य तारीख 15 ऑक्टोबर आहे. आता दिवसा आणि रात्रीच्या तापमानातील फरक पुढील एक ते दीड महिन्यात आणखी वाढेल. नोव्हेंबरच्या तिसऱ्या आठवड्यापासून दिवसा तापमानातही घट होण्यास सुरुवात होईल, कारण वेस्टर्न डिस्टर्बन्सची प्रक्रिया सुरू होईल. डिसेंबरमध्ये डोंगरावर बर्फवृष्टी सुरू झाल्याने मैदानी भागातही थंडी गारठणार आहे. नोव्हेंबरच्या अखेरीस ला निना तयार होण्याची अपेक्षा आहे. ला निनामध्ये अनेकदा खूप थंडी असते. यूपी-बिहारमधील पुराची छायाचित्रे… राज्यातील हवामान स्थिती… मध्य प्रदेश : भोपाळ-ग्वाल्हेरसह 35 जिल्ह्यांत सूर्यप्रकाश, दुसऱ्या आठवड्यात राज्यातून मान्सूनचे प्रस्थान ऑक्टोबरच्या दुसऱ्या आठवड्यापासून मान्सून मध्य प्रदेशातून निघणार आहे. 5 ते 10 ऑक्टोबर दरम्यान ग्वाल्हेर-चंबळ विभागातून मान्सून प्रथम प्रस्थान करेल. त्यानंतर भोपाळ, इंदूर, उज्जैन, जबलपूर, रेवा, शहडोल, नर्मदापुरम आणि सागर विभागातून निरोप घेतला जाईल. याआधी राज्यात उष्णतेचा प्रभाव जाणवणार आहे. मात्र, 20 ऑक्टोबरपासून रात्री थंड होण्यास सुरुवात होईल. राजस्थान: ऑक्टोबरमध्ये सरासरीपेक्षा जास्त पाऊस राजस्थानमध्ये मान्सूनचा हंगाम संपल्यानंतर हवामानात बदल होऊ लागला. पावसाळा थांबला आहे. दिवसा आणि रात्री तापमानात चढ-उतार होऊ लागले. आता हवामान केंद्र, जयपूरने ऑक्टोबरमध्येही सरासरीपेक्षा जास्त पावसाचा आणि सामान्य तापमानापेक्षा जास्तीचा अंदाज जारी केला आहे. काल राजस्थानमधील सर्व शहरांमध्ये हवामान स्वच्छ आणि सूर्यप्रकाशित होते. बिहार: पुरामुळे 10 लाख लोक बाधित, लष्कराने घेतली जबाबदारी; पूर्णिया, सहरसा, सुपौल, दरभंगा येथे परिस्थिती सर्वात वाईट नेपाळमध्ये मुसळधार पावसामुळे बिहारमधील अनेक नद्यांना पूर आला आहे. 16 जिल्ह्यांतील सुमारे 10 लाख लोकसंख्येला पुराचा फटका बसला आहे. पूर्णिया, सहरसा, सुपौल, दरभंगा येथे परिस्थिती अत्यंत वाईट आहे. आता पुराच्या काळात हवाई दलाची मदत घेतली जात आहे. हवाई दलाच्या हेलिकॉप्टरद्वारे बाधित भागातील लोकांपर्यंत अन्नाची पाकिटे पोहोचवली जात आहेत. छत्तीसगड : मान्सूनच्या प्रस्थानाबरोबरच पारा वाढू लागला, सुकमामध्ये तापमान 37 अंशांच्या पुढे छत्तीसगडमधून मान्सूनच्या प्रस्थानाची प्रक्रिया सुरू झाली आहे. मात्र, पुढील तीन दिवस बस्तर विभागात पावसाची शक्यता आहे. पाऊस थांबल्याने दिवसाच्या तापमानात सातत्याने वाढ होत आहे. मंगळवारी सुकमा जिल्हा सर्वाधिक उष्ण होता, जेथे कमाल तापमान ३७.२ अंश नोंदवले गेले. तर रायपूरमध्ये दिवसाचे तापमान ३५.२ अंश होते जे सामान्यपेक्षा २.८ अंश अधिक होते. बस्तर विभागाव्यतिरिक्त आज हवामान कोरडे राहील. हरियाणा: तीन दिवसांत तापमानात 2 अंशांनी वाढ, तापमान 38 पार; 9 जिल्ह्यांमध्ये 2 दिवसांनी बदलणार हवामान, तापमानात घट हरियाणात मान्सून कमकुवत झाल्याने उन्हाचा कडाका वाढला आहे. बदलत्या हवामानामुळे तापमानात सातत्याने वाढ होत आहे. तीन दिवसांत कमाल दिवसाच्या तापमानात २ अंशांची वाढ झाली आहे. २४ तासांत तापमानाने ३८ अंशांचा टप्पा ओलांडला आहे. सिरसा येथे सर्वाधिक उष्णतेची नोंद झाली असून कमाल तापमान 38.2 अंश आहे.