तिरुपती लाडू वाद:सुप्रीम कोर्ट म्हणाले- तपास चालू असताना मुख्यमंत्र्यांनी वक्तव्य का केले, किमान देवाला राजकारणापासून दूर ठेवा

सोमवारी, न्यायमूर्ती बीआर गवई आणि केव्ही विश्वनाथन यांच्या खंडपीठासमोर तिरुपती मंदिरातील लाडूंमध्ये प्राण्यांची चरबी मिसळल्याच्या मुद्द्यावर सर्वोच्च न्यायालयात 4 याचिकांवर सुनावणी सुरू आहे. लाडूंची न्यायालयाच्या देखरेखीखाली चौकशी करण्याची मागणी याचिकांमध्ये करण्यात आली आहे. याचिकाकर्त्यांमध्ये डॉ. सुब्रमण्यम स्वामी, वाय.व्ही. सुब्बा रेड्डी, विक्रम संपत आणि दुष्यंत श्रीधर. सुरेश चव्हाणके यांच्या वतीने ज्येष्ठ वकील सोनिया माथूर युक्तिवाद करत आहेत. सिद्धार्थ लुथरा आणि मुकुल रोहतगी हे आंध्र प्रदेश सरकारचे आहेत. केंद्र सरकारच्या वतीने सॉलिसिटर जनरल तुषार मेहता उपस्थित आहेत. सुब्रमण्यम स्वामींच्या वतीने ज्येष्ठ वकील राजशेखर राव सर्वोच्च न्यायालयात म्हणाले – मी भक्त म्हणून न्यायालयात हजर झालो आहे. प्रसादाच्या भेसळीवर प्रसारमाध्यमांमध्ये दिलेल्या वक्तव्याचा मोठा परिणाम होऊ शकतो. यामुळे अनेक प्रश्न निर्माण होतील आणि जातीय सलोखा बिघडू शकतो. तो चिंतेचा विषय आहे, देवाच्या प्रसादावर काही प्रश्नचिन्ह असेल तर त्याची चौकशी झाली पाहिजे. यावर कोर्ट म्हणाले- ‘जेव्हा खुद्द मुख्यमंत्र्यांनी प्रसादमध्ये प्राण्यांची चरबी असल्याबाबतचा तपास एसआयटीकडे दिला आहे. मग त्यांना आधी माध्यमांसमोर जाण्याची काय गरज होती? निदान देवाला तरी राजकारणापासून दूर ठेवा. कोर्टरूम लाइव्ह… विधिज्ञ राव: अशी एक प्रक्रिया आहे ज्या अंतर्गत फक्त शुद्ध साहित्य आत जाते आणि तेही परवानगीशिवाय नाही. माननीय मुख्यमंत्र्यांचे विधान याचे खंडन करते. टीटीडी अधिकाऱ्यांनी सांगितले होते की तूप 100% शुद्ध नाही. त्याचे नमुने घेण्यात आले का? नाकारलेल्या नमुन्यांमधून नमुने घेतले होते का? पुरवठादार कोण होता? कोणत्याही राजकीय हस्तक्षेपाला परवानगी द्यावी का? विधिज्ञ राव : प्रसादात भेसळ आहे असे विधान तुमचा कोणताही आधार नसताना त्रासदायक आहे. उच्च पदावर असलेल्या व्यक्तीवर कोणती जबाबदारी असते? आज तो धर्म आहे, उद्या काही वेगळा असेल. याचिकाकर्ता: मला भावनेचा आदर करायचा आहे. माझ्या भावना दुखावल्या आहेत. एक घटनात्मक समिती स्थापन करावी, ज्याची चौकशी निवृत्त न्यायमूर्तींमार्फत करावी, अशी आमची मागणी आहे. आंध्रकडून रोहतगी: या खऱ्या याचिका नाहीत. सध्याच्या सरकारवर हल्ला करण्याचा हा प्रयत्न आहे. TTD ने कोणत्या प्रकारच्या मालाचा पुरवठा केला जात आहे त्याबद्दल कारणे दाखवा नोटीस जारी केली आहे. न्यायमूर्ती गवई : तुमच्याकडे असा काही आधार आहे का, ज्याच्या आधारे तुम्ही हा निष्कर्ष काढलात? आंध्रकडून रोहतगी: आमच्याकडे प्रयोगशाळेचा अहवाल आहे. न्यायमूर्ती जे. विश्वनाथन: अहवाल अद्याप स्पष्ट नाही. तुम्ही तपासाचे आदेश दिले होते, तर मग माध्यमांकडे जाण्याची काय गरज होती? जुलैमध्ये अहवाल आला आणि सप्टेंबरमध्ये निवेदन आले. प्रसाद बनवण्यासाठी वापरण्यात आलेली ही सामग्री नव्हती, असे प्राथमिक अहवालात म्हटले आहे. न्यायमूर्ती गवई : तुम्ही एसआयटी स्थापन केली होती, निकाल येईपर्यंत तुम्हाला मीडियाकडे जाण्याची काय गरज होती. तुम्ही नेहमीच असे येता, ही दुसरी वेळ आहे. जेव्हा सुप्रीम कोर्टाने म्हटले – आशा आहे की दुपारच्या जेवणात लाडू खावे लागणार नाहीत
सर्वोच्च न्यायालयाने या प्रकरणाची सुनावणी सुरू केली तेव्हा याचिकाकर्ते वायबी सुब्बा रेड्डी यांचे वकील म्हणाले की, ज्येष्ठ वकील कपिल सिब्बल येथे नव्हते. तेव्हा सुप्रीम कोर्टाने सांगितले की, आम्ही एक वाजता या प्रकरणाची सुनावणी करू. तुम्ही लोकांची जेवणाची वेळ कमी कराल. आम्हाला आशा आहे की सॉलिसिटर जनरल आमच्यासोबत असतील. सॉलिसिटर जनरल तुषार मेहता यांनी सांगितले की, बंगाल बलात्कार प्रकरणी त्यांना दुपारी 2 वाजता न्यायालयात हजर राहावे लागेल. त्यावर सर्वोच्च न्यायालयाने न्यायमूर्ती लुथरा उपस्थित राहणार की नाही, असा सवाल केला. यावर ज्येष्ठ विधिज्ञ मुकुल रोहतगी यांनी आपण लाडूंना प्राधान्य देणार असल्याचे सांगितले. यावर न्यायमूर्ती बी.आर. गवई गमतीने म्हणाले – आशा आहे की दुपारच्या जेवणात लाडू खावे लागणार नाहीत. उपमुख्यमंत्र्यांचे 11 दिवसांचे प्रायश्चित्त, माजी मुख्यमंत्री जगन यांना मंदिरात जाऊ दिले नाही तिरुपती मंदिरातील नैवेद्यातील प्राण्यांच्या चरबीचा मुद्दा समोर आल्यानंतर सातत्याने राजकारण सुरू आहे. उपमुख्यमंत्री पवन कल्याण यांनी रविवारपासून (२२ सप्टेंबर) 11 दिवसीय प्रायश्चित्त सुरू केले. या काळात ते उपवास करणार आहेत. पवन म्हणाले- भेसळीबद्दल मला आधी का कळू शकले नाही याचा मला खेद वाटतो. मला वाईट वाटत आहे. याचे मी प्रायश्चित करीन. तर आंध्र प्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री जगन मोहन रेड्डी यांना मंदिरात जाण्याची परवानगी नव्हती. जगन 28 सप्टेंबर रोजी तिरुपती येथील भगवान व्यंकटेश्वर मंदिरात विशेष विधी करणार होते. एक दिवस आधी त्यांना नोटीस बजावण्यात आली होती. नोटीसमध्ये वायएसआरसीपी पक्षाच्या कार्यकर्त्यांना तिरुमला मंदिरात जाण्याची परवानगी नसल्याचे म्हटले आहे. माजी मुख्यमंत्री जगन मोहन रेड्डी यांच्यावर गुन्हा दाखल
आंध्र प्रदेशचे माजी मुख्यमंत्री वायएस जगन मोहन रेड्डी आणि इतरांविरुद्ध गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे. श्री व्यंकटेश्वर स्वामी मंदिराच्या पावित्र्याला हानी पोहोचवल्याचा आणि प्रसिद्ध तिरुपती लाडू प्रसादममध्ये वापरल्या जाणाऱ्या तुपात भेसळ केल्याच्या आरोपानंतर हिंदूंच्या धार्मिक भावना दुखावल्याचा आरोप त्यांच्यावर ठेवण्यात आला आहे. हैदराबादमधील सैदाबाद पोलिस ठाण्यात एका वकिलाने ही तक्रार दाखल केली आहे. हा वाद कसा समोर आला
कर्नाटक कोऑपरेटिव्ह मिल्क फेडरेशन (KMF) गेल्या 50 वर्षांपासून ट्रस्टला सवलतीच्या दरात तूप पुरवत आहे. तिरुपती मंदिरात दर सहा महिन्यांनी 1400 टन तूप वापरले जाते. जुलै 2023 मध्ये, कंपनीने कमी दराने पुरवठा करण्यास नकार दिला, त्यानंतर जगन सरकारने (YSRCP) 5 कंपन्यांना पुरवठ्याचे काम दिले. तमिळनाडूतील दिंडीगुल येथील एआर डेअरी फूड्स यापैकी एक आहे. या वर्षी जुलैमध्ये त्याच्या उत्पादनात दोष आढळला होता. टीडीपीचे सरकार आले, जुलैमध्ये नमुने तपासले, चरबीची पुष्टी झाली
TDP सरकारने जून 2024 मध्ये वरिष्ठ IAS अधिकारी जे श्यामला राव यांची तिरुमाला तिरुपती देवस्थानम (TTD) चे नवीन कार्यकारी अधिकारी म्हणून नियुक्ती केली होती. प्रसादाचा (लाडू) दर्जा तपासण्याचे आदेश दिले. यासाठी समिती स्थापन करण्यात आली होती. प्रसादाची चव आणि दर्जा सुधारण्यासाठी समितीने अनेक सूचना केल्या. तसेच तुपाचे नमुने नॅशनल डेअरी डेव्हलपमेंट बोर्ड (NDDB), गुजरात येथे चाचणीसाठी पाठवले आहेत. जुलैमध्ये आलेल्या अहवालात फॅटचा उल्लेख करण्यात आला होता. यानंतर, टीटीडीने तामिळनाडूच्या दिंडीगुल येथील एआर डेअरी फूड्सने पाठवलेला तुपाचा साठा परत केला आणि कंत्राटदाराला काळ्या यादीत टाकले. यानंतर टीटीडीने कर्नाटक दूध महासंघाकडून तूप खरेदी करण्यास सुरुवात केली. जुन्या पुरवठादाराकडून 320 रुपये किलो दराने तूप खरेदी करण्यात आले. आता तिरुपती ट्रस्ट कर्नाटक कोऑपरेटिव्ह मिल्क फेडरेशन (KMF) कडून 475 रुपये प्रति किलो दराने तूप खरेदी करत आहे. NDDB CALF (आनंद, गुजरात), तुपाच्या शुद्धतेची चाचणी करणाऱ्या प्रयोगशाळेने तुपाची शुद्धता तपासण्यासाठी तिरुपतीला एक मशीन दान करण्याचे मान्य केले आहे. त्याची किंमत 75 लाख रुपये आहे. सीएम नायडूंनी लॅबचा अहवाल केला सार्वजनिक, वाद वाढला
जुलैमध्ये समोर आलेल्या अहवालात लाडूंमध्ये चरबी असल्याची पुष्टी झाली होती. मात्र, टीडीपीने दोन महिन्यांनी अहवाल सार्वजनिक केला. सीएम नायडू यांनी 18 सप्टेंबर रोजी माजी जगन सरकारच्या काळात तिरुपती मंदिरात लाडूंसाठी वापरल्या जाणाऱ्या तुपात प्राण्यांची चरबी आणि माशांचे तेल मिसळले जात असल्याचा आरोप केला होता. टीडीपीने प्रयोगशाळेचा अहवाल दाखवून आपल्या आरोपांची पुष्टी केल्याचा दावाही केला आहे. नायडू म्हणाले, बाजारात तूप 500 रुपये किलोने उपलब्ध असताना जगन सरकारने ते 320 रुपयांनी घेतले. अशा स्थितीत पुरवठादाराने तुपात भेसळ केली असावी. जगन सरकारकडून कमी किमतीच्या तूप खरेदीची चौकशी होणार आहे. प्राण्यांची चरबी असलेल्या तुपापासून बनवलेल्या लाडूंमुळे तिरुपती मंदिराचे पावित्र्य डागाळले आहे. 300 वर्षे जुने स्वयंपाकघर, फक्त ब्राह्मणच बनवतात 3.5 लाख लाडू तिरुपती मंदिर हे जगातील सर्वात लोकप्रिय आणि श्रीमंत धार्मिक स्थळांपैकी एक आहे. येथे दररोज सुमारे 70 हजार भाविक भगवान व्यंकटेश्वर स्वामींचे दर्शन घेतात. तिचे प्रशासन तिरुपती तिरुमला देवस्थानम (TTD) द्वारे हाताळले जाते. मंदिर परिसरात बांधलेल्या 300 वर्षे जुन्या ‘पोटू’ किचनमध्ये शुद्ध देशी तूप वापरून दररोज ३.५० लाख लाडू बनवले जातात. हा मंदिराचा मुख्य प्रसाद आहे, जो सुमारे 200 ब्राह्मणांनी बनवला आहे. लाडूमध्ये शुद्ध बेसन, बुंदी, साखर, काजू आणि शुद्ध तूप असते. राम मंदिराच्या अभिषेकवेळी ट्रस्टने सुमारे एक लाख लाडू अयोध्येत पाठवले होते.