प्रत्यारोपणासाठी अवयव वाहतुकीसाठी ड्रोन वापरणार:चंदिगड PGIला मिळाले खास ड्रोन, यामुळे ग्रीन कॉरिडॉरची गरज नसेल, अवयव जलद गतीने पोहोचतील

चंदिगड पीजीआयला ड्रोन मिळाला आहे. आता मानवी अवयव हिमाचल एम्समधून चंदीगड पीजीआयमध्ये ड्रोनद्वारे आणले जाऊ शकतात. नवीन प्रणालीमुळे मानवी अवयव एका तासात पीजीआयमध्ये पोहोचू शकणार आहेत. सध्या ऋषिकेश एम्समध्ये ड्रोनचा वापर केला जातो. याआधी मानवी अवयव हिमाचलहून चंदीगडला रुग्णवाहिकेद्वारे पाठवण्यात यायचे, ज्याला 4 तास लागायचे. अनेकवेळा वाहतूक कोंडीमुळे उशीर व्हायचा. आता आपण या समस्येपासून मुक्त होऊ. दिल्लीपर्यंत ड्रोन चालवण्याची व्यवस्थाही करण्यात येत आहे. ड्रोन 5 किलोपर्यंत वजन उचलू शकतो चंदीगड पीजीआयला मिळालेल्या ड्रोनचे वजन 18 किलो आहे आणि ते 5 किलो वजन उचलू शकते. ते एका तासात 100 किलोमीटर अंतर कापू शकते. ते रिमोट कंट्रोलने नियंत्रित करता येते. उपग्रहाच्या मदतीने त्याचा माग काढता यावा म्हणून यात जीपीएसही बसवण्यात आले आहे. ड्रोन 4 हजार फूट उंचीवर उड्डाण करेल, ज्यामुळे पक्ष्याला धडकण्याचा धोका कमी होईल. यामध्ये लोकेशन सेट करून हव्या त्या ठिकाणी नेता येते. ग्रीन कॉरिडॉरची गरज भासणार नाही चंदीगड पीजीआयच्या टेलीमेडिसिन विभागाचे डॉ. बेमन सैकिया यांच्या म्हणण्यानुसार, पूर्वी पीजीआयला अवयव आणण्यासाठी आणि पाठवण्यासाठी ग्रीन कॉरिडॉर तयार करावा लागत होता. यामध्ये वाहतूक पोलिसांशी संपर्क साधून विशिष्ट ठिकाणी जाण्यासाठी मार्ग मोकळा करून घ्यावा लागायचा. यानंतरही काही वेळा अवयव पोहोचण्यास विलंब व्हायचा. आता ड्रोनद्वारे डिलिव्हरी झाल्यास ग्रीन कॉरिडॉर तयार करण्याची गरज भासणार नाही. चंडीगड पीजीआयमध्ये ड्रोनच्या मदतीने थेट अवयवांची वाहतूक करता येणार आहे. एका पूर्ण बॅटरीवर 100 किमी पर्यंत उड्डाण करेल डॉ. सैकिया म्हणतात की पीजीआयच्या सर्वात जवळचे हिमाचलमधील बिलासपूर एम्स आहे. बहुतेक औषधे आणि अवयवांची देवाणघेवाण पीजीआयमध्ये होते. हे ड्रोन एका संपूर्ण बॅटरीने 100 किलोमीटरपर्यंत उड्डाण करू शकते. अंतरानुसार त्यात कमी-अधिक क्षमतेच्या बॅटरीही वापरता येतात. आपत्कालीन परिस्थितीत ड्रोनद्वारे दिल्ली एम्समध्ये पुरवठा आणण्याची आमची योजना आहे. त्यासाठी चंदीगड ते दिल्ली दरम्यान एक छोटे उपकेंद्र उभारणार आहोत. उपकेंद्रावर ड्रोन मिळाल्यानंतर त्याची बॅटरी बदलून ते पुढे लक्ष्याच्या दिशेने पाठवले जाईल. ड्रोन कसे काम करेल? या ड्रोनचा वापर केवळ आपत्कालीन परिस्थितीतच केला जाईल, असे डॉ सैकिया यांनी स्पष्ट केले. जेव्हा PGI ला औषध किंवा मानवी अवयवाची विशेष गरज असेल तेव्हा त्याचा वापर केला जाईल. ते रिमोट कंट्रोलने चालवले जाईल. ड्रोनमध्ये जीपीएस असल्याने त्याचा माग काढला जाईल. पीजीआयमध्ये रिमोट ऑपरेशन्ससाठी स्वतंत्र कंट्रोल रूम तयार करण्यात येणार आहे. येथून ऑपरेशन केले जाईल. यामध्ये जीपीएसद्वारे लोकेशन निश्चित केल्यानंतर येथून उड्डाण केले जाईल. ड्रोनचा प्रवास उपग्रहाद्वारे ट्रॅक केला जाईल आणि रिसिव्हिंग स्टेशनवर पोहोचल्यानंतर तेथे उपस्थित ऑपरेटरशी देखील त्याची खात्री केली जाईल. जवळच्या हॉस्पिटलमध्येही वापरला जाईल चंदीगडच्या आसपासच्या हॉस्पिटलमधून अवयव आणण्यासाठी ड्रोनचाही वापर केला जाऊ शकतो, असे डॉ. सध्या फोर्टिस आणि मॅक्स सारख्या मोठ्या रुग्णालयांमधून अवयव आणण्यासाठी 40 ते 50 मिनिटे लागतात, परंतु ड्रोनद्वारे काही मिनिटेच लागतात. पीजीआयमध्ये यकृत, हृदय आणि मूत्रपिंडाची सर्वाधिक गरज असते. त्यांना ड्रोनने आणण्यात बराच वेळ वाचणार आहे. सध्या ड्रोनची फक्त चाचणी झाली आहे.