हेमंत सोरेन मंत्रिमंडळात 5 मंत्री रिपीट:JMM-काँग्रेसने 50% मंत्री वगळले, प्रथमच फॉरवर्ड कोट्यातून एकही मंत्री नाही

हेमंत सोरेन यांनी मुख्यमंत्रिपदाची शपथ घेतल्यानंतर सहा दिवसांनी गुरुवारी राजभवनाच्या अशोक उद्यानात 11 मंत्र्यांनी शपथ घेतली. राज्यपाल संतोष गंगवार यांनी त्यांना शपथ दिली. नव्या सरकारमध्ये 5 मंत्र्यांची पुनरावृत्ती झाली आहे. तर JMM आणि काँग्रेसने 50% मंत्री बदलले आहेत. विशेष म्हणजे राज्याच्या स्थापनेनंतर प्रथमच फॉरवर्ड कोट्यातून मंत्री करण्यात आलेले नाही. यापूर्वी नेहमीच फॉरवर्ड कोट्यातून एक-दोन मंत्री केले जात होते. गेल्या वेळी गढवामधून निवडणूक जिंकलेले मिथिलेश ठाकूर हे ब्राह्मण चेहरा म्हणून मंत्री झाले. यावेळी त्यांचा निवडणुकीत पराभव झाला आहे. यानंतर इंडिया ब्लॉकने फॉरवर्ड कोटा रद्द केला आहे. फॉरवर्ड हे भाजपचे पारंपरिक मतदार असल्याचे जाणकारांचे मत आहे. त्यामुळे हेमंत सोरेन सरकारनेही महत्त्व दिले नाही. मात्र, या कोट्यातून मंत्रिपदाच्या शर्यतीत चुन्ना सिंग आणि अनंत देव प्रताप यांची नावे चर्चेत होती. मंत्रिमंडळात झारखंड मुक्ती मोर्चाचे (जेएमएम) 6, काँग्रेसचे 4 आणि आरजेडीचे एक आमदार मंत्री झाले आहेत. झामुमोचे हफीझुल हसन यांनी उर्दूमध्ये शपथ घेतली. उर्वरित 10 मंत्र्यांनी हिंदीतून शपथ घेतली. हेमंत सोरेन यांनी 28 नोव्हेंबर रोजी मोर्हाबादी मैदानावर एकट्याने मुख्यमंत्रिपदाची शपथ घेतली. JMM 3 मंत्री, 3 नवीन चेहऱ्यांची पुनरावृत्ती झामुमोने नव्या मंत्रिमंडळात तीन मंत्र्यांची पुनरावृत्ती केली आहे. चाईबासाचे आमदार दीपक बिरुवा, घाटशिला आमदार रामदास सोरेन आणि मधुपूरचे आमदार हाफिझुल हसन अन्सारी यावेळीही मंत्री झाले आहेत. हे तिघेही हेमंत सोरेन यांच्या मागील सरकारमध्ये मंत्री होते. त्याचवेळी पक्षाने गिरीडीहचे आमदार सुदिव्य कुमार सोनू, गोमियाचे आमदार योगेंद्र प्रसाद आणि बिशूनपूरच्या आमदार चमरा लिंडा या तीन नव्या चेहऱ्यांना संधी दिली आहे. योगेंद्र कुर्मी/महातो समुदायातून येता आणि हेमंत सोरेन यांच्या अगदी जवळचे आहेत. तर सुदिव्य गिरीडीहमधून दोनदा निवडणूक जिंकत आहेत. ते कल्पना सोरेन यांच्या जवळचे असल्याचे बोलले जाते. कल्पना या गिरिडीह जिल्ह्यातील गांडेय मतदारसंघाच्या आमदार आहेत. दीपक बिरवा हे झारखंड चळवळीचे निर्माते आहेत. 1998 च्या आंदोलनादरम्यान ते चाईबासा येथील टाटा कॉलेज स्टुडंट्स युनियनचे सचिव धनश्याम दरबारा यांच्या संपर्कात आले. यानंतर ते आंदोलनात सहभागी झाले. त्याच वेळी, माजी मुख्यमंत्री चंपाई सोरेन यांनी जेएमएम सोडले तेव्हा रामदास सोरेन यांचे नशीब उजाडले. पक्षाने त्यांना कोल्हाण भागात आपला चेहरा करून गेल्या वेळीही मंत्री केले. यावेळीही त्यांना मंत्री करण्यात आले आहे. रामदास यांनी निवडणुकीत चंपाई यांचा मुलगा बाबूलाल सोरेन यांचा पराभव केला आहे. काँग्रेसकडून दोन जुन्या आणि दोन नव्या चेहऱ्यांना संधी काँग्रेसच्या कोट्यातून जामतारा आमदार इरफान अन्सारी, महागामाच्या आमदार दीपिका पांडे सिंह, छत्तरपूरचे आमदार राधाकृष्ण किशोर आणि मंदारच्या आमदार शिल्पी नेहा तिर्की मंत्री झाले आहेत. हेमंत सोरेन यांच्या पूर्वीच्या मंत्रिमंडळात इरफान अन्सारी हे ग्रामीण विकास मंत्री होते. तर दीपिका पांडे सिंह या कृषी मंत्री होत्या. पक्षाने राधाकिशोर आणि शिल्पी नेहा यांना पहिल्यांदा मंत्री केले आहे. जामतारा येथून निवडणूक जिंकलेले काँग्रेसचे डॉ. इरफान अन्सारी हे नेहमीच आपल्या वक्तव्यांमुळे चर्चेत असतात. निवडणुकीदरम्यान त्यांनी त्यांच्या विरोधक सीता सोरेन यांच्याबाबत वादग्रस्त वक्तव्य केले होते. यावर भाजप आक्रमक राहिला. त्याचवेळी महागमा विधानसभेतून विजयी झालेल्या दीपिका पांडे सिंह या अवध बिहारी सिंह यांच्या सून आहेत, जे बिहार सरकारमध्ये मंत्री होते. एमबीए-एलएलबी पदवी घेतलेल्या दीपिका यांच्या आईही काँग्रेसच्या नेत्या होत्या. राधाकृष्ण किशोर एससी कोट्यातून मंत्री झाले आहेत. तर शिल्पी नेहा तिर्की या माजी मंत्री बंधू तिर्की यांची मुलगी आहे. आणि त्या काँग्रेसच्या गतिशील महिला नेत्या आहेत. त्या या क्षेत्रात खूप सक्रिय आहेत. आरजेडीला आपल्या यादव व्होट बँकेवर विश्वास आहे झारखंड सरकारमध्ये आरजेडीने आपली यादव व्होट बँक वापरण्याचा प्रयत्न केला आहे. गोड्डा आमदार संजय यादव यांना पक्षाने आपल्या कोट्यातून मंत्री केले आहे. ते लालू यादव यांचे अत्यंत विश्वासू आहेत. बिहार निवडणुका डोळ्यासमोर ठेवून संजय यादव यांचे मंत्री बनणे राजदसाठी फायदेशीर आहे. यादव यांनी 15 वर्षांनंतर निवडणूक जिंकली आहे. यापूर्वी 2009 मध्ये त्यांनी गोड्डा येथून आरजेडीच्या तिकिटावर विजय मिळवला होता. सध्या ते पक्षाचे प्रदेश सरचिटणीस आहेत. संजय यादव हे हेमंत मंत्रिमंडळातील सर्वात श्रीमंत मंत्री आहेत. त्यांची एकूण संपत्ती 28 कोटी रुपये आहे. त्याच वेळी, जेएमएमचे हाफिझुल हसन अन्सारी हे सर्वात कमी मालमत्ता असलेले कॅबिनेट मंत्री आहेत. त्यांची संपत्ती एक कोटी रुपये आहे. संथाल परगण्यातील सर्वाधिक कॅबिनेट मंत्री नव्या सरकारमध्ये संथाल परगण्यातील सर्वाधिक 4 आमदारांना मंत्री करण्यात आले आहे. झामुमो आणि काँग्रेसने प्रत्येकी दोन मंत्रीपदे दिली आहेत. 2024 च्या विधानसभा निवडणुकीत, INDIA ब्लॉकने 18 पैकी 17 संथाल जागांवर शानदार विजय नोंदवला होता. येथे भाजपने बांगलादेशी घुसखोरीचा मुद्दा जोरदारपणे मांडला होता, मात्र एनडीएला मोठ्या पराभवाला सामोरे जावे लागले. तीन वेळा जिंकणाऱ्या भाजपने सरथ आणि राजमहलच्या जागा गमावल्या होत्या. कोल्हाण आणि दक्षिण-उत्तर छोटेनागपूरमधून प्रत्येकी 2 मंत्री. नव्या सरकारमध्ये कोल्हाण, उत्तर छोटानागपूर आणि दक्षिण छोटानागपूर विभागातील प्रत्येकी 2 आमदारांना मंत्री करण्यात आले आहे. कोल्हाणचे दोन्ही मंत्री मागील सरकारमध्येही होते. दक्षिण छोटानागपूरमधील दोन्ही मंत्र्यांची प्रथमच नियुक्ती करण्यात आली आहे. त्याचबरोबर दोन्ही नवे मंत्रीही उत्तर छोटेनागपूर विभागातून करण्यात आले आहेत. कोल्हाणमध्ये 14 पैकी 12 जागा इंडिया ब्लॉकने जिंकल्या होत्या. येथे भाजपला फक्त सरायकेलामधून विजय मिळवता आला. तेथून माजी मुख्यमंत्री चंपाई सोरेन यांनी कमळ फुलवले होते. तर जमशेदपूर पश्चिममधून मित्रपक्ष जेडीयू विजयी झाला होता. कोल्हाण हा आदिवासी पट्टा आहे, जिथे जेएमएमची मजबूत पकड आहे. तर, इंडिया ब्लॉकने दक्षिण छोटानागपूरमध्ये 15 पैकी 13 जागा जिंकल्या. यावेळी येथून दोन मंत्री करण्यात आले आहेत. काँग्रेसने बंधू तिर्की यांची मुलगी शिल्पी नेहा तिर्की यांना तर झामुमोने चमरा लिंडा यांना पहिल्यांदा मंत्री केले आहे. तर, उत्तर छोटेनागपूरमधील 25 जागांपैकी इंडिया ब्लॉकने 10 जागा जिंकल्या होत्या. हा भाग भाजपचा मजबूत बालेकिल्ला आहे. एनडीएला 14 जागा मिळाल्या होत्या. इथे राजकारण हे जातीय घटकावर आधारित आहे. यामुळेच महतो समाजातील योगेंद्र प्रसाद आणि वैश्य समाजातील सुदिव्य कुमार सोनू यांना मंत्री करण्यात आले आहे. पलामूचे एकच मंत्री नव्या सरकारमध्ये पाचही विभागांचे मंत्री करण्यात आले आहेत. पलामू यांना केवळ एकच मंत्रीपद मिळाले आहे. काँग्रेसने छतरपूरचे आमदार राधाकृष्ण किशोर यांना मंत्री केले आहे. ते एससी समुदायातून आलेले आहेत. पलामूमध्ये इंडिया ब्लॉकने 9 पैकी 5 जागा जिंकल्या होत्या. बिहारच्या जवळ असल्यामुळे येथे जातीचे आणि समुदायाचे राजकारण वरचढ आहे. स्टीफन मरांडी यांनी प्रोटेम स्पीकर म्हणून शपथ घेतली राज्यपाल संतोष गंगवार यांनी सर्वप्रथम प्रा. स्टीफन मरांडी यांनी प्रोटेम स्पीकर म्हणून शपथ घेतली. यानंतर कॅबिनेट मंत्र्यांना पद आणि गोपनीयतेची शपथ देण्यात आली. या कार्यक्रमाला प्रदेश काँग्रेसचे प्रभारी गुलाम अहमद मीर आणि आरजेडीचे राज्य प्रभारी जयप्रकाश नारायण यादव उपस्थित होते.