आज, रविवार मोरारी बापूंच्या कथेचा शेवटचा दिवस होता. कथेच्या शेवटी मोरारी बापू म्हणाले – मी पुन्हा एकदा महापुरुषांची माफी मागतो. मी आणखी काय सांगू. ते म्हणाले – पुढच्या वेळी आपण कबीर मानस सांगण्यासाठी काशीला येऊ. कथेच्या नऊ दिवसांत, आम्हाला वाटले की आम्ही सर्व काही सांगितले आहे, पण आज जेव्हा मी व्यासपीठावरून निघत आहे, तेव्हा मला वाटते की सर्व काही अपूर्ण आहे. रविवारी बाबा रामदेव मोरारी बापूंच्या कथेला पोहोचले. बाबा रामदेव म्हणाले- मोरारी बापू हे एक महान पुरुष आहेत. त्यांच्यावर टीका करणे योग्य नाही. जर कोणताही धर्मद्रोही मुस्लिम, ख्रिश्चन किंवा कम्युनिस्ट बापूंवर टीका करत असेल तर असे दिसते की ते विरोधक आहेत. पण, ज्यांना आपण सनातनी म्हणतो ते तणाव का निर्माण करत आहेत? १२ जून रोजी पत्नीचे निधन, सुतकादरम्यान मोरारी बापूंच्या कथेला विरोध खरंतर, मोरारी बापूंच्या पत्नीचे १२ जून रोजी निधन झाले. त्यानंतर ते १४ जून रोजी काशीला आले. येथे त्यांनी बाबा विश्वनाथांचे दर्शन घेतले. त्यांनी जलाभिषेक केला. त्यानंतर त्यांचा निषेध सुरू झाला. वाराणसीमध्ये कथेच्या पहिल्या दिवशी लोकांनी त्यांचा पुतळा जाळून निषेध केला. रविवारी, रुद्राक्ष कन्व्हेन्शन सेंटरमधील व्यासपीठावरून मोरारी बापूंनी माफी मागितली. ते म्हणाले- आम्ही इथे आलो. भगवान शिवाच्या दर्शनासाठी गेलो. पाणी अर्पण केले आणि कथा गायला सुरुवात केली. अनेक पूजनीय चरणांना आणि अनेक महापुरुषांना हे आवडले नाही. जर कोणी दुखावले असेल तर मी तुम्हा सर्वांची माफी मागतो. ते असेही म्हणाले की माझ्याकडेही धर्मग्रंथ आहेत, मी ते दाखवू शकतो. हिंदू सनातन सर्वांचा आदर करते कथा वाचक मोरारी बापू म्हणाले- योग महत्त्वाचा आहे, पण देवावरील प्रेम आणि परस्पर प्रेम हे त्याहूनही महत्त्वाचे आहे. जर प्रेम नसेल तर योग-वियोग, ज्ञान-अज्ञान, काहीही महत्त्वाचे नाही. हिंदू सनातन धर्म सर्वोत्तम आहे, कारण तो सर्वांचा आदर करतो. तो सर्वांना स्वीकारतो. तो आकाशाइतका विशाल आहे. मोरारी बापू म्हणाले- माझ्या बुद्धांनी माझी इच्छा पूर्ण केली आहे मोरारी बापू म्हणाले- शिव आणि पार्वती यांच्यामध्ये केलेले सिंदूर दान हे अधिष्ठानात्मक आहे. तिसऱ्या प्रकारचे सिंदूर आध्यात्मिक आहे. भगवान राम माता जानकीच्या मांगेत सिंदूर दान करतात. ते मानवाने निसर्गाला दिलेले आध्यात्मिक सिंदूर आहे. सिंदूर ही महिलांची शोभा आहे, परंतु पुरुषांनाही ती शिकावी लागते. जर एखाद्या ज्ञानी माणसाने आपल्याला दत्तक घेतले, स्वीकारले, तर ते आपले सिंदूर आहे. अशा सिंदूरची भेट मिळाल्याने आपणही कबीरजींसारखे शाश्वत नवीनता अनुभवू शकतो. मोरारी बापू म्हणाले की, माझ्या ज्ञानी माणसाने माझी मांग भरली आहे म्हणून मी सदैव आनंदी आहे. रामदेव म्हणाले- मुलगा वडिलांसमोर काय बोलेल? रामदेव म्हणाले- मलाही माहित नव्हते की मला काशीला यावे लागेल, पण बापू आणि शिव यांच्या कृपेने मी शिवनगरीत आलो. मी काय बोलावे याचा विचार करत होतो? पण, एक मुलगा त्याच्या वडिलांसमोर काय बोलेल. तो म्हणाला- मी उघड करतो की बापूंना दोन मुलगे आहेत. एक पार्थिव आहे, एक आध्यात्मिक आहे. तुम्ही सर्व बापूंची आध्यात्मिक मुले आहात. स्टेजवरून बाबा रामदेव यांनी मोरारी बापूंना महापुरुषाचा दर्जा दिला. सनातनी लोकांनी निषेध करणे योग्य नाही: रामदेव बाबा रामदेव म्हणाले- बापू लहानपणापासूनच रामकथा सांगत आहेत. मी आज कोणाच्याही टीकेला उत्तर देण्यासाठी आलो नाही. माझ्याकडे तेवढा मोकळा वेळ नाही आणि बापूंकडे या टीका ऐकण्यासाठी वेळ नाही. ते म्हणाले की बापूंच्या जन्माचा मुख्य उद्देश रामाचा महिमा गाणे आहे. ते म्हणाले- बापू हे राष्ट्राच्या संस्कृतीचा वारसा आहेत. जर कोणी धर्मद्रोही मुस्लिम, ख्रिश्चन किंवा कम्युनिस्ट बापूंवर टीका करत असेल तर असे वाटते की ते विरोधक असले पाहिजेत. पण, ज्यांना आपण सनातनी म्हणतो ते तणाव का निर्माण करतात? ही सनातनी संस्कृती आहे, तणावग्रस्त संस्कृती नाही. बापू आणि बाबांचा राजकारणाशी काहीही संबंध नाही रामदेव म्हणाले- बापू आणि बाबांचा राजकारणाशी काहीही संबंध नाही. आम्हाला कोणत्याही नेत्याने फोन केला नाही. बापू राजकारणी बनवू शकतात, पण राजकारणी बापू बनवू शकत नाहीत. ते म्हणाले- संपूर्ण देशात खळबळ उडाली होती, म्हणून आम्ही यावर बोललो. आज आम्ही इथे बोलत आहोत कारण आमचा सनातन शाश्वत धर्म आहे. इथे दोन-चार मुस्लिम आले होते, आज त्यांची संख्या वाढली आहे. अविमुक्तेश्वरानंद म्हणाले- मोरारी बापूंनी त्यांचे धर्मग्रंथ दाखवावेत १६ जून रोजी शंकराचार्य स्वामी अविमुक्तेश्वरानंद यांनी एक व्हिडिओ स्टेटमेंट जारी करून म्हटले आहे की- काशीमध्ये अशास्त्रीय काम सुरू आहे. लोक यावर प्रश्न उपस्थित करत आहेत. आम्हाला कळले आहे की मोरारी बापू त्यांच्या पत्नीच्या मृत्यूनंतर तीन दिवसांनी कथा सांगण्यासाठी काशीला आले आहेत. त्यांनी बाबा विश्वनाथांचे दर्शन पूजन आणि अभिषेक देखील केले आहे. हा सर्वात मोठा प्रश्न आहे की सुतकात हे कसे घडू शकते? आम्ही मोरारी बापूंना सांगू इच्छितो की त्यांनी त्यांच्याकडे असलेले धर्मग्रंथ आणावेत आणि आम्हाला सांगावे की कथा आणि दर्शन पूजन सुतकात केले जातात असे कुठे लिहिले आहे. शंकराचार्य म्हणाले- मोरारी बापूंनी धार्मिक शिष्टाचाराचे पालन करावे २१ जून रोजी ज्योतिषपीठाचे शंकराचार्य अविमुक्तेश्वरानंद यांनी कथाकार मोरारी बापूंना धार्मिक शिक्षा जाहीर केली. त्यांनी म्हटले की जोपर्यंत ते स्वतःला शास्त्रांच्या मर्यादेत स्थापित करत नाहीत तोपर्यंत त्यांना त्यांचे तोंड दिसणार नाही. त्यांना धर्माच्या बाबतीत अप्रमाणिक घोषित करून त्यांनी सनातनी लोकांना सांगितले की त्यांनी त्यांचे कोणतेही आचरण आणि शिकवण पुरावा म्हणून स्वीकारू नये आणि त्याकडे दुर्लक्ष करावे. ज्या शास्त्रांनी भजन गाणे आणि कथा ऐकणे हा धर्म आहे असे सांगितले होते, तेच शास्त्र आपल्याला सुतकाच्या वेळी हे करू नये असे सांगतात. अर्ध्या शास्त्रांवर विश्वास ठेवणे आणि अर्ध्यावर विश्वास न ठेवणे हे अयोग्य आहे. प्रश्न प्रश्न विचारण्याचा किंवा प्रश्न न विचारण्याचा नाही, प्रश्न शास्त्रांच्या आदेशांचे पालन करण्याचा आहे. म्हणून, सुतकाच्या वेळी धार्मिक कार्य न करणे हा धर्म आहे. लोकांनी पुतळा बनवला आणि तो पुरला १६ जून रोजी वाराणसीतील मछोदरी येथील रहिवाशांनी मोरारी बापूंचा पुतळा बनवला आणि तो दफन केला. निदर्शकांनी सांगितले की, मोरारी बापूंनी धार्मिक रूढी आणि परंपरांचे उल्लंघन करून भावना दुखावल्या आहेत. असे करून मोरारी बापूंनी धार्मिक श्रद्धेशी खेळ केला आहे. बापूंचा पुतळा जाळून निषेध व्यक्त करण्यात आला १४ जून रोजी वाराणसीच्या लोकांनी सांगितले होते की कुटुंबातील सदस्याच्या मृत्यूनंतर शोककाळ सुरू होतो. या काळात कोणतीही पूजा केली जात नाही, दर्शन घेतले जात नाही, कथा सांगितली जात नाही. परंतु, मोरारी बापू रामकथा सांगण्यासाठी काशीला आले आहेत आणि बाबा विश्वनाथांच्या मंदिरातही गेले आहेत. निषेधावर मोरारी बापू म्हणाले होते- आम्ही वैष्णव आहोत. पूजा-पाठ करणाऱ्यांना हे लागू होत नाही. देवाचे भजन करण्यात शांती आहे, सुतक नाही. यामध्ये कोणताही वाद नसावा. स्वामी जितेंद्रानंद म्हणाले- हे निंदनीय आहे… तो संपत्तीची इच्छा बाळगत आहे अखिल भारतीय संत समितीचे राष्ट्रीय महासचिव स्वामी जितेंद्रानंद सरस्वती यांनी आपले विचार व्यक्त केले. ते म्हणाले- मोरारी बापूंनी सुतक काळात कथा सांगणे अत्यंत निंदनीय आहे. त्यांनी या काळात रामकथा सांगू नये. धर्माच्या वर जाऊन आणि पैशाच्या आकांक्षेने असे कृत्य करणे त्यांच्यासाठी चुकीचे आहे. हे समाजासाठी निंदनीय आहे. याआधी, ३२ प्रकारचे अग्नी आहेत हे माहित असूनही त्यांनी लोकांना चितेभोवती प्रदक्षिणा घालायला लावली. व्यासपीठावर बसून अल्लाह-मौला म्हणणे योग्य नाही. ते मंगलला अमंगलशी जोडतात. स्वामी जितेंद्रानंद यांनी प्रश्न उपस्थित केला की जर ब्राह्मणनिष्ठ, ब्रह्मचारी आणि राजा यांना चेहरा आवडत नसेल तर मोरारी बापूंनी ते कोणत्या वर्गात येतात हे सांगावे? फक्त संन्याशांच्या परंपरेत, एक जीव स्वतःचे पिंडदान करतो. मोरारी बापूंनी समाजाला फसवू नये, धर्माला व्यवसायात बदलू नये, हे चांगले होईल. शंकराचार्य नरेंद्रानंद सरस्वती म्हणाले- हे धर्म आणि परंपरेच्या विरुद्ध आहे वाराणसीच्या सुमेर पीठाचे शंकराचार्य नरेंद्रानंद सरस्वती यांनी मोरारी बापूंबद्दल विधान करताना म्हटले आहे की, ज्यांच्या पत्नीचे निधन झाले आहे, ते अजूनही काशीच्या रुद्राक्ष क्षेत्रात रामकथा पठण करत आहेत. हे धर्म आणि परंपरेविरुद्ध आहे. ते म्हणाले- अशा व्यक्तीने धार्मिक ग्रंथांच्या मर्यादांचे उल्लंघन केले आहे. पत्नीच्या मृत्यूनंतर ‘सूतक’ काळात मंदिरात जाणे, देवतांना स्पर्श करणे आणि धार्मिक ग्रंथांचे वाचन करणे हे शास्त्रांच्या विरुद्ध असल्याचे म्हटले जाते. ते म्हणाले की अशा व्यक्तीचा काशी विश्वनाथ मंदिरात प्रवेश करणे आणि कथा सांगणे हे पावित्र्याच्या विरुद्ध आहे आणि ते ‘मोठे पाप’ मानले पाहिजे. आता सुतक आणि त्याच्याशी संबंधित श्रद्धा जाणून घ्या. प्रश्न: सुतक म्हणजे काय? उत्तर: भारतीय ज्योतिष विज्ञान परिषदेचे संशोधक आचार्य राकेश झा म्हणतात की, हिंदू धर्मात घरात एखाद्याच्या मृत्यूनंतर १३ दिवसांचे सुतक पाळले जाते. घरात नवजात बाळ जन्माला आल्यावरही सुतक पाळले जाते. तथापि, वेगवेगळ्या ठिकाणी ते वेगवेगळ्या नावांनी ओळखले जाते. उत्तर प्रदेश, बिहार, झारखंड, दिल्ली इत्यादी भागात याला सुतक म्हणतात. तर मध्य प्रदेश आणि राजस्थानच्या भागात याला पातक म्हणतात. ग्रहण काळ हा सुतक देखील मानला जातो. सुतकला शास्त्रीय भाषेत अशोक काल असेही म्हणतात. आचार्य राकेश म्हणतात की सुतक दरम्यान शुभ कार्ये करण्यास मनाई आहे. ज्योतिष विधींशी संबंधित पंडित नरेंद्र उपाध्याय म्हणतात की जेव्हा घरात मृत्यू किंवा जन्म होतो तेव्हा संपूर्ण कुटुंबाला सुतक लावले जाते. असे म्हटले जाते की कुटुंब ‘चुटका’ मधून जात आहे. याचा अर्थ ते अपवित्र आहेत. या काळात घरी कोणतेही धार्मिक कार्य करणे किंवा कुटुंबातील कोणत्याही सदस्याला कोणत्याही शुभ कार्यात सहभागी होणे निषिद्ध मानले जाते. प्रश्न: सुतक कधी सुरू होते? उत्तर: विधींच्या तज्ज्ञांच्या मते, हे कुटुंबातील सर्व सदस्यांना, कुळांना आणि कधीकधी कुळातील लोकांनाही लागू होऊ शकते. ज्या दिवशी अंत्यसंस्कार केले जातात, त्या दिवसापासून सुतकाचा कालावधी मोजला जातो. ज्या दिवशी व्यक्तीचा मृत्यू होतो त्या दिवशी तो जोडला जात नाही. जर कुटुंबातील एखादा सदस्य बाहेर असेल, तर ज्या दिवशी त्याला माहिती मिळेल, त्या दिवसापासून त्याच्यावर सुतकाचा कालावधी लादला जातो. जर एखाद्याला १२ व्या दिवशी माहिती मिळाली, तर फक्त स्नान करून शुद्धीकरण केले जाते. प्रश्न: सुतक दरम्यान शुभ कार्ये करण्यास मनाई आहे का? उत्तर: आचार्य राकेश झा स्पष्ट करतात- सुतक दरम्यान कोणतेही शुभ कार्य करू नये. कारण, हा काळ धार्मिक आणि आध्यात्मिकदृष्ट्या अशुद्ध मानला जातो. सुतक काळ, जन्मानंतर असो किंवा मृत्यूनंतर, हा नकारात्मक उर्जेचा काळ असतो. ज्यामध्ये कोणतेही शुभ किंवा शुभ कार्य टाळावे. धार्मिक श्रद्धेनुसार, सुतक काळ १२ किंवा १३ दिवसांचा मानला जातो. या काळात घरात सुतकचे नियम पाळले पाहिजेत. मृत्युसूतक किती दिवस टिकते? प्रश्न: सुतक दरम्यान मंदिरात प्रवेश करू नये किंवा पूजा करू नये का? उत्तर: पंडित नरेंद्र उपाध्याय आणि आचार्य राकेश म्हणतात- धार्मिक श्रद्धेनुसार, सुतकाच्या वेळी संसर्ग होतो. या काळात कोणतेही शुभ कार्य करण्यास मनाई आहे. सर्व काही अशुद्ध आहे, त्यामुळे मंदिरात जाणे किंवा घरी मंदिरात पूजा करणे देखील निषिद्ध आहे. असे मानले जाते की या काळात पूर्वज आजूबाजूला राहतात. शास्त्रांनुसार, ब्राह्मणांना १० दिवसांचे सुतक, क्षत्रियांना १२ दिवसांचे, वैश्यांना १५ दिवसांचे आणि शूद्रांना एक महिना सुतक पाळावे लागते. विशेष परिस्थितीत, चार वर्णांचे शुद्धीकरण फक्त १० दिवसांत होते. याला शारीरिक शुद्धीकरण म्हणतात. त्यानंतर, कोणत्याही प्रकारचा दोष राहत नाही. त्रयोदशी संस्कारानंतर (तेराव्या दिवशी) पूर्ण शुद्धीकरण होते. त्यानंतरच देवतांची पूजा केली जाते. सुतकादरम्यान, केस कापणे, नखे कापणे आणि काही ठिकाणी अन्नात हळद आणि तेल वापरणे निषिद्ध आहे.
