निवडणूक आयोगाने बिहारमधील विरोधी पक्षनेते तेजस्वी यादव यांना १६ ऑगस्टपर्यंत त्यांचे मतदार ओळखपत्र जमा करण्यास सांगितले आहे. शुक्रवारी एक पत्र जारी करताना निवडणूक आयोगाने म्हटले आहे की- ‘तुम्ही २ ऑगस्ट रोजी पत्रकार परिषदेत माध्यमांना माहिती दिली होती की, तुमचा EPIC क्रमांक- RAB2916120 आमच्या डेटामध्ये नाही.’ निवडणूक आयोगाने पत्रात लिहिले आहे की, चौकशीदरम्यान असे आढळून आले की तुमचे नाव बिहार अ‍ॅनिमल सायन्स युनिव्हर्सिटीच्या मतदान केंद्र क्रमांक-२०४, ग्रंथालय इमारत क्रमांक-४१६ वर EPIC क्रमांक- RAB0456228 सह आहे. ‘स्पेशल इंटेन्सिव्ह रिव्हिजन-२०२५ दरम्यान तुम्ही BLO द्वारे सादर केलेल्या गणना फॉर्ममध्ये EPIC क्रमांक- RAB0456228 देखील नोंदणीकृत आहे.’ ‘आमच्या डेटामध्ये RAB2916120 क्रमांकाचा EPIC क्रमांक आढळला नाही. या सर्व तथ्यांवरून असे दिसून येते की EPIC कार्ड क्रमांक – RAB2916120 बनावट आहे. बनावट सरकारी कागदपत्रे तयार करणे आणि वापरणे हा कायदेशीर गुन्हा आहे.’ ‘तुम्हाला पुन्हा एकदा विनंती आहे की, तुम्ही तुमचे बनावट EPIC कार्ड १६.०८.२०२५ रोजी संध्याकाळी ५:०० वाजेपर्यंत निवडणूक नोंदणी अधिकाऱ्यांच्या कार्यालयात जमा करा.’ तेजस्वी म्हणाले होते- माझे आणि माझ्या पत्नीचे नाव मतदार यादीत नाही २ ऑगस्ट रोजी तेजस्वी यांनी पत्रकार परिषदेत सांगितले होते- माझे आणि माझ्या पत्नीचे नाव मतदार यादीतून वगळण्यात आले आहे. बीएलओ आले आणि त्यांनी आमची पडताळणी केली. तरीही आमचे नाव मतदार यादीत नाही. पत्रकार परिषदेत तेजस्वी यादव यांनी त्यांचे मतदार ओळखपत्र प्रसिद्ध केले. मतदार यादीत त्यांचे नाव आहे की नाही हे तपासण्यासाठी त्यांनी EPIC क्रमांक टाकला, ज्याचा निकाल असा होता – कोणताही रेकॉर्ड सापडला नाही. तेजस्वी यांनी ही संपूर्ण प्रक्रिया स्क्रीनवर दाखवली. काही वेळाने डीएमने यादी जाहीर केली. पाटण्याचे डीएम एसएन त्यागराजन यांनी लवकरच यादी जाहीर केली आणि तेजस्वी यांचा दावा चुकीचा असल्याचे घोषित केले. त्यांनी बूथ यादी जाहीर केली, ज्यामध्ये तेजस्वी यादव यांचे नाव आणि त्यांचा फोटो ४१६ व्या क्रमांकावर होता. डीएम म्हणाले, ‘काही वृत्त माध्यमांकडून असे कळले आहे की, तेजस्वी प्रसाद यादव यांचे नाव विशेष सघन पुनरावृत्तीच्या प्रारूप मतदार यादीत नाही. या संदर्भात पाटणा जिल्हा प्रशासनाने चौकशी केली. विरोधी पक्षनेत्याचे नाव प्रारूप मतदार यादीत नोंदवलेले असल्याचे आढळून आले.’ ‘सध्या, त्यांचे नाव बिहार पशु विज्ञान विद्यापीठाच्या ग्रंथालय इमारतीतील मतदान केंद्र क्रमांक २०४, अनुक्रमांक ४१६ येथे नोंदणीकृत आहे. यापूर्वी, त्यांचे नाव बिहार पशु विज्ञान विद्यापीठाच्या ग्रंथालय इमारतीतील मतदान केंद्र क्रमांक १७१, अनुक्रमांक ४८१ येथे नोंदणीकृत आहे.’ तेजस्वी यांनी विचारले- EPIC नंबर कसा बदलला? पाटणा जिल्हाधिकाऱ्यांनी यादी जाहीर केल्यानंतर तेजस्वी यादव म्हणाले होते की, “सर्वप्रथम, EPIC क्रमांक बदलत नाही. तो कसा बदलला? काय बदलले? जर माझे बदलू शकत असेल, तर किती लोकांचे EPIC क्रमांक बदलले असते… हे मतदारांची नावे वगळण्याचे षड्यंत्र आहे.” ‘अनेक आयएएस अधिकारी एक्स वर पोस्ट करत आहेत की त्यांची नावे वगळण्यात आली आहेत. कोणाचा मृत्यू झाला आहे, त्यांचा ईपीआयसी क्रमांक काय आहे, त्यांचा बूथ क्रमांक काय आहे याची बूथनिहाय माहिती देणे ही निवडणूक आयोगाची जबाबदारी आहे. जर कोणी दुसऱ्या राज्यात गेला असेल तर त्याची माहिती द्या, तुम्ही ती का लपवत आहात. प्रश्न असा आहे की किती मोठी फसवणूक होत आहे.’ खरं तर, पत्रकार परिषदेदरम्यान तेजस्वीने दाखवलेल्या मतदार ओळखपत्राचा EPIC क्रमांक RAB2916120 होता. निवडणूक आयोगाने ज्या यादीत तेजस्वीचे नाव नमूद केले आहे त्याचा EPIC क्रमांक RAB0456228 आहे. तेजस्वी आता पुन्हा यावर प्रश्न उपस्थित करत आहेत. तेजस्वी म्हणाले- ज्यांची नावे वगळण्यात आली त्यांची माहिती देण्यात आली नाही निवडणूक आयोगाच्या नवीन मतदार यादीवर प्रश्न उपस्थित करताना विरोधी पक्षनेते तेजस्वी यादव म्हणाले, ‘जवळजवळ प्रत्येक विधानसभेतून २० ते ३० हजार नावे वगळण्यात आली आहेत. सुमारे ६५ लाख मतदारांची नावे म्हणजेच एकूण मतदारांपैकी सुमारे ८.५% मतदारांची नावे यादीतून वगळण्यात आली आहेत.’ ‘निवडणूक आयोग जेव्हा जेव्हा कोणतीही जाहिरात देत असे तेव्हा तेव्हा असे नमूद केले जात असे की इतके लोक स्थलांतरित झाले आहेत, इतके लोक मृत झाले आहेत आणि इतक्या लोकांची नावे डुप्लिकेट आहेत, परंतु निवडणूक आयोगाने आम्हाला दिलेल्या यादीत त्यांनी हुशारीने कोणत्याही मतदाराचा पत्ता दिलेला नाही.’ ‘२ गुजराती जे म्हणतील ते आयोग करेल’ तेजस्वी यादव म्हणाले, ‘निवडणूक आयोग हेराफेरी करत आहे. तो गोदी आयोग बनला आहे. राजकीय पक्षांना विश्वासात न घेता हे केले गेले. आयोगाने आमची मागणी ऐकली नाही.’ ‘सर्वोच्च न्यायालयाच्या सूचनेकडेही दुर्लक्ष करण्यात आले. आम्ही सुरुवातीपासूनच म्हटले होते की गरिबांची नावे वगळण्यात येतील. निवडणूक आयोगाने प्रक्रिया पूर्ण केली आहे.’ आयोग आपल्याच शब्दांवरून मागे हटला. ज्यांची नावे वगळण्यात येतील त्यांची माहिती दिली जाईल असे सांगण्यात आले. निवडणूक आयोगाला ही माहिती राजकीय पक्षांना द्यायची होती. शुक्रवारी महाआघाडीचे शिष्टमंडळ निवडणूक आयोगाकडे गेले, परंतु कोणतीही माहिती देण्यात आली नाही. तेजस्वी पुढे म्हणाले, ‘२ गुजराती जे म्हणतील ते निवडणूक आयोग करेल.’ तेजस्वी यांचे निवडणूक आयोगाला आव्हान तेजस्वी म्हणाले, ‘जर निवडणूक आयोगाने ६५ लाख लोकांची नावे वगळली असतील, तर आयोगाने त्यांना काही नोटीस बजावली होती का? निवडणूक आयोगाने त्यांना वेळ दिला का? निवडणूक आयोग लक्ष्यित काम करत आहे.’ ‘६५ लाख लोकांची नावे वगळण्यात आली आहेत. सर्वोच्च न्यायालयाने या प्रकरणाची स्वतःहून दखल घ्यावी आणि निवडणूक आयोगाकडून उत्तर मागावे. या प्रक्रियेत मोठ्या प्रमाणात हेराफेरी झाली आहे.’ ‘मी मुख्य निवडणूक आयुक्तांना आव्हान देतो की जर तुमच्यात हिंमत असेल तर तुम्ही बूथनिहाय डेटा द्यावा आणि ज्यांची नावे वगळण्यात आली आहेत त्यांना ते का वगळण्यात आले आहेत ते सांगा. मुख्य निवडणूक आयुक्त पदावर नियुक्त झालेल्या ज्ञानेश कुमार गुप्ता यांच्याकडून आम्हाला जाणून घ्यायचे आहे की ते पारदर्शकता का राखत नाहीत.’ ६५ लाख मतदारांची नावे वगळण्यात आली निवडणूक आयोगाने बिहारमधील महिनाभर चालणाऱ्या सघन पुनरीक्षण मोहिमेच्या (SIR) म्हणजेच मतदार पडताळणीच्या पहिल्या टप्प्याचा डेटा जाहीर केला आहे. मतदार यादीच्या मसुद्यानुसार, बिहारच्या नवीन मतदार यादीतून ६५ लाख ६४ हजार मतदारांची नावे वगळण्यात आली आहेत. निवडणूक आयोगाच्या मते, प्रारूप मतदार यादीत ७ कोटी २४ लाख ५ हजार ७५६ लोकांची नावे आहेत. पूर्वी हा आकडा ७ कोटी ८९ लाख होता. १ ऑगस्ट रोजी जाहीर केलेल्या आकडेवारीत आयोगाने म्हटले आहे की, ‘२२ लाख ३४ हजार मतदारांचे निधन झाले आहे, ३६ लाख २८ हजार मतदार कायमचे दुसऱ्या ठिकाणी स्थलांतरित झाले आहेत. त्याच वेळी, दोन ठिकाणी ७ लाख १ हजार मतदारांची नावे नोंदणीकृत झाली होती. त्यामुळे या लोकांची नावे वगळण्यात आली आहेत.’ निवडणूक आयोगाच्या आकडेवारीनुसार, मुस्लिम बहुल सीमांचल आणि दरभंगा या ४ जिल्ह्यांमधील ९ लाख ६५ हजार मतदारांची नावे वगळण्यात आली आहेत. तर, एनडीएचा मजबूत किल्ला मानल्या जाणाऱ्या तिरहुत या ६ जिल्ह्यांमधील आणि दरभंगाच्या ३ जिल्ह्यांमधील २१ लाख २९ हजार मतदारांची नावे वगळण्यात आली आहेत. त्याच वेळी, महाआघाडीचे मजबूत क्षेत्र असलेल्या पाटणा आणि मगध आयुक्तालयातील ११ जिल्ह्यांमध्ये १६ लाख ५७ हजार मतदारांची नावे यादीत नाहीत. मुस्लिम बहुल जिल्ह्यांमध्ये, पटनामध्ये सर्वाधिक नावे वगळण्यात आली आहेत जर आपण ज्या जिल्ह्यांमध्ये सर्वाधिक मतदारांची नावे वगळण्यात आली आहेत त्या जिल्ह्यांबद्दल बोललो तर, पाटण्यात ३ लाख ९५ हजार मतदारांची नावे वगळण्यात आली आहेत आणि सर्वात कमी म्हणजे २६ हजार मतदारांची नावे वगळण्यात आली आहेत. मुस्लीम बहुल भागांबद्दल बोलायचे तर किशनगंजमध्ये सर्वाधिक मुस्लिम लोकसंख्या ६८% आहे. कटिहारमध्ये 43% मुस्लिम लोकसंख्या आहे, अररियामध्ये 42% मुस्लिम लोकसंख्या आहे, पूर्णियामध्ये 38% मुस्लिम लोकसंख्या आहे आणि दरभंगामध्ये 25% मुस्लिम लोकसंख्या आहे. विधानसभानिहाय आकडेवारीबद्दल बोलायचे झाले तर, किशनगंज विधानसभा मतदारसंघात मसुदा मतदार यादीतून सर्वाधिक म्हणजे ४९,३४० मतदारांची नावे वगळण्यात आली आहेत. तर, ठाकूरगंज विधानसभा मतदारसंघात मसुदा मतदार यादीतून सर्वात कमी म्हणजे २९,२७७ मतदारांची नावे वगळण्यात आली आहेत. जिथे महाआघाडी मजबूत आहे, तिथे १६.५ लाख मतदारांची नावे वगळण्यात आली जर आपण महाआघाडीच्या मजबूत भागांबद्दल बोललो तर पाटणा आयुक्तालय अव्वल स्थानावर आहे. येथील ६ जिल्ह्यांमध्ये ४३ विधानसभा जागा आहेत. २०२० च्या विधानसभा निवडणुकीच्या आकडेवारीनुसार, महाआघाडीने २७ जागा जिंकल्या आहेत. तर, एनडीएने १६ जागा जिंकल्या आहेत. निवडणूक आयोगाच्या म्हणण्यानुसार, पाटणा आयुक्तालयातील १० लाख ४२ हजार ५७० मतदारांची नावे मसुदा यादीत नाहीत. त्याच वेळी, महाआघाडीबंधनचा दुसरा बालेकिल्ला असलेल्या मगध विभागातील ५ जिल्ह्यांमधील ६ लाख १५ हजार ३६२ मतदारांची नावे वगळण्यात आली आहेत. मगधमध्ये २६ विधानसभा जागा आहेत. २०२० च्या विधानसभा निवडणुकीत महाआघाडीबंधनने १९ जागा जिंकल्या. तर एनडीएने ७ जागा जिंकल्या.
