मणिपूरच्या इंफाळमध्ये कर्फ्यू लागू:काल मणिपूर राजभवनावर झाली होती दगडफेक, महिलांनी काढला होता मशाल मोर्चा

मणिपूरमधील इंफाळमध्ये कर्फ्यू लागू करण्यात आला आहे. येथे ड्रोन हल्ल्याच्या निषेधार्थ सोमवारी (9 सप्टेंबर) रात्री महिलांनी मशाल मिरवणूक काढली. हे लोक डीजीपी आणि सुरक्षा सल्लागारांना हटवण्याची मागणी करत आहेत. आंदोलकांनी इम्फाळच्या थंगामीबंदमध्ये मशाल आणि पोस्टर घेऊन मोर्चा काढला आणि घोषणाबाजी केली. याआधी सोमवारीच आंदोलकांनी राजभवनावर दगडफेक केली होती. विद्यार्थ्यांचे नेतृत्व करणारे एम. सनाथोई चानू म्हणाले – आम्ही राज्य सरकारचे सुरक्षा सल्लागार डीजीपी यांना हटवण्याची मागणी केली आहे. सीआरपीएफचे माजी डीजी कुलदीप सिंग यांच्या नेतृत्वाखाली तयार करण्यात आलेला युनिफाइड कमांड राज्य सरकारकडे सोपवण्याची मागणी करण्यात आली आहे. महिलांच्या आंदोलनाचे फोटो मणिपूर राजभवनावर दगडफेक करण्यात आली, सुरक्षा कर्मचारी जीव वाचवण्यासाठी पळून गेले
सोमवारी दुपारी शेकडो आंदोलक विद्यार्थ्यांनी इंफाळमधील राजभवनावर दगडफेक केली. यावेळी सुरक्षा कर्मचारी पळताना दिसले. पोलिस आणि सुरक्षा दलांनी बॅरिकेड्स लावून आंदोलकांना रोखले. अश्रुधुराच्या नळकांड्या आणि रबर गोळ्यांच्या अनेक फैरी झाडण्यात आल्या. यामध्ये 20 विद्यार्थी जखमी झाले. मणिपूरमध्ये अचानक वाढलेल्या हिंसक घटनांविरोधात मैतेई समुदायाचे हे विद्यार्थी 8 सप्टेंबरपासून आंदोलन करत आहेत. यामध्ये स्थानिक लोकांचाही समावेश आहे. रविवारी किशमपत येथील तिद्दीम रोडवर 3 किलोमीटरची कूच केल्यानंतर आंदोलक राजभवन आणि सीएम हाऊसवर पोहोचले. त्यांना राज्यपाल आणि मुख्यमंत्र्यांना निवेदन द्यायचे होते. सोमवारी सुरक्षा दलाने निवेदन देण्याची मागणी पूर्ण केली, त्यानंतरही विद्यार्थ्यांनी रस्त्यावर उतरून आंदोलन सुरूच ठेवले. जोपर्यंत मागण्या पूर्ण होत नाहीत तोपर्यंत येथेच राहणार असल्याचे विद्यार्थ्यांचे म्हणणे आहे. यावेळी त्यांची सुरक्षा दलांशी चकमकही झाली. 1 आणि 3 सप्टेंबर रोजी मैतेई भागात झालेल्या ड्रोन हल्ल्यांविरोधात विद्यार्थी आंदोलन करत आहेत. त्यांनी केंद्रीय दलांवर मौन बाळगल्याचा आरोप केला आणि त्यांना राज्य सोडण्याची मागणी केली. तसेच राज्यातील 60 पैकी 50 मैतेई आमदारांना त्यांची भूमिका स्पष्ट करण्यास किंवा राजीनामा देण्यास सांगितले. राज्यातील युनिफाइड कमांडची कमान मुख्यमंत्री एन बिरेन सिंग यांच्याकडे द्यावी, अशी मागणीही या विद्यार्थ्यांनी केली आहे. म्हणजेच केंद्र आणि राज्य दलांची कमांड केंद्राऐवजी मुख्यमंत्र्यांकडे असावी. हे लोक डीजीपी आणि सुरक्षा सल्लागारांना हटवण्याचीही मागणी करत आहेत. ९ सप्टेंबर : निदर्शने आणि दगडफेकीचे फोटो 11 दिवसांत 8 जणांचा मृत्यू
मणिपूरमध्ये सुरू असलेला हिंसाचार आणि अराजक थांबलेला नाही. गेल्या 11 दिवसांत 8 जणांचा मृत्यू झाला आहे. रविवारी संध्याकाळी कुकी-बहुल कांगपोकपीच्या थांगबू गावात संशयित मेतेई सशस्त्र लोकांनी गोळीबार केल्याने नेंगजाखल लुग्दिम (५०) ठार झाले. विष्णुपूरच्या सुगानू गावातही हल्ला झाला. वास्तविक, विष्णुपूर हे मैतेईंचे वर्चस्व असलेल्या इंफाळ आणि कुकीचे वर्चस्व असलेल्या चुराचंदपूरमधील बफर झोन आहे. येथे बहुतेक मैतेई राहतात, परंतु चुराचंदपूरला लागून असलेल्या सुगानु गावात कुकी आहेत. कोट्रुक, मोइरांगचे वर्चस्व मैतेईंमध्ये शांतता; 20 गावांना लक्ष्य करण्यात आले
इंफाळपासून 20 किमी अंतरावर असलेल्या कोत्रुक गावात काही कुटुंबे वगळता 500 लोकांनी आपली घरे सोडली आहेत. जे शिल्लक आहेत त्यांना अनेक रात्री झोप लागली नाही कारण ड्रोन हल्ल्याचा धोका नेहमीच असतो. येथेच 1 सप्टेंबर रोजी ड्रोन बॉम्बहल्ला झाला होता. विष्णुपूर जिल्ह्यातील मेईतेई भागातील मोइरांगमध्ये हा रॉकेट हल्ला झाला. हे 80% गाव रिकामे आहे. कोत्रुक येथील रहिवासी एन. मॅक्रॉन सिंह म्हणाले, बहुतेक लोक नातेवाइकांच्या घरी गेले आहेत. त्यांनी दावा केला की 1 सप्टेंबर रोजी दहशतवादी 20 गावांवर बॉम्बस्फोट घडवणार होते, परंतु सुरक्षा दलांनी गोळीबार करून त्यांना रोखले. लष्कर मोइरांग ते कांगपोकपीपर्यंत शोध मोहीम राबवत आहे. अनेक ठिकाणी शस्त्रे जप्त करण्यात आली आहेत. यामध्ये आरपीजी आणि हाय एंड असॉल्ट रायफलचा समावेश आहे. निवृत्त सैनिकाची हत्या
आसाम रायफल्सचे निवृत्त सैनिक लालबोई माटे यांचा मृतदेह सोमवारी सकाळी मणिपूरमधील इंफाळ पश्चिम येथे आढळून आला. माटे हे कुकीबहुल कांगपोकपी येथील मोटबुंग येथील रहिवासी होते. माटे यांनी बफर झोन ओलांडून मैतेई परिसरात प्रवेश केल्याचे सांगण्यात आले. गेल्या 7 दिवसांत हिंसाचार वाढला, 8 जणांचा मृत्यू झाला
मणिपूरमध्ये मे 2023 पासून कुकी आणि मैतेई समुदायांमधील हिंसाचार सुरू आहे. गेल्या 7 दिवसांत हिंसाचार वाढला आहे. यामध्ये 8 जणांचा मृत्यू झाला आहे. तर 15 हून अधिक जखमी झाले आहेत. अलीकडे मणिपूरमध्येही ड्रोन हल्ले झाले आहेत. यामध्ये दोन जणांचा मृत्यू झाला आहे. मणिपूरमधील हिंसाचाराच्या ताज्या घटना… 1 सप्टेंबर – पहिल्यांदाच ड्रोन हल्ला : 1 सप्टेंबर रोजी राज्यात पहिल्यांदाच ड्रोन हल्ला झाला. इम्फाळ पश्चिम जिल्ह्यातील कोत्रुक गावात, अतिरेक्यांनी डोंगराच्या माथ्यावरून गोळीबार केला आणि कोत्रुक आणि कडंगबंद खोऱ्याच्या खालच्या भागात ड्रोन हल्ले केले. यामध्ये 2 जणांचा मृत्यू झाला असून 9 जण जखमी झाले आहेत. 3 सप्टेंबर- दुसरा ड्रोन हल्ला: दहशतवाद्यांनी इंफाळ जिल्ह्यातील सेजम चिरांग गावात ड्रोन हल्ला केला. यामध्ये एका महिलेसह तीन जण जखमी झाले. अतिरेक्यांनी निवासी भागात ड्रोनमधून तीन स्फोटके टाकली, ज्याचा स्फोट घरांच्या आत झाला आणि छप्पर तुटले. अतिरेक्यांनी टेकडीवरूनही गोळीबार केला. 6 सप्टेंबर- माजी मुख्यमंत्र्यांच्या घरावर रॉकेट हल्ला: मणिपूरच्या बिष्णुपूर जिल्ह्यातील मोइरांगमध्ये माजी मुख्यमंत्री मारेम्बम कोईरेंग यांच्या घरावर हल्ला झाला. कुकी अतिरेक्यांनी रॉकेट बॉम्ब फेकले. या हल्ल्यात एका वृद्धाचा मृत्यू झाला, तर ५ जण जखमी झाले. मारेम्बम कोईरेंग हे राज्याचे पहिले मुख्यमंत्री होते. 7 सप्टेंबर- जिरीबाममध्ये दोन हल्ले, 5 ठार: पहिली घटना जिल्हा मुख्यालयापासून सुमारे 7 किमी अंतरावर घडली. येथे संशयित पहाडी अतिरेक्यांनी एका घरात घुसून एका वृद्ध व्यक्तीची झोपेत असताना गोळ्या झाडल्या. तो घरात एकटाच राहत होता. दुसऱ्या घटनेत कुकी आणि मैतेई लोकांमध्ये गोळीबार झाला. यामध्ये ४ जणांचा मृत्यू झाला. मणिपूरमध्ये सुरू असलेल्या हिंसाचाराच्या पार्श्वभूमीवर राज्य सरकारने मोठे पाऊल उचलले आहे. मणिपूरचे आयजी (गुप्तचर) के. कबिब यांनी शनिवारी (7 सप्टेंबर) सांगितले की, ड्रोनविरोधी मजबूत यंत्रणा तैनात करण्यात आली आहे. पोलिसांसाठी नवीन शस्त्रे खरेदी केली जात असल्याचे त्यांनी सांगितले. वरिष्ठ पोलिस अधिकाऱ्यांना मैदानात आणण्यात आले आहे. लष्कराच्या हेलिकॉप्टरद्वारे हवाई गस्त सुरू आहे. संवेदनशील भागात सुरक्षा कर्मचारी तैनात आहेत. राज्य सरकारचे अधिकार वाढवण्याची मागणी मुख्यमंत्र्यांनी केली
सीएम बिरेन सिंह यांनी राज्यपाल लक्ष्मण आचार्य यांना 8 कलमी मागण्यांची यादी सादर केली आहे. यामध्ये राज्य सरकारला राज्यघटनेनुसार अधिकार आणि जबाबदाऱ्या देण्याचे म्हटले आहे. तसेच, मुख्यमंत्र्यांनी कुकी अतिरेक्यांसोबत केलेला सस्पेंशन ऑफ ऑपरेशन्स (SoO) करार रद्द करण्याची मागणी केली आहे, जेणेकरून सुरक्षा दले कुकी अतिरेक्यांवर पूर्ण ताकदीने कारवाई करू शकतील. याशिवाय नॅशनल रजिस्टर ऑफ सिटिझन्स (NRC) ची प्रक्रिया सुरू करून सर्व बेकायदेशीर स्थलांतरितांना बाहेर काढण्याचीही चर्चा झाली आहे. मणिपूर हिंसाचारात आतापर्यंत 226 जणांचा मृत्यू झाला
मणिपूरमध्ये ३ मे २०२३ पासून कुकी आणि मैतेई समुदायांमध्ये आरक्षणावरून हिंसाचार सुरू आहे. सरकारी आकडेवारीनुसार, हिंसाचारात आतापर्यंत 226 लोकांचा मृत्यू झाला आहे. तर 1100 हून अधिक लोक जखमी झाले आहेत. 65 हजारांहून अधिक लोकांनी आपली घरे सोडली आहेत. मणिपूर हिंसाचाराचे कारण काय आहे ते 4 मुद्द्यांमध्ये जाणून घ्या…
मणिपूरची लोकसंख्या सुमारे 38 लाख आहे. येथे तीन प्रमुख समुदाय आहेत – मैतेई, नागा आणि कुकी. मैतेई हे बहुसंख्य हिंदू आहेत. नागा-कुकी ख्रिश्चन धर्माचे पालन करतात. एसटी प्रवर्गात येतात. त्यांची लोकसंख्या सुमारे 50% आहे. राज्याच्या सुमारे 10% क्षेत्रावर पसरलेल्या इंफाळ व्हॅलीमध्ये मैतेई समुदायाचे वर्चस्व आहे. नागा-कुकी लोकसंख्या सुमारे 34 टक्के आहे. हे लोक राज्याच्या सुमारे 90% भागात राहतात. वाद कसा सुरू झाला: मैतेई समुदायाची मागणी आहे की त्यांनाही जमातीचा दर्जा द्यावा. समाजाने यासाठी मणिपूर उच्च न्यायालयात याचिका दाखल केली. मणिपूर 1949 मध्ये भारतात विलीन झाल्याचा या समुदायाचा युक्तिवाद होता. त्यापूर्वी त्यांना जमातीचा दर्जा मिळाला होता. यानंतर हायकोर्टाने राज्य सरकारला शिफारस केली की, मैतेईंचा अनुसूचित जमातीत (एसटी) समावेश करावा. काय आहे मैतेईंचा युक्तिवाद: मैतेई जमातीचा असा विश्वास आहे की काही वर्षांपूर्वी त्यांच्या राजांनी म्यानमारमधून कुकींना युद्धासाठी बोलावले होते. त्यानंतर ते कायमचे रहिवासी झाले. या लोकांनी रोजगारासाठी जंगले तोडली आणि अफूची शेती सुरू केली. त्यामुळे मणिपूर हे अमली पदार्थांच्या तस्करीचा त्रिकोण बनले आहे. हे सर्व उघडपणे होत आहे. नागा लोकांशी लढण्यासाठी त्यांनी शस्त्रास्त्र गट तयार केला. नागा-कुकी का विरोधात: इतर दोन जमाती मैतेई समाजाला आरक्षण देण्याच्या विरोधात आहेत. त्यांचे म्हणणे आहे की राज्यातील 60 पैकी 40 विधानसभेच्या जागा आधीच मैतेईंचे वर्चस्व असलेल्या इंफाळ खोऱ्यात आहेत. अशा स्थितीत मैतेईंना एसटी प्रवर्गात आरक्षण मिळाल्यास त्यांच्या हक्काचे विभाजन होणार आहे. काय आहेत राजकीय समीकरणे: मणिपूरच्या 60 आमदारांपैकी 40 आमदार मैतेईंचे आणि 20 आमदार नागा-कुकी जमातीचे आहेत. आतापर्यंत 12 पैकी फक्त दोनच मुख्यमंत्री जमातीचे होते.