धनखर ‘RSSचे एकलव्य’ का? 4 मुद्द्यांतून समजून घ्या:दहशतवादी घटनांचे डाग हटवले, राम मंदिर प्रकरणात भूमिका, उपराष्ट्रपती निवडी वेळी संघ सक्रिय

‘मी आरएसएसचा (राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघ) एकलव्य राहिलो. माझ्या मनात नेहमी एक खदखद असायची की मी पहिल्या वर्षी का नाही केलं, दुसऱ्या वर्षी का केलं नाही, तिसऱ्या वर्षी का केलं नाही? उपराष्ट्रपती जगदीप धनखड यांनी 2 जुलै 2024 रोजी राज्यसभेत हे विधान केले होते. राष्ट्रीय काँग्रेसचे अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खरगे यांनी या विधानाला अविश्वास प्रस्तावाचे कारण सांगितले आहे. विरोधी पक्षांनी 10 डिसेंबर रोजी राज्यसभेत उपराष्ट्रपती जगदीप धनखड यांना हटवण्यासाठी अविश्वास प्रस्तावाची नोटीस दिली होती. दिव्य मराठीने माजी आरएसएस प्रचारक आणि त्यांचे मेहुणे, उच्च न्यायालयाचे ज्येष्ठ वकील प्रवीण बलवडा यांच्याशी बोलून धनखड यांचे भाजप-आरएसएसशी असलेले संबंध समजून घेण्याचा प्रयत्न केला. धनखड स्वतःला RSS चा एकलव्य का म्हणतो हे देखील जाणून घ्या. वाचा संपूर्ण रिपोर्ट… 1. बालपणी RSSशी संबंध नाही, राजकारणापासूनही दूर किठाना (झुंझुनू) गावात प्राथमिक शिक्षण घेतल्यानंतर जगदीप धनखड चित्तोडगडच्या सैनिक शाळेत गेले होते. त्यानंतर ते जयपूरला आले. दरम्यान, धनखड यांची एनडीएमध्ये निवड झाली, पण ते गेले नाहीत. त्यांनी महाराजा कॉलेजमधून पदवी प्राप्त केली आणि त्यानंतर राजस्थान विद्यापीठातून कायद्याचे शिक्षण पूर्ण केले. जयपूरमध्ये राहूनच कायद्याची प्रॅक्टिस सुरू केली. हिंदी आणि इंग्रजीवर उत्तम प्रभुत्व असल्यामुळे सुरुवातीपासून वकिली चांगली होती. अल्पावधीतच त्यांचे नाव मोठ्या वकिलांमध्ये होते. 1 फेब्रुवारी 1979 रोजी त्यांचा विवाह झाला होता. 1981 मध्ये त्यांचे मेहुणे प्रवीण बलवडा त्यांच्याकडे जयपूर येथे शिक्षणासाठी आले. बलवडा हे आरएसएसशी संबंधित होते आणि शाखेला हजेरी लावत होते. बलवडा यांच्या मते, जयपूरला आल्यानंतर धनखड थेट संघाशी जोडले गेले. वकिली करताना ते संघ आणि जनता दलाच्या नेत्यांच्या संपर्कात आले. त्या नेत्यांच्या सांगण्यावरून त्यांनी जनता दलाच्या वतीने 1988-89 मध्ये झुंझुनू येथून खासदारकीची निवडणूक लढवली. ते प्रचंड मतांनी विजयी झाले आणि पहिल्यांदाच खासदार झाल्यानंतर त्यांना केंद्रीय कायदा मंत्रीही करण्यात आले. त्यादरम्यान त्यांनी माजी पंतप्रधान अटलबिहारी वाजपेयी आणि लालकृष्ण अडवाणी यांचीही भेट घेतली. त्यानंतर जनता दलाकडून तिकीट न मिळाल्याने त्यांनी काँग्रेसमध्ये प्रवेश केला. 1991-92 मध्ये त्यांनी काँग्रेसकडून अजमेर लोकसभा मतदारसंघातून पहिली निवडणूक लढवली आणि त्यांचा पराभव झाला. त्यानंतर 1993 मध्ये त्यांनी किशनगड विधानसभा मतदारसंघातून काँग्रेसच्या तिकिटावर निवडणूक लढवली आणि आमदार झाले. माजी प्रचारक आणि बलवडा यांच्या म्हणण्यानुसार, दिल्ली भाजपचे खासदार झाल्यानंतर आणि आमदार झाल्यानंतर त्यांचे राजस्थानच्या आरएसएसशी संबंधित भाजप नेत्यांशी चांगले संबंध निर्माण झाले. एकमेकांच्या घरी जाऊ लागले. धनखड हे माजी मुख्यमंत्री आणि माजी उपराष्ट्रपती भैरोसिंग शेखावत यांच्याही जवळचे आहेत. 2. आरएसएस-भाजपवरील दहशतवादी घटनांचा डाग हटवला 2007 मध्ये झालेल्या दहशतवादी घटनांशी आरएसएस-भाजपची नावे जोडली जात होती. काँग्रेस आणि इतर संघटनांनीही आरएसएस-भाजपवर निशाणा साधला होता. अशा परिस्थितीत जगदीप धनखड यांनी खूप कायदेशीर आधार दिला. थेट पडद्यासमोर आले नसले तरी. 2007 मध्ये हैदराबादमधील मक्का मशीद असो, 2008 मध्ये महाराष्ट्रातील मालेगाव बॉम्बस्फोट असो की समझौता एक्स्प्रेस असो की अजमेर दर्गा बॉम्बस्फोट असो, संघटनांना आपल्या बदनामीची चिंता होती. तेव्हा धनखड यांनी बचाव पक्षाच्या वकील संघाला बाहेरून खूप सहकार्य केले. उच्च न्यायालयाचे ज्येष्ठ वकील आणि धनखड यांचे मेहुणे प्रवीण बलवडा यांनीही याला दुजोरा दिला. आपला मेहुणा धनखड यांच्यासमवेत वकिलीत सक्रिय असलेले बलवडा म्हणाले की, धनखड यांच्यासह कायदेशीर पथकाने विविध खटल्यांच्या आरोपपत्रांमध्ये त्रुटी शोधून काढल्या आणि पुराव्यांचा अभाव सिद्ध करण्यात खूप मदत केली. त्यामुळे संघटनेच्या बाजूने निर्णय घेण्यात आले. यानंतर आरएसएस-भाजप त्यांना कायदेशीर ट्रबल-शूटर मानत आहेत. या काळात पंतप्रधान नरेंद्र मोदी आणि अमित शहा यांनाही धनखड मुळे प्रभावित झाले. 3. रामजन्मभूमी प्रकरणातही पडद्यामागे राहिले, आवश्यक माहिती देत ​​राहिले रामजन्मभूमी हा आरएसएस-भाजपचा मूळ मुद्दा होता. या मुद्द्यावर अटलबिहारी वाजपेयी यांच्या नेतृत्वाखाली एनडीए सरकार स्थापन झाले. धनखड तेव्हा भाजपमध्ये सामील झाले नव्हते, पण आरएसएस-भाजपच्या या मुद्द्यावर ते त्यांच्यासोबत होते. 2003 मध्ये भाजपमध्ये प्रवेश केल्यानंतर धनखड यांनी रामजन्मभूमी प्रकरणात पडद्यामागेही काम केले. 9 नोव्हेंबर 2019 रोजी सर्वोच्च न्यायालयाने अयोध्या प्रकरणात रामजन्मभूमी मंदिर बांधण्यासाठी जमीन ट्रस्टला द्यावी, असा निकाल दिला होता. रामजन्मभूमीशी संबंधित या प्रकरणात धनखर यांची भूमिकाही महत्त्वाची होती, मात्र यावेळी पडद्यामागेही. प्रवीण बलवडा यांनी सांगितले की, धनखड यांनी कायदेशीर टीमला अनेक महत्त्वपूर्ण सूचना दिल्या आहेत. रामजन्मभूमीवरील निर्णयाच्या आठवडाभर आधी धनखड यांच्या वक्तव्यावरून त्यांच्या भूमिकेची खोली किती आहे हे सांगता येईल, असे ते म्हणाले. धनखड म्हणाले होते – मंदिर नक्की बनवणार. त्याला पर्याय म्हणून संसदेत कायदा आणून राम मंदिर बांधता येईल. 4. उपराष्ट्रपती पदाच्या निवडीदरम्यान RSS देखील सक्रिय राहिला दोन वर्षांपूर्वी अध्यक्षपदासाठी काही नावे निवडली जात असताना आ. आरएसएसही त्यावेळी खूप सक्रिय होती. RSS ची बैठक 7 ते 9 जुलै 2022 दरम्यान राजस्थानच्या झुंझुनू येथे झाली. धनखड यांचे नाव निश्चित करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावणाऱ्या घटकांपैकी ही सभाच गणली जात होती. या बैठकीच्या अवघ्या 7 दिवसानंतर उपराष्ट्रपतीपदाचे उमेदवार म्हणून धनखड यांच्या नावाची घोषणा करण्यात आली. धनखड अनेक हायप्रोफाईल प्रकरणांमध्ये गुंतले होते जगदीप धनखड यांनीही अनेक हायप्रोफाईल केसेसमध्ये युक्तिवाद केला आहे. कायदेशीर सल्ल्यामुळे धनखड यांचे नाव जोधपूर काळवीट शिकार प्रकरणाशीही जोडले गेले आहे, जो 1998 पासून सलमान खानमुळे चर्चेत आहे. मीडियात ठळकपणे आलेल्या या प्रकरणात तो सलमानच्या वतीने वकील होते. तेव्हा काळवीट शिकार प्रकरणात सलमान 6 दिवस तुरुंगात राहिला. धनखड यांनी खटला लढला आणि जामीन मिळवण्यात यश मिळवले. जामीन मिळाल्यानंतर जगदीप धनखड यांचा सलमानसोबतचा फोटोही आहे. जोधपूरचे वकील देवानंद गेहलोत यांच्यासोबतचा हा फोटोही इंटरनेटवर उपलब्ध आहे. याशिवाय धनखड यांनी हायकोर्टात अनेक हायप्रोफाईल केसेसवर युक्तिवाद केला. धनखड हे जेपी आंदोलनातही सक्रिय होते. या बैठकीत सहभागी होण्यासाठी आलेले आरएसएसचे अधिकारी धनखर यांच्या मूळ गावी किथाना (झुंझुनू) येथे पोहोचले होते. धनखड यांच्या फार्म हाऊसचे केअरटेकर महिपाल यांनी सांगितले की, यामुळे धनखड यांची पत्नी सुदेश धनखडही अचानक गावात पोहोचली होती. त्यांनी राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाच्या वरिष्ठ अधिकाऱ्यांसाठी स्वतःच्या हाताने जेवण बनवले.