हिवाळ्यात सर्दी-खोकल्याच्या प्रमाणात वाढ:व्हिटॅमिन सी खा, वाफ घ्या, इन्फेक्शन टाळण्यासाठी डॉक्टरांचे 5 सल्ले

हिवाळा आपल्यासोबत अनेक मौसमी आजार घेऊन येतो. सर्वात सामान्य म्हणजे सर्दी किंवा खोकला. हा विषाणू संसर्ग झपाट्याने पसरतो. सामान्यतः सर्दी आणि खोकला 1-2 आठवड्यांत बरा होतो, परंतु काहीवेळा तो बराच काळ त्रास देऊ शकतो. हे टाळण्यासाठी आपली प्रतिकारशक्ती मजबूत असणे गरजेचे आहे. प्रतिकारशक्ती जितकी मजबूत असेल तितका सर्दी आणि विषाणूजन्य संसर्गाचा धोका कमी असेल. रोगप्रतिकारशक्ती वाढवण्यासाठी लोक विविध पद्धतींचा अवलंब करतात, तर आपल्या स्वयंपाकघरात अशा काही गोष्टी आहेत, ज्या रोगप्रतिकारशक्ती वाढवण्यासोबतच व्हायरल इन्फेक्शनपासूनही बचाव करतात. चला तर मग, आज कामाच्या बातमीत आपण व्हायरल इन्फेक्शनपासून वाचण्यासाठी काही घरगुती उपायांबद्दल बोलूया? तुम्ही हे देखील शिकाल की- तज्ञ: डॉ. नवनीत आर्य, एमडी, पंचकर्म, श्री साई इन्स्टिट्यूट आयुर्वेदिक संशोधन आणि औषध, भोपाळ प्रश्न- हिवाळ्यात व्हायरल इन्फेक्शनचा धोका का वाढतो? उत्तर- हिवाळ्यात हवेत आर्द्रता असते. यामुळे बॅक्टेरिया आणि विषाणूंची झपाट्याने वाढ होते. सूर्यप्रकाशाच्या कमतरतेमुळे रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत होते. त्यामुळे व्हायरल इन्फेक्शनचा धोका वाढतो. प्रश्न- सर्दी किंवा खोकला झाल्यास काय करावे? उत्तर : बदलत्या ऋतूमध्ये सर्दी किंवा खोकला होणे ही सामान्य गोष्ट आहे. विशेषत: ज्यांची प्रतिकारशक्ती कमकुवत आहे, त्यांना धोका जास्त असतो. जर तुम्ही व्हायरल इन्फेक्शनला बळी पडला असाल तर तुम्ही काही घरगुती उपायांचा अवलंब करू शकता. यामुळे व्हायरल इन्फेक्शन टाळता येते. खालील ग्राफिकमध्ये काही घरगुती उपचार पाहिले जाऊ शकतात. वरील ग्राफिकमध्ये दिलेले मुद्दे तपशीलवार समजून घेऊ. गरम पाण्याची वाफ घेतल्याने फायदा होतो नाक बंद होण्याची समस्या असल्यास गरम पाण्याची वाफ घेतल्याने खूप फायदा होतो. नाकातून वाफ आपल्या शरीरात प्रवेश करते आणि उष्णता निर्माण करते. वाफेच्या उष्णतेने नाकात जमा झालेला श्लेष्मा सैल होतो, ज्यामुळे नाक बंद होण्याच्या समस्येपासून आराम मिळतो. यासाठी एका भांड्यात गरम पाणी घ्या. नंतर कॉटनच्या टॉवेलने डोके झाकून घ्या. यानंतर भांड्याचे झाकण काढून 5 ते 10 मिनिटे वाफ घ्या. घसा खवखवल्यास मिठाच्या पाण्याने गार्गल करा सहसा व्हायरसमुळे घसा खवखवतो. मिठाच्या पाण्याने गार्गल केल्याने आराम मिळतो. सर्दी-खोकला तीव्र असेल तर मिठाच्या पाण्यात तुळशीची पानेही टाकू शकता. तुळशीमध्ये अँटी-बॅक्टेरियल गुणधर्म असतात, जे सर्दी आणि खोकल्यापासून खूप आराम देतात. यासाठी तुम्ही किमान एक कप कोमट पाण्यात एक चतुर्थांश चमचा मीठ विरघळवून गार्गल करू शकता. व्हिटॅमिन सी युक्त आहार घ्या व्हिटॅमिन सी अँटीऑक्सिडंट म्हणून काम करते, जे शरीरातील पेशींना नुकसान होण्यापासून वाचवते. व्हिटॅमिन सीच्या कमतरतेमुळे रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत होते. यासाठी हिवाळ्यात आपल्या आहारात संत्री, लिंबू, आवळा यांसारख्या व्हिटॅमिन सी युक्त गोष्टींचा समावेश करा. हे केवळ प्रतिकारशक्ती मजबूत करणार नाही, तर व्हायरल इन्फेक्शनचा धोका देखील कमी करेल. आले-तुळशीचा चहा खूप फायदेशीर आहे आले आणि तुळसमध्ये अँटी-बॅक्टेरियल आणि अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म असतात, जे बॅक्टेरियाशी लढायला मदत करतात. त्याचा चहा प्यायल्याने व्हायरल इन्फेक्शन टाळता येते. याशिवाय तुम्ही तुळस आणि आल्याचाही डिकाशन बनवून पिऊ शकता. यामुळे शरीरात जमा झालेला कफ निघून जातो. सर्दी, खोकला आणि घसादुखीपासूनही आराम मिळतो. प्रश्न- हिवाळ्यात वाफ घेणे कितपत फायदेशीर आहे? उत्तर- डॉ.नवनीत आर्य सांगतात की, थंडीमुळे होणारे आजार टाळण्यासाठी वाफ घेणे हा एक चांगला घरगुती उपाय आहे. यामुळे खोकला आणि सर्दीपासून आराम तर मिळतोच शिवाय त्वचा नैसर्गिकरित्या चमकते. खालील ग्राफिकमध्ये तुम्ही इतर काही फायदे पाहू शकता. प्रश्न- व्हायरल इन्फेक्शनपासून संरक्षण करण्यासाठी ह्युमिडिफायर कशी मदत करते? उत्तरः हिवाळ्यात घरात ह्युमिडिफायर बसवल्याने सर्दी आणि खोकल्याचा धोका कमी होतो. कारण त्यामुळे हवेतील आर्द्रतेचे प्रमाण वाढते. यामुळे श्वसनसंस्था निरोगी राहते. याशिवाय, ते व्हायरसच्या धोक्यापासून संरक्षण करते, ज्यामुळे विषाणू संसर्गाचा धोका कमी होतो. तथापि, ह्युमिडिफायर नियमितपणे स्वच्छ करणे महत्वाचे आहे. जेणेकरून त्यात बॅक्टेरिया आणि विषाणू थांबणार नाहीत. प्रश्न- हिवाळ्यात व्हायरल इन्फेक्शन टाळण्यासाठी कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात? उत्तरः हवामानात बदल होताच व्हायरल आणि बॅक्टेरियाचा संसर्ग झपाट्याने पसरतो. अशा परिस्थितीत ते टाळणे अत्यंत आवश्यक आहे. थोडासा निष्काळजीपणा तुम्हाला आजारी बनवू शकतो. बदलत्या हवामानात व्हायरल इन्फेक्शन टाळायचे असेल तर काही गोष्टींची विशेष काळजी घ्या. खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून हे समजून घ्या- प्रश्न- स्वच्छतेमुळे व्हायरल इन्फेक्शन टाळता येईल का? उत्तर- होय, अगदी! स्वच्छतेचा अवलंब करून व्हायरल इन्फेक्शन टाळता येते. यासाठी पलंगाची चादर, रजाई-ब्लँकेट आणि उबदार कपडे हिवाळ्यात स्वच्छ ठेवा. घाणेरडे कपडे घालू नका.