हिमाचलच्या रोहतांगमध्ये हलकी बर्फवृष्टी:बर्फात मस्ती करताना पर्यटक; 123 वर्षांतील नोव्हेंबरमधील तिसरा सर्वात कमी पाऊस

हिमाचल प्रदेशातील लाहौल स्पीती आदिवासी जिल्ह्यातील रोहतांगच्या उंच शिखरांवर दुपारी हलकी बर्फवृष्टी सुरू झाली. रोहतांग टॉपवर पोहोचलेल्या पर्यटकांनी येथे खूप मजा केली. मात्र, काही वेळाने बर्फवृष्टी थांबली. त्याचवेळी, हवामान खात्याने रोहतांगसह किन्नौर, कुल्लू, लाहौल स्पीती, कांगडा आणि चंबा या उंच शिखरांवर पुढील 72 तासांत बर्फवृष्टी होण्याची शक्यता वर्तवली आहे. तर इतर भागात हवामान स्वच्छ राहील. रोहतांगमध्ये हलक्या हिमवृष्टीमुळे पर्यटन व्यावसायिकांना बर्फवृष्टीची आशा आहे. रात्री चांगली बर्फवृष्टी होण्याची शक्यता आहे. असे झाले तर येत्या काळात डोंगरावर पर्यटकांची संख्या वाढणार आहे. 123 वर्षांतील तिसरा सर्वात कमी पाऊस हवामान खात्याच्या म्हणण्यानुसार, हिमाचलमध्ये गेल्या 123 वर्षांमध्ये नोव्हेंबरमध्ये तिसऱ्या क्रमांकाचा सर्वात कमी पाऊस झाला आहे. यावेळी 1 ते 30 नोव्हेंबर दरम्यान 0.2 मिमी पाऊस झाला. यापूर्वी 2016 मध्ये नोव्हेंबरमध्ये संपूर्ण राज्यात पावसाचा एक थेंबही पडला नव्हता. यावेळीही लाहौल स्पिती वगळता इतर 11 जिल्ह्यांमध्ये संपूर्ण दुष्काळ आहे. हवामान विभागाने दिलेल्या माहितीनुसार, शिमला, सोलन, मंडी, सिरमौर, बिलासपूर, हमीरपूर आणि उना जिल्ह्यात हवामान स्वच्छ राहील. या जिल्ह्यांमध्ये पुढील दोन आठवडेही चांगला पाऊस किंवा बर्फवृष्टी होण्याची शक्यता नाही. त्यामुळे राज्यात दुष्काळसदृश परिस्थिती निर्माण झाली आहे. त्याचा सर्वाधिक फटका शेतकरी, बागायतदार आणि पर्यटन उद्योगाला बसला आहे. पिण्याच्या पाणी योजनांची पाणीपातळी 20 टक्क्यांनी घसरली आता पिण्याच्या पाण्याचे स्रोतही कोरडे पडू लागले आहेत. राज्यात जलशक्ती विभागाच्या सुमारे 9000 पिण्याच्या पाण्याच्या योजना आहेत. यातील 55 टक्के योजनांची पाणीपातळी 15 ते 20 टक्क्यांनी घसरली आहे. शेतकऱ्यांना गव्हाची पेरणी करता आली नाही यावेळी दुष्काळामुळे शेतकऱ्यांना 63 टक्के जमिनीवर गव्हाची पेरणी करता आली नाही, तर राज्यात 3.26 लाख हेक्टर जमिनीवर गव्हाचे पीक घेतले जाते. हिमाचलमध्ये गव्हाच्या पेरणीसाठी योग्य वेळ 15 नोव्हेंबर आहे. म्हणजे आता पाऊस पडला तरी शेतकरी पेरणी करू शकणार नाहीत. सफरचंद बागांवर वूली ऍफिडचा हल्ला दुष्काळामुळे सफरचंदाच्या बागा धोक्यात आल्या आहेत. बागांमधील ओलावा पूर्णपणे नाहीसा झाला आहे. दुष्काळामुळे लोकरी-अफिड किडीने बागांवर आक्रमण केले आहे. हिमवर्षाव सफरचंदांसाठी टॉनिक म्हणून काम करते आणि अनेक रोग बरे करते. पण यावेळी बर्फवृष्टी सोडा, पाऊसही पडत नाही. पावसाळ्यात आणि मान्सूननंतरच्या हंगामात सामान्यपेक्षा कमी पाऊस दोन कोरडे महिने गेले. यंदा मान्सूनमध्ये सरासरीपेक्षा 19 टक्के कमी पाऊस झाला आहे, तर पावसाळ्यानंतरच्या हंगामात सरासरीपेक्षा 98 टक्के कमी पाऊस झाला आहे. 1 ऑक्टोबर ते 29 नोव्हेंबर या कालावधीत सरासरी 44 मिमी पाऊस पडतो, मात्र यावेळी केवळ 0.7 मिमी पाऊस झाला आहे.