मलायका अरोराच्या वडिलांनी केली आत्महत्या:जगात दर 40 सेकंदाला एक आत्महत्या, 90% कारण खराब मेंटल हेल्थ; कसे समजून घ्या आणि थांबवा
बॉलिवूड अभिनेत्री मलायका अरोराचे वडील अनिल मेहता पंचतत्वात विलीन झाले. प्राथमिक तपासात पोलिसांनी त्यांच्या मृत्यूचे कारण आत्महत्या असल्याचे सांगितले आहे. चौकशीत असे दिसून आले की ते शेवटचे फोनवर त्यांच्या दोन मुलींशी बोलले आणि म्हणाला, “मी आजारी आणि थकलो आहे.” याचा अर्थ ते खूप असहाय्य आणि निराश वाटत होते. काही मीडिया रिपोर्ट्समध्ये असा दावा करण्यात आला आहे की ते काही काळापासून आजारी होते, याला अधिकृत दुजोरा मिळालेला नाही. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) नुसार, जगात दरवर्षी 7 लाख 20 हजारांहून अधिक लोक आत्महत्येमुळे मरतात. 2018 मध्ये नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासानुसार, काही मानसिक आरोग्य विकार किंवा मानसिक आजार सुमारे 90% आत्महत्या प्रकरणांसाठी जबाबदार आहेत. म्हणूनच, आज ‘ सेहतनामा ‘ मध्ये आपण आत्महत्या आणि मानसिक आरोग्य विकार यांच्यातील संबंधाबद्दल बोलू. दर 40 सेकंदाला एका व्यक्तीचा आत्महत्येने मृत्यू होतो नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या अहवालानुसार, जगभरातील 1.4% मृत्यूंमागे आत्महत्या हे कारण आहे. जगात दरवर्षी 7 लाखांहून अधिक लोक आत्महत्येमुळे आपला जीव गमावत आहेत, तर भारतात दरवर्षी सुमारे 2.25 लाख लोक आत्महत्या करत आहेत. जागतिक आरोग्य संघटनेच्या म्हणण्यानुसार, जगभरात दर 40 सेकंदाला एक व्यक्ती आत्महत्या करत आहे. आत्महत्येपूर्वी निराशेची चिन्हे दिसू लागतात कोणतीही व्यक्ती अचानक आत्महत्येच्या टोकापर्यंत पोहोचत नाही. त्यामागे खूप दिवसांपासून मनात एक तयारी चालू होते. सोप्या भाषेत समजून घ्या की, एखाद्याला त्याच्या गावातून दिल्लीला जायचे असेल तर तो बॅग तयार करेल, बस किंवा ऑटोने जवळच्या शहरात जाईल, तिथून ट्रेन किंवा फ्लाइट घेऊन दिल्ली गाठेल. त्याने घेतलेले हे मार्ग आणि तिकीट तो कुठे जात आहे ते दाखवतात. त्याचप्रमाणे आपण नीट पाहिलं, तर आपण आपल्या आजूबाजूच्या लोकांना आत्महत्या करण्याचा निर्णय घेण्याच्या खूप आधीच दुसऱ्या स्टेशनवरून परत आणू शकतो. आत्महत्येपूर्वी लोक कोणते संकेत देतात हे ग्राफिकवरून समजून घेऊया. मेंदू हा आपल्या शरीराचा खरा मालक आहे, इतर सर्व अवयव त्याचे सेवक शरीराचा खरा मालक आपला मेंदू आहे. त्याला शरीराचा राजा म्हणता येईल आणि बाकीचे शरीराचे अवयव त्याचे सेवक आहेत. या सर्वांच्या मदतीने हा राजा ‘शरीर’ नावाचे राज्य चालवत आहे. हा अत्यंत प्रामाणिक राजा आहे, जो प्रत्येक परिस्थितीत आणि प्रत्येक स्तरावर शरीराचे रक्षण करतो. याचा अर्थ असा की आपला मेंदू आपल्याला प्रत्येक रोग, संकट आणि प्रत्येक अडचणीतून बाहेर काढण्यासाठी आपले जीवन देतो. आता जरा कल्पना करा की हा राजा (मेंदू) स्वतः आजारी पडला तर काय होईल. याचा स्पष्ट अर्थ राज्य आता अडचणीत येईल. अनेक अभ्यास हेच सांगत आहेत. जेव्हा एखादी व्यक्ती मानसिक आजारी असते तेव्हाच आत्महत्येचे विचार मनात येतात. म्हणूनच ९०% आत्महत्या प्रकरणांमध्ये मानसिक आजार किंवा मानसिक आरोग्य विकार हे कारण असते. तसेच, यामागे अनेक जोखीम घटक असू शकतात. चला ग्राफिक मध्ये पाहू. परिस्थितीतून मार्ग सापडत नाही तेव्हा लोक आत्महत्या करतात रोग नियंत्रण आणि प्रतिबंध केंद्रांनुसार, जेव्हा एखादी व्यक्ती आत्महत्येचा विचार करू लागते, तेव्हा या स्थितीला मनोरुग्ण आत्महत्या विचार म्हणतात. याचा अर्थ आत्महत्येचे विचार. जेव्हा एखाद्या व्यक्तीला कोणत्याही अडचणी, रोग किंवा परिस्थितीतून मार्ग सापडत नाही तेव्हा तो आपले जीवन संपवण्याचा विचार करू लागतो. आत्महत्येकडे वाटचाल करणाऱ्या व्यक्तीला कसे वाचवायचे जर एखादी व्यक्ती आत्महत्येचा विचार करत असेल तर एकटेपणा त्याच्यासाठी सर्वात घातक ठरू शकतो. अशा परिस्थितीत, तो खूप अलिप्त आणि असहाय्य वाटतो आणि हा ट्रिगर पॉइंट बनतो. जर तुम्हाला एखाद्या व्यक्तीमध्ये आत्महत्येची चिन्हे दिसत असतील तर या टिप्स उपयुक्त ठरू शकतात.