आपण सर्वजण आयुष्यात कधी ना कधी स्वतःची तुलना इतरांशी करतो. आपल्याला कधी प्रश्न पडतो का की त्याची नोकरी माझ्यापेक्षा चांगली का आहे? त्याच्याकडे मोठी गाडी का आहे, माझ्याकडे का नाही? त्याने मला का मागे टाकले? हे प्रश्न आपल्या मनात वारंवार येतात आणि थांबत नाहीत. पण तुम्ही कधी स्वतःला विचारले आहे का – ‘मी कालपेक्षा चांगला आहे का?’ सत्य हे आहे की आपली खरी ओळख इतरांशी तुलना करून तयार होत नाही, तर स्वतःच्या प्रगतीवर लक्ष केंद्रित करून तयार होते. आज ‘सक्यसेस मंत्रा’ या रकान्यात आपण तुलना आपल्याला मागे का खेचते याबद्दल बोलू. तसेच, आपल्या वाढीवर लक्ष केंद्रित करून आपण कसे पुढे जाऊ शकतो हे देखील जाणून घेऊ. इतरांशी तुलना करणे हानिकारक का आहे? साधारणपणे, मानवी स्वभाव असा असतो की तो त्याच्या आजूबाजूला घडणाऱ्या गोष्टी पाहून शिकतो. या काळात, तो स्वतःची इतरांशी तुलना कधी करू लागतो हे त्याला समजत नाही. ही सवय नकळत तयार होऊ शकते, परंतु ती आपल्याला कमकुवत बनवते. यातून होणारे सर्वात मोठे नुकसान म्हणजे आपण इतरांच्या तुलनेत स्वतःला कमी लेखू लागतो. स्वतःवरचा विश्वास कमी होतो जेव्हा आपण स्वतःची तुलना इतरांशी वारंवार करतो तेव्हा आपले स्वतःचे प्रयत्न आणि यश कमी वाटू शकते. उदाहरणार्थ, जर तुम्ही नवीन नोकरी सुरू केली आणि तुमच्या मित्राला बढती मिळाली, तर तुम्हाला वाटेल, “मी मागे राहिलो होतो.” हा विचार तुमच्या आत्मविश्वासाला धक्का देऊ शकतो. मेंदूवरील भार वाढतो सोशल मीडियावर, लोक त्यांच्या आयुष्यातील फक्त गुलाबी चित्रे दाखवतात – प्रवासाचे फोटो, नवीन गोष्टी, आनंदी क्षण. जेव्हा आपण आपल्या दैनंदिन संघर्षांची तुलना त्यांच्या तथाकथित परिपूर्ण जीवनाशी करतो तेव्हा आपल्या मनात मत्सर आणि तणाव निर्माण होतो. प्रगतीचा वेग मंदावतो जेव्हा आपण आपले सर्व लक्ष इतरांच्या जीवनावर केंद्रित करतो तेव्हा आपण आपली स्वतःची ताकद आणि स्वप्ने विसरतो. आपण आवश्यक असलेली मेहनत करत नाही कारण आपली ऊर्जा चुकीच्या ठिकाणी खर्च होत आहे. प्रगतीवर लक्ष केंद्रित करणे का महत्त्वाचे आहे? प्रत्येक व्यक्तीचे आयुष्य हे एक वेगळी शर्यत असते. काही जण वयाच्या २० व्या वर्षी स्थिरावतात, तर काही जण ४० व्या वर्षी आपले ध्येय साध्य करतात. काहींना लवकर यश मिळते, तर काही हळूहळू पुढे जातात. पण प्रत्येकाचा प्रवास आणि वेळ वेगळा असतो. जर तुम्ही तुमच्या मार्गावर चालत राहिलात तर तुम्ही कमी वेळातही बरेच काही साध्य करू शकता. स्वतःशी खरी तुलना करा तुम्ही काल जे होता आणि आज जे आहात तेच तुमची खरी प्रगती आहे. जर तुम्ही दररोज थोडे चांगले होत असाल तर तुम्ही योग्य दिशेने वाटचाल करत आहात. छोटी पावले, मोठे यश जर तुम्ही दररोज फक्त १% ने स्वतःमध्ये सुधारणा केली तर वर्षाच्या अखेरीस तुम्ही वर्षाच्या सुरुवातीला असलेल्या स्थानापेक्षा ३७ पट पुढे असू शकता. यासाठी तुम्हाला फक्त सतत प्रयत्न करावे लागतील. तुलना करण्याची सवय कशी मोडायची? इतरांशी तुलना करण्याची सवय सोडणे सोपे नाही, परंतु काही लहान बदल हे शक्य करू शकतात. आपण हे करण्यासाठी व्यावहारिक मार्गांचा विचार केला पाहिजे. सोशल मीडियापासून ब्रेक घ्या दररोज तुमचा फोन बाजूला ठेवताना थोडा वेळ काढा. तुम्हाला अनावश्यक त्रास देणाऱ्या अकाउंट्सना अनफॉलो करा. यामुळे अनावश्यक लक्ष विचलित होते. तुमची डायरी लिहा दररोज स्वतःबद्दलच्या ३ चांगल्या गोष्टी लिहून ठेवा. त्या काहीही असू शकतात – सकाळी लवकर उठणे, मित्राशी बोलणे किंवा एखादे नवीन कौशल्य शिकणे. यामुळे तुमची वाढ दिसून येईल. तुमचे जुने दिवस आठवा विचार करा, तुम्ही एक वर्षापूर्वी जे होते तेच आहात का? जर नसेल तर याचा अर्थ तुम्ही पुढे जात आहात. तुम्ही तुमचे जुने दिवस आठवू शकता आणि त्या ठिकाणापासून तुम्ही किती दूर आला आहात हे जाणून घेण्यासाठी त्यांच्याकडून प्रेरणा घेऊ शकता. यासाठी कोणत्याही मैलाच्या दगडाची आवश्यकता नाही. इतरांकडून प्रेरणा घ्या, स्वतःची तुलना करू नका जर कोणी तुम्हाला प्रेरणा देत असेल तर त्यांच्याकडून शिका. पण त्यांची नक्कल करण्याऐवजी स्वतःचा मार्ग स्वतः बनवा. तुमची क्षमता आणि तुमची निवड काय आहे ते तुम्हाला पहावे लागेल. त्यानुसार तुम्ही तुमचा मार्ग निवडला पाहिजे. या छोट्या पावलांनी तुम्ही दररोज चांगले होऊ शकता. हे यशस्वी लोक प्रेरणेचे उदाहरण आहेत काही लोक असे आहेत ज्यांनी स्वतःची इतरांशी तुलना करणे थांबवले आणि स्वतःच्या प्रगतीवर लक्ष केंद्रित केले आणि जगात प्रसिद्धी मिळवली. महेंद्रसिंग धोनी क्रिकेटपटू महेंद्रसिंग धोनीने कधीही त्याच्या खेळाची तुलना इतरांशी केली नाही. तो त्याच्या पद्धतीने खेळला, मन शांत ठेवले आणि कठोर परिश्रमाने एक वेगळी ओळख निर्माण केली. तो म्हणतो, स्वतःवर विश्वास ठेवा, इतरांची काळजी करू नका. डॉ. एपीजे अब्दुल कलाम डॉ. एपीजे अब्दुल कलाम यांनी कधीही त्यांच्या गरिबीला अडथळा बनू दिले नाही. त्यांनी त्यांच्या अभ्यासावर आणि स्वप्नांवर लक्ष केंद्रित केले. त्यांचा असा विश्वास होता की केवळ कठोर परिश्रम आणि समर्पणच माणसाला पुढे घेऊन जाऊ शकते. स्वतःला मागे सोडा, इतरांना नाही इतरांशी तुलना करणे हा एक सापळा आहे ज्यामध्ये आपण आपली शक्ती आणि आनंद गमावतो. दुसरीकडे, प्रगती हा असा मार्ग आहे जो आपल्याला दररोज नवीन आणि चांगले बनवतो. इतरांना मागे सोडणे आवश्यक नाही, दररोज स्वतःला सुधारणे महत्वाचे आहे. लक्षात ठेवा की तुमची सर्वात मोठी स्पर्धा दुसरे कोणी नसून तुम्ही स्वतः आहात.
