टक्कल पडल्याने मुली नकार देतात:मुले डेटवर जातात आणि मी खोलीत एकटाच असतो, यावर कशी मात करू?

प्रश्न- मी २९ वर्षांचा आहे आणि मी गुडगावमधील एका बहुराष्ट्रीय कंपनीत उत्पादन व्यवस्थापक आहे. माझी समस्या अशी आहे की माझे केस २६ वर्षांच्या वयापासून अचानक गळू लागले. मी खूप उपचार घेतले, वेगवेगळ्या डॉक्टरांचा सल्ला घेतला, पण काहीही मदत झाली नाही. आता माझ्या डोक्यावर जवळजवळ केसच शिल्लक नाहीत, जणू टक्कल पडले आहे. टक्कल पडल्यामुळे, माझ्या वैवाहिक जीवनातही समस्या येत आहेत. जरी माझे कुटुंबीय काहीही बोलत नसले तरी, माझ्या टक्कल पडण्याबद्दल त्यांचा थोडासा विनोद देखील मला त्रास देतो. मला ऑफिसमध्ये खूप लाज वाटते. यामुळे, मी मुलींशी मैत्री करण्यास, त्यांच्याशी बोलण्यास कचरतो. मला असे वाटते की माझ्या दिसण्यावरून सर्वजण मला दोष देत आहेत. माझ्या वयात मुले डेटिंग अॅप्सवर प्रोफाइल तयार करतात, मुलींसोबत डेटवर जातात आणि मी ऑफिसमधून थेट घरी येतो आणि माझ्या खोलीत एकटाच पडतो. याचा माझ्या मानसिक आरोग्यावरही परिणाम होत आहे. मी नैराश्य आणि एकाकीपणाचा बळी होत आहे. मी काय करावे? तज्ज्ञ – डॉ. द्रोण शर्मा, सल्लागार मानसोपचारतज्ज्ञ, आयर्लंड, यूके. यूके, आयर्लंड आणि जिब्राल्टर मेडिकल कौन्सिलचे सदस्य. एक तरुण व्यावसायिक म्हणून तुमची समस्या खूप व्यावहारिक आणि संवेदनशील आहे. अर्थातच, टक्कल पडल्यामुळे तुम्हाला आत्मविश्वासाची कमतरता जाणवते आणि त्याचा तुमच्या मानसिक आरोग्यावरही परिणाम होत आहे. मी तुमच्या समस्येचे मूल्यांकन या मूलभूत पॅरामीटर्सवर करेन. १. कमी झालेला स्वाभिमान केस गळतीला तुमच्या ओळखीशी जोडणे आणि त्यामुळे स्वतःचे मूल्य आणि स्वाभिमान गमावल्यासारखे वाटणे. २. सामाजिक चिंता लोक टक्कल पडण्याची थट्टा करतात याची भीती वाटते. लोक आपल्या दिसण्यावरून किंवा केसांवरून आपले मूल्यांकन करतात आणि यामुळे चिंता वाटते. ३. नैराश्य आणि एकटेपणा वर उल्लेख केलेल्या सर्व कारणांमुळे समाजापासून, मित्रांपासून स्वतःला वेगळे करणे, डेटिंगची भीती वाटणे आणि दुःखी आणि नैराश्यग्रस्त वाटणे. ४. कुटुंबातील संवेदनशीलतेचा अभाव कुटुंबातील सदस्यांकडून अधूनमधून येणाऱ्या टिप्पण्यांमुळे भावनिक दुखापत होणे. ही कारणे बरोबर आहेत. आपण याबद्दल नंतर अधिक तपशीलवार चर्चा करू आणि स्वयं-मदत योजनांबद्दल देखील बोलू, परंतु मी माझे भाषण या एका वस्तुस्थितीने सुरू करू इच्छितो की आपले स्वरूप, चेहऱ्याचे वैशिष्ट्य, केस आणि शरीर आपले महत्त्व ठरवत नाही. या अशा गोष्टी आहेत ज्यावर आपले नियंत्रण नाही. परंतु आपल्या बुद्धिमत्तेवर आणि चांगल्या वर्तनावर आपले नियंत्रण आहे. म्हणून, आपले लक्ष अशा गोष्टींवर असले पाहिजे ज्या आपण सुधारू शकतो. स्व-मूल्यांकन चाचणी बऱ्याचदा आपल्याला स्वतःलाच कळत नाही की आपण ज्या मानसिक आरोग्य समस्येतून जात आहोत त्याची तीव्रता किती आहे. ती समस्या किती गंभीर आहे. ती समस्या सोडवण्यासाठी स्व-मदत पुरेशी आहे का की आपल्याला व्यावसायिक मदतीची आवश्यकता आहे. हे जाणून घेण्यासाठी, आपण एक स्व-मूल्यांकन चाचणी करू. खालील ग्राफिकमध्ये १० प्रश्न आहेत. तुम्हाला हे प्रश्न ० ते ३ च्या प्रमाणात रेट करायचे आहेत आणि शेवटी तुमचा एकूण स्कोअर तपासायचा आहे. खालील ग्राफिकमध्ये स्कोअरचा अर्थ देखील दिला आहे. प्रश्न काळजीपूर्वक वाचा आणि तुमचे मूल्यांकन करा. स्वयं-मदत योजना जर तुमचा एकूण गुण १५ पेक्षा कमी असेल, तर तुमची समस्या गंभीर नाही आणि स्वतः थोडे जागरूक राहून तुम्ही ही समस्या सोडवू शकता. जरी गुण जास्त असले आणि तुम्ही व्यावसायिक मदत घेत असाल, तरी स्व-मदत करण्याच्या या पद्धती नेहमीच प्रभावी राहतील. खाली मी तुम्हाला चार आठवड्यांचा स्व-मदत आराखडा देत आहे. ही योजना CBT तंत्रावर म्हणजेच संज्ञानात्मक वर्तन तंत्रावर आधारित आहे. याचा अर्थ तुमची विचार करण्याची पद्धत आणि तुमचे वर्तन अतिशय जाणीवपूर्वक बदलण्याचा प्रयत्न करणे. मानसिक आरोग्याशी संबंधित अनेक प्रकरणांमध्ये CBT तंत्र खूप प्रभावी आहे. पहिला आठवडा सत्य जाणून घेणे आणि स्वीकारणे उद्देश: टक्कल पडण्याबद्दल योग्य माहिती मिळवणे आणि तुमचे नकारात्मक विचार ओळखणे. “मी जसा आहे तसाच ठीक आहे” योजना काय आहे: नकारात्मक विचार बदलणे सीबीटी तंत्रानुसार, सर्व बदल प्रथम आपल्या मनात होतात. ज्या मनात नकारात्मक विचार येत असतात त्याच मनात सकारात्मक विचार देखील येऊ शकतात. पण त्यासाठी आपल्याला प्रयत्न करावे लागतील. खालील ग्राफिकमध्ये दिलेले उदाहरण पाहा आणि जेव्हा जेव्हा तुमच्या मनात नकारात्मक विचार येईल, तेव्हा तो कागदावर लिहा आणि त्याचा सकारात्मक पर्याय शोधण्याचा प्रयत्न करा. लेखन नेहमीच कार्य करते. याशिवाय, दिवसातून दोनदा स्वतःला म्हणा- “मी जसा आहे तसाच चांगला आहे. माझा आत्मविश्वास माझ्या कृतींवरून येतो, माझ्या केसांवरून नाही.” दुसरा आठवडा गमावलेला स्वाभिमान आणि आत्मसन्मान परत मिळवणे उद्दिष्ट: टक्कल पडणे हे तुमच्या ओळखीचा नकारात्मक भाग मानणे थांबवणे आणि तुमचे स्वाभिमान तुमच्या केसांशी नाही तर तुमच्या अंतर्गत गुणांशी जोडणे. योजना काय आहे: टक्कल पडण्याच्या प्रेरक कथा युट्यूबवर अशा यशस्वी लोकांच्या कथा शोधा ज्यांच्या डोक्यावर केस नव्हते आणि ज्यांनी आयुष्यात मोठी उंची गाठली. जसे जेसन स्टॅथम, ड्वेन डग्लस. जगातील सर्वात श्रीमंत आणि सर्वात यशस्वी माणूस जेफ बेझोस देखील टक्कल पडलेला आहे. ही उदाहरणे दर्शवितात की स्वतःला स्वीकारणे हे खरे आकर्षण आहे. तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की पेनसिल्व्हेनिया विद्यापीठाच्या एका अभ्यासानुसार, टक्कल पडलेले पुरुष अधिक यशस्वी आणि आत्मविश्वासू असतात. १५०० हून अधिक यशस्वी पुरुषांवर केलेल्या सर्वेक्षणाचे हे निष्कर्ष आहेत. त्याच अभ्यासात असेही म्हटले आहे की महिला टक्कल पडलेल्या पुरुषांकडे अधिक आकर्षित होतात. तर इथे समस्या तुमच्या टक्कल पडण्याची नाही. तुम्ही तुमच्या मनात त्याबद्दल जे कथानक निर्माण केले आहे तीच समस्या आहे. तुम्ही ती कथा बदलू शकता. तिसरा आठवडा सामाजिक चिंता दूर करा संभाषणाबाबत भीती आणि संकोच यावर मात करणे उद्दिष्ट: केसांबद्दलची लाज आणि न्यूनगंडाची भावना दूर करणे. लोकांशी बोलण्याची आणि डेटिंगची भीती हळूहळू दूर करणे. योजना काय आहे: १. हळूहळू तुमच्या भीतीवर मात करा पहिला दिवस: दुकानात जा आणि बोला. तिसरा दिवस: कामाच्या ठिकाणी सहकाऱ्याशी संभाषण सुरू करा. दिवस ६: सोशल मीटअप क्लबमध्ये जा. २. लक्ष केंद्रित करा – लक्षात ठेवा की लोक तुमचे केस नाही तर तुमचे शरीरभाषा आणि वर्तन पाहतात. ते शक्य तितके आकर्षक बनवण्याचा प्रयत्न करा. ३. CBT विचार सुधारण्याचे तंत्रे जेव्हा जेव्हा तुमचे मन तुम्हाला सांगेल – “मुलींना टक्कल असलेले लोक आवडत नाहीत,” तेव्हा स्वतःला विचारा: ४. एक CBT वर्कशीट तयार करा तुमची विचार करण्याची पद्धत बदलण्यासाठी आणि सकारात्मक दिशेने वाटचाल करण्यासाठी, तुमच्या प्रत्येक नकारात्मक विचारांसाठी एक CBT वर्कशीट बनवा. उदाहरणार्थ, समजा डेटिंग अॅपवर जायचे की नाही याबद्दल एक विचार आहे. नकारात्मक विचार म्हणजे मला नाकारले जाईल. पण आपण त्या नकारात्मक भीतीला सकारात्मक विचारात कसे बदलू शकतो? उदाहरणार्थ, खालील ग्राफिक पाहा- चौथा आठवडा तुमच्या कुटुंबाची मानसिकता कशी बदलावी सामाजिक वृत्तींना कसे सामोरे जावे उद्देश: स्वतःला इतके मजबूत आणि स्पष्ट बनवणे की इतरांच्या टिप्पण्यांचा तुमच्यावर परिणाम होणार नाही. स्वतःसाठी एक चांगली दिशा निवडणे. योजना काय आहे: १. आदरपूर्वक तुमची संमती व्यक्त करा. जेव्हा कोणी तुमच्या केसांवर टिप्पणी करते किंवा तुम्हाला आवडत नसलेले काहीतरी बोलते तेव्हा रागावू नका आणि ठामपणे उत्तर द्या. तुमच्या मर्यादा आत्मविश्वासाने पण आदराने सांगायला शिका. उदाहरणार्थ: “मला माहित आहे तू मस्करी करत आहेस, पण मला त्रास होतोय. आपण त्याबद्दल बोललो नाही तर बरे होईल.” २. नवीन लूकला तुमची ओळख बनवा चांगल्या प्रकारे ट्रिम केलेला लूक, स्वच्छ-ट्रीम केलेले डोके आणि दाढीसह आत्मविश्वासपूर्ण शैली स्वीकारा. स्टायलिश कपडे, फिटनेस आणि चांगल्या बॉडी लँग्वेजसह, तुम्ही तुमची स्वतःची व्याख्या तयार करू शकता. ३. ध्येये निश्चित करा पुढील ३ महिन्यांसाठी स्वतःला काही ध्येये द्या. ती ध्येये तुमच्या डायरीत नोंदवा आणि प्रत्येक ध्येय पूर्ण केल्यानंतर स्वतःची प्रशंसा करा. जसे की: शेवटी, लक्षात ठेवण्यासारख्या काही गोष्टी शेवटी, मी एवढेच म्हणू इच्छितो की टक्कल पडणे हे तुमचे पुरुषत्व ठरवण्याचे एक मापदंड नाही. ते फक्त एक बाह्य शारीरिक बदल आहे. तुम्ही किती “पुरुषी” आहात हे तुमच्या प्रामाणिकपणा, सहानुभूती, जबाबदारी आणि आत्म-नियंत्रणावर अवलंबून असते. आपण इतरांचा दृष्टिकोन बदलू शकत नाही, परंतु आपण स्वतःकडे पाहण्याचा दृष्टिकोन बदलू शकतो. तुम्हाला इतरांबद्दल काळजी करणे थांबवावे लागेल आणि फक्त स्वतःला सुधारण्यासाठी काम करावे लागेल.