काँग्रेस खासदार शशी थरूर यांनी एका लेखात लिहिले आहे की, आणीबाणी केवळ भारतीय इतिहासातील एक काळा अध्याय म्हणून लक्षात ठेवू नये, तर त्यातून धडा घेणे महत्त्वाचे आहे. त्यांनी नसबंदी मोहिमेला मनमानी आणि क्रूर निर्णय म्हटले. थरूर यांनी मल्याळम भाषेतील ‘दीपिका’ या वृत्तपत्रात प्रकाशित झालेला एक लेख लिहिला आहे. तो गुरुवारी प्रकाशित झाला. त्यांनी लिहिले की, शिस्त आणि सुव्यवस्थेसाठी उचललेली पावले कधीकधी अशा क्रूरतेत बदलतात, ज्याचे कोणत्याही प्रकारे समर्थन करता येत नाही. ५० वर्षांपूर्वी २५ जून १९७५ रोजी तत्कालीन पंतप्रधान इंदिरा गांधी यांनी देशात आणीबाणी लागू केली होती. ती २१ मार्च १९७७ पर्यंत लागू होती. या काळात केंद्र सरकारने अनेक कठोर निर्णय घेतले होते. थरूर म्हणाले- नसबंदी मोहीम हा मनमानी निर्णय होता थरूर यांनी लिहिले की, ‘इंदिरा गांधी यांचे पुत्र संजय गांधी यांचा सक्तीची नसबंदी मोहीम सुरू करण्याचा निर्णय क्रूरतेचे उदाहरण बनला. गरीब ग्रामीण भागात लक्ष्य गाठण्यासाठी हिंसाचार आणि दबावाचा वापर करण्यात आला. नवी दिल्लीसारख्या शहरांमध्ये झोपडपट्ट्या निर्दयपणे पाडण्यात आल्या. हजारो लोक बेघर झाले. त्यांच्याकडे कोणतेही लक्ष दिले गेले नाही.’ म्हणाले- लोकशाहीला हलके घेऊ नये शशी थरूर यांनी त्यांच्या लेखात लिहिले आहे- लोकशाहीला हलके समजू नये. ती एक मौल्यवान वारसा आहे, ज्याचे सतत रक्षण करणे आवश्यक आहे. सत्तेचे केंद्रीकरण, मतभेद दडपून टाकणे आणि संविधानाला बायपास करण्याबद्दल असंतोष अनेक स्वरूपात पुन्हा समोर येऊ शकतो. अनेकदा राष्ट्रीय हित किंवा स्थिरतेच्या नावाखाली अशा कृतींना समर्थन दिले जाते. या अर्थाने, आणीबाणी ही एक इशारा आहे. लोकशाहीच्या रक्षकांनी नेहमीच जागरूक राहिले पाहिजे. आधी लिहिले होते- मोदींची ऊर्जा ही भारतासाठी एक संपत्ती आहे थरूर यांनी २३ जून रोजी द हिंदूमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका लेखात लिहिले आहे की, मोदींची ऊर्जा, गतिमानता आणि सहभाग घेण्याची तयारी ही जागतिक स्तरावर भारतासाठी प्रमुख संपत्ती आहे, परंतु त्यांना अधिक पाठिंब्याची आवश्यकता आहे. काँग्रेसने थरूर यांचे मत वैयक्तिक असल्याचे म्हटले होते द हिंदूच्या लेखाकडे थरूर यांचे काँग्रेस पक्षावर राग आणण्याचे आणि त्यांच्या नेतृत्वाशी असलेल्या संबंधांमध्ये वाढणारे दुरावा म्हणून पाहिले गेले. तथापि, काँग्रेसने थरूर यांच्या विधानापासून स्वतःला दूर ठेवले आणि म्हटले की ते त्यांचे वैयक्तिक मत असू शकते आणि संपूर्ण पक्षाचे नाही. खरगे म्हणाले- काही लोकांसाठी मोदी प्रथम आहेत २५ जून रोजी काँग्रेस अध्यक्ष मल्लिकार्जुन खरगे यांनी पंतप्रधान मोदींचे कौतुक केल्याबद्दल काँग्रेस नेते शशी थरूर यांच्यावर टीका केली. ते म्हणाले, ‘मला इंग्रजी वाचता येत नाही, पण थरूर यांची भाषा खूप चांगली आहे. आम्ही त्यांना पक्षाच्या कार्यकारिणीचा सदस्य बनवले आहे. संपूर्ण विरोधी पक्षाने एकत्रितपणे म्हटले की आम्ही सैन्यासोबत आहोत. आमच्यासाठी देश प्रथम येतो, परंतु काही लोकांसाठी मोदी प्रथम येतात.’ मोदींच्या कौतुकाबद्दल थरूर यांनी मॉस्कोमध्ये स्पष्टीकरण दिले होते मॉस्कोमध्ये माध्यमांशी बोलताना खासदार शशी थरूर यांनी ऑपरेशन सिंदूरवर आणि पंतप्रधान मोदींचे कौतुक करताना म्हटले होते की, “मी मोदींच्या उर्जेवर विधान केले कारण पंतप्रधानांनी स्वतः इतर देशांशी संवाद साधताना गतिमानता आणि ऊर्जा दाखवली आहे. त्यांनी इतर कोणत्याही पंतप्रधानांपेक्षा जास्त देशांना भेटी दिल्या आहेत आणि त्यांनी भारताचा संदेश जगभर पोहोचवण्यासाठी असे केले आहे.” थरूर म्हणाले होते, “माझा असाही बराच काळ विश्वास आहे की आपल्या लोकशाहीमध्ये राजकीय मतभेद सीमेवरच थांबले पाहिजेत. आपल्यासाठी, भाजपचे परराष्ट्र धोरण किंवा काँग्रेसचे परराष्ट्र धोरण असे काहीही नाही; फक्त भारतीय परराष्ट्र धोरण आणि भारतीय राष्ट्रीय हित आहे.” काँग्रेसचा दावा- मोदी सरकारचे परराष्ट्र धोरण पूर्णपणे अपयशी ठरले काँग्रेस मोदी सरकारच्या परराष्ट्र धोरणावरून सतत त्यांच्यावर हल्ला करत असताना थरूर यांनी पंतप्रधानांचे कौतुक केले आहे. भारतीय राजनैतिक व्यवस्था ढासळत चालली आहे आणि देश जागतिक पातळीवर एकाकी पडत आहे असा आरोप काँग्रेसने केला आहे. पहलगाम हल्ल्यापासून, थरूर भारत-पाकिस्तान संघर्ष आणि राजनैतिक संपर्क यावर अशा भाष्ये करत आहेत ज्या काँग्रेसच्या भूमिकेशी विसंगत आहेत. काँग्रेस प्रवक्त्या सुप्रिया श्रीनेत यांनी दावा केला की ट्रम्प प्रशासनाने भारतात प्रवास करणाऱ्यांसाठी दिलेल्या सल्ल्यामुळे देशाची बदनामी होते. सरकारने यावर निषेध नोंदवावा आणि कठोर भूमिका घ्यावी अशी मागणी काँग्रेसने केली होती. मोदी सरकारचे परराष्ट्र धोरण पूर्णपणे अपयशी ठरले आहे, असा दावा काँग्रेसने केला.
