येमेनमध्ये मृत्युदंडाची शिक्षा भोगत असलेल्या केरळच्या परिचारिका निमिषा प्रिया यांच्याबाबत सोमवारी सर्वोच्च न्यायालयात सुनावणी झाली. सर्वोच्च न्यायालयाने म्हटले आहे की हे प्रकरण अतिशय संवेदनशील आहे. येमेनमध्ये एखाद्या भारतीय परिचारिकेचा मृत्यू झाला तर ते दुःखद असेल. या प्रकरणाची सुनावणी न्यायमूर्ती विक्रम नाथ आणि न्यायमूर्ती संदीप मेहता यांच्या खंडपीठासमोर झाली. यावेळी केंद्राच्या वतीने अॅटर्नी जनरल आर. वेंकटरमणी यांनी न्यायालयाला सांगितले की, सरकारने शक्य तितके प्रयत्न केले आहेत. भारत येमेनसारख्या देशासोबत उघडपणे राजनैतिक हस्तक्षेप करू शकत नाही. एका येमेनी नागरिकाच्या हत्येप्रकरणी निमिषाला १६ जुलै रोजी मृत्युदंडाची शिक्षा सुनावण्यात येणार आहे. ती २०१७ पासून येमेनी तुरुंगात आहे. तिच्यावर येमेनी नागरिक तलाल अब्दो महदीला औषधाचा अतिरेक देऊन त्याची हत्या केल्याचा आरोप आहे. न्यायालयाने म्हटले- परदेशात आमचे आदेश कोण पाळेल? “सेव्ह निमिषा प्रिया इंटरनॅशनल अॅक्शन कौन्सिल” या याचिकाकर्त्या संघटनेने न्यायालयाला अपील केले की प्रियाचे कुटुंब तलाल अब्दो महदीच्या कुटुंबाशी चर्चा करत आहे, ज्याच्या मृत्यूमुळे प्रियाला दोषी ठरवण्यात आले. निमिषा यांची फाशीची शिक्षा थांबवावी. यावर न्यायालयाने विचारले की, “आम्ही असा आदेश कसा देऊ शकतो? परदेशात आमचा आदेश कोण पाळेल?” तलाल अब्दो महदीच्या हत्येचे संपूर्ण प्रकरण समजून घ्या… येमेनमध्ये नर्स निमिषाच्या आगमनाची आणि महदीच्या खून प्रकरणाची कालमर्यादा… येमेनमधील गृहयुद्धामुळे भारताने तिथून आपल्या नागरिकांना बाहेर काढण्यासाठी ‘ऑपरेशन राहत’ सुरू केले. ही कारवाई एप्रिल-मे २०१५ पर्यंत चालली, ज्यामध्ये ४,६०० भारतीय आणि सुमारे एक हजार परदेशी नागरिकांना येमेनमधून बाहेर काढण्यात आले, परंतु त्यापैकी फक्त निमिषा भारतात परतू शकली नाही. २०१६ मध्ये, महदीने निमिषाचे शारीरिक शोषण करण्यास सुरुवात केली. त्याने निमिषाच्या क्लिनिकचा नफाही हडपला. जेव्हा निमिषाने त्याला याबद्दल विचारले तेव्हा त्यांचे संबंध बिघडले. महदीला निमिषाला येमेनबाहेर जाऊ द्यायचे नव्हते, म्हणून त्याने निमिषाचा पासपोर्ट आपल्याकडे ठेवला. निमिषानेही महदीविरुद्ध पोलिसात तक्रार दाखल केली, परंतु महदीने एडिट केलेले फोटो दाखवले आणि निमिषाचा नवरा असल्याचा दावा केल्यामुळे पोलिसांनी निमिषाला 6 दिवसांसाठी ताब्यात घेतले. निमिषाने औषधांचा ओव्हरडोस दिला, ज्यामुळे महदीचा मृत्यू झाला निमिषा खूप अस्वस्थ झाली होती. जुलै २०१७ मध्ये महदीकडून पासपोर्ट मिळवण्यासाठी, निमिषाने त्याला बेशुद्ध करण्यासाठी एक इंजेक्शन दिले, परंतु त्याचा काही उपयोग झाला नाही. त्यानंतर निमिषाने महदीला ओव्हरडोज दिला, ज्यामुळे त्याचा मृत्यू झाला. मीडिया रिपोर्ट्सनुसार, निमिषाने महदीच्या मृतदेहाचे तुकडे केले आणि ते पाण्याच्या टाकीत फेकून दिले. यानंतर पोलिसांनी निमिषाला अटक केली. येमेनच्या सर्वोच्च न्यायिक परिषदेने महदीच्या हत्येप्रकरणी निमिशाला मृत्युदंडाची शिक्षा सुनावली. निमिशा यांनी येमेनच्या सर्वोच्च न्यायालयात माफीचा अपील दाखल केला, जो २०२३ मध्ये फेटाळण्यात आला. ३० डिसेंबर २०२४ रोजी राष्ट्रपती रशाद यांनीही या शिक्षेला मान्यता दिली. ब्लड मनीद्वारे निमिषाला वाचवण्याचे प्रयत्नही सुरू शरिया कायद्यानुसार, गुन्हेगारांना शिक्षा देण्याचा अधिकार पीडितेच्या बाजूचा आहे. खून झाल्यास, शिक्षा मृत्युदंड आहे, परंतु पीडितेचे कुटुंब पैसे घेऊन गुन्हेगाराला माफ करू शकते. याला ‘दिया’ किंवा ‘रक्तपैसा’ म्हणतात, ज्याचा कुराणातही उल्लेख आहे. निमिषाला माफी मिळवून देण्यासाठी, तिच्या आईने तिची मालमत्ता विकून आणि क्राउडफंडिंगद्वारे ‘ब्लड मनी’ गोळा करण्याचा प्रयत्न केला. २०२० मध्ये, निमिषाला शिक्षेपासून वाचवण्यासाठी आणि रक्तपैसा गोळा करण्यासाठी ‘सेव्ह निमिषा प्रिया इंटरनॅशनल अॅक्शन कौन्सिल’ ची स्थापना करण्यात आली. केरळमधील एका प्रसिद्ध व्यावसायिकाने निमिषाला वाचवण्यासाठी १ कोटी रुपये देण्याची घोषणा केली होती. परराष्ट्र मंत्रालयाचे म्हणणे आहे की निमिषाला वाचवण्यासाठी सर्वतोपरी प्रयत्न केले जात आहेत, परंतु मेहदीच्या कुटुंबाने अद्याप स्वीकार केलेला नाही. निमिषाची आई येमेनची राजधानी साना येथे ठामपणे उभी आहे आणि तिच्या मुलीला वाचवण्याचा प्रयत्न करत आहे.
