हा जपानी उद्योगपती फक्त 30 मिनिटे झोपतो:शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोम म्हणजे काय, जगातील 2% लोकांना हा सिंड्रोम आहे, त्याची कॉपी करू नका

निरोगी राहण्यासाठी माणसाला दिवसातून 8 ते 9 तासांची झोप लागते. जर एखाद्याला पुरेशी झोप सातत्याने मिळत नसेल तर त्याचा मूडवर नकारात्मक परिणाम होतो. दैनंदिन कामात अडचण येऊ शकते. अनेक प्रकारच्या मानसिक आणि शारीरिक समस्या उद्भवू शकतात. मात्र, जपानमधील 40 वर्षीय उद्योजक डायसुके होरीची गोष्ट वेगळी आहे. गेल्या 12 वर्षांपासून तो दररोज फक्त 30 मिनिटे झोपतो. त्याने आपल्या मेंदूला अशाप्रकारे प्रशिक्षित केले आहे की तो कमीतकमी झोप घेऊनही निरोगी राहू शकतो आणि दैनंदिन कामे सक्षमपणे करू शकतो. आता तो शॉर्ट स्लीप ट्रेनिंग असोसिएशन चालवत आहे. जिथे त्यांनी 2100 हून अधिक विद्यार्थ्यांना कमीत कमी झोप घेऊनही निरोगी कसे राहायचे हे शिकवले आहे. होरी स्वतः झोपत नाही आणि निरोगी राहतो हे खरे आहे. तथापि, कमी झोप घेऊन निरोगी कसे राहायचे हे इतरांना शिकवणे वैद्यकीय तज्ज्ञांना पटत नाही. नवी दिल्लीतील PSRI हॉस्पिटलमधील पल्मोनोलॉजी विभागाच्या वरिष्ठ सल्लागार नीतू जैन यांच्या मते, कोणत्याही प्रशिक्षणाद्वारे शरीराला आवश्यक असलेली झोप कमी केल्याने चांगले परिणाम मिळत नाहीत. यामुळे दीर्घकाळ झोप न येणे आणि अनेक रोगांचा धोका होऊ शकतो. जर एखाद्याला कमी झोप येत असेल तर त्याचे कारण शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोम असू शकते. कमी झोपेला प्रोत्साहन देणे कारण मानसिक प्रशिक्षण हा योग्य दृष्टीकोन नाही. म्हणूनच आज ‘सेहतनामा’ मध्ये आपण शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोमबद्दल बोलणार आहोत. तुम्ही हे देखील शिकाल की- शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोम म्हणजे काय
शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोम (SSS) याला शॉर्ट स्लीप सिंड्रोम देखील म्हणतात. ही अशी स्थिती आहे ज्यामध्ये लोकांना बहुतेक लोकांपेक्षा कमी झोप लागते. शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोम ग्रस्त व्यक्ती दररोज रात्री 4 ते 6 तास किंवा त्याहून कमी झोपते, परंतु जेव्हा तो उठतो तेव्हा तो इतर लोकांप्रमाणेच उत्साही आणि निरोगी राहतो. शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोमची लक्षणे काय आहेत?
दररोज रात्री 4 ते 6 तास झोपणे हे त्याचे मुख्य लक्षण आहे. झोपण्यासाठी अतिरिक्त वेळ देऊनही जास्त झोप येत नाही. या सिंड्रोमने ग्रस्त असलेल्या व्यक्तीची झोप कमी आणि स्थिर असते. कमी झोपण्यासाठी त्याला कोणतेही अतिरिक्त प्रयत्न करावे लागत नाहीत. हे अतिशय सेंद्रिय पद्धतीने घडते. त्याची लक्षणे काय आहेत, जाणून घ्या. शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोम किती सामान्य आहे? 2019 मध्ये सायन्स जर्नल न्यूरॉनमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासानुसार, ही एक दुर्मिळ स्थिती आहे. ही स्थिती एक लाख लोकांपैकी फक्त 2-4 लोकांना प्रभावित करते. याचा अर्थ असा की आपण आपले संपूर्ण आयुष्य जगू शकतो आणि या सिंड्रोम असलेल्या कोणालाही भेटू शकत नाही. शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोम कशामुळे होतो? शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोमच्या कारणांवर सतत अभ्यास केला जात आहे. यामागील नेमकी कारणे अद्याप समोर आलेली नाहीत. नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासानुसार, ज्यांना नैसर्गिकरित्या कमी झोप लागते अशा लोकांमध्ये जीन म्युटेशन आढळून आले आहे. त्यांच्या DEC2 जनुक किंवा ADRB1 जनुकामध्ये बदल दिसून आले आहेत. संशोधकांचा असा विश्वास आहे की या अनुवांशिक बदलांमुळेच शॉर्ट स्लीप सिंड्रोम असलेल्या लोकांना कमी झोप असूनही ताजेतवाने वाटू शकते. झोपेतील हे बदल सहसा पौगंडावस्थेत होतात. तथापि, या समस्या काही लोकांना मोठ्या वयातही उद्भवू शकतात. यामागे हार्मोनल बदल हे कारण मानले जाते. कमी झोपेसाठी प्रशिक्षण कार्यक्रम धोकादायक आहे डॉ. नीतू जैन यांच्या मते, एखाद्या व्यक्तीच्या कमी झोपण्याच्या क्षमतेमुळे आपण प्रभावित होऊ नये. एखाद्या व्यक्तीमध्ये 6 तासांपेक्षा कमी झोपल्यानंतरही ताजे राहण्याची नैसर्गिक क्षमता असू शकते. तर जगातील बहुतेक लोकांना दिवसातून 8 ते 9 तासांची झोप लागते. जर आपणही कमी झोपेचे अनुकरण केले तर त्याचा थेट परिणाम आपल्या आरोग्यावर होतो. यामुळे मेंदूचे संज्ञानात्मक कार्य कमकुवत होऊ शकते. याचा आपल्या पचनसंस्थेवर, रोगप्रतिकारक शक्तीवर आणि हृदयाच्या आरोग्यावरही नकारात्मक परिणाम होऊ शकतो. सलग अनेक दिवस कमी झोप घेतल्याने झोपेची तीव्र कमतरता होऊ शकते. यामुळे अनेक धोकादायक आजारांचा धोका वाढू शकतो. शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोम बरा करणे शक्य आहे का? डॉ. नीतू म्हणतात की शॉर्ट स्लीपर सिंड्रोम हा झोपेचा विकार किंवा आजार नाही हे समजून घ्यायला हवे. ही एक दुर्मिळ झोपेची स्थिती आहे जी काही दुर्मिळ लोकांमध्ये आढळते. आतापर्यंत कोणत्याही प्रकारची आरोग्य समस्या आढळून आलेली नाही. त्यामुळे त्याच्या उपचाराची गरज नाही. काही प्रकरणांमध्ये, झोपेची ही स्थिती सामान्य स्थितीत आणण्यासाठी काही उपचार देखील दिले गेले आहेत. त्यांना यश आलेले नाही. चांगल्या झोपेसाठी झोपेची स्वच्छता महत्त्वाची आहे चांगल्या आणि दर्जेदार झोपेसाठी झोपेची स्वच्छता आवश्यक आहे. स्लीप फाऊंडेशनच्या मते, ज्या लोकांना झोप येण्यास त्रास होतो किंवा वारंवार जाग येते. त्यांनी झोपेच्या स्वच्छतेच्या या टिप्स पाळल्या पाहिजेत. स्लीप हायजीनसाठी या टिप्स फॉलो करा…