हिवाळ्यात अवश्य खावेत हे 7 ड्रायफ्रुट्स:व्हायरल आणि फ्लूपासून रक्षण करेल; जास्त खाणेही घातक , जाणून घ्या पोषणतज्ञांकडून

हिवाळ्यात कमी सूर्यप्रकाशामुळे रोगप्रतिकारक शक्ती कमकुवत होते. त्यामुळे सर्दी, खोकला, संसर्ग यांसारख्या आजारांचा धोका वाढतो. हे रोग टाळण्यासाठी आणि रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करण्यासाठी, शरीर आतून उबदार ठेवणे आवश्यक आहे. यासाठी तुम्ही तुमच्या आहारात काही सुक्या फळांचा समावेश करू शकता. त्यामध्ये व्हिटॅमिन्स, मिनरल्स आणि अँटीऑक्सिडंट्स मुबलक प्रमाणात आढळतात. यामुळे तुमचा थंडीपासून संरक्षण तर होईलच, पण दिवसभर शरीरही उत्साही राहील. मात्र, दररोज ड्रायफ्रूट्स खाण्यास मर्यादा आहेत. त्याचे जास्त प्रमाण देखील हानिकारक असू शकते. तर आज कामाच्या बातमीत आपण सुका मेवा आरोग्यासाठी किती फायदेशीर आहेत याबद्दल बोलणार आहोत. तज्ज्ञ: डॉ. अमृता मिश्रा, पोषण आणि आहारशास्त्र, नवी दिल्ली प्रश्न- सुकामेवा आरोग्यासाठी महत्त्वाचा आणि फायदेशीर का मानला जातो? उत्तर- सुकामेवा आरोग्यासाठी महत्त्वाचा आणि फायदेशीर मानला जातो कारण ते ऊर्जा आणि शरीरासाठी आवश्यक असलेले सर्व पोषक घटक असतात. रोज सुकामेवा खाल्ल्याने शरीरातील पोषक तत्वांचा समतोल राखला जातो, जो शरीर रोगमुक्त आणि निरोगी ठेवण्यासाठी आवश्यक आहे. प्रश्न- सुक्यामेव्यापासून शरीराला कोणते पोषक तत्व मिळतात? उत्तर- सुकामेवा हा अँटिऑक्सिडंट्स, प्रथिने, फायबर आणि आवश्यक जीवनसत्त्वे आणि खनिजांचा खजिना आहे. कोरड्या फळांपासून शरीराला कोणते पोषक तत्व मुबलक प्रमाणात मिळतात ते खाली दिलेल्या ग्राफिकमध्ये पाहा. प्रश्न- हिवाळ्यात दररोज सुका मेवा खाल्ल्याने रोगप्रतिकारक शक्तीवर काय परिणाम होतो? उत्तर- सुक्या मेव्यामध्ये व्हिटॅमिन सी, व्हिटॅमिन ई, झिंक यांसारखे अँटीऑक्सिडंट असतात, जे रोगप्रतिकारशक्ती वाढवण्यास मदत करतात. त्यामुळे रोगांशी लढण्याची क्षमता वाढते. याशिवाय शरीरात ऊर्जा आणि सामर्थ्य टिकून राहते. हिवाळ्यात दररोज ड्रायफ्रुट्स खाणे आरोग्यासाठी किती फायदेशीर आहे हे खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून समजून घ्या. प्रश्न- कोणता सुकामेवा सर्वात जास्त पौष्टिक असतात? उत्तर- आहारतज्ञ डॉ.अमृता मिश्रा सांगतात की, हिवाळ्यात तुम्ही तुमच्या रोजच्या आहारात काजू, पिस्ता, बदाम, अक्रोड यांसारखे ड्रायफ्रूट्स खाऊ शकता. ते आवश्यक पोषक तत्वांनी समृद्ध आहेत, जे शरीराला ऊर्जा प्रदान करतात. त्यात अनेक प्रकारचे सूक्ष्म पोषक, अँटिऑक्सिडंट, खनिजे आणि जीवनसत्त्वे आढळतात. वरील ग्राफिकमध्ये दिलेल्या या सुक्यामेव्यांबद्दल सविस्तरपणे समजून घेऊ. 10 बदामामध्ये 2.5 ग्रॅम प्रोटीन असते बदामामध्ये प्रथिने, फायबर, व्हिटॅमिन ई, कॅल्शियम, कॉपर, मॅग्नेशियम भरपूर प्रमाणात असते. 10 बदामामध्ये 2.5 ग्रॅम प्रथिने, 2.37 ग्रॅम कार्ब आणि 69 कॅलरीज असतात. साधारणपणे दिवसातून २ ते ५ भिजवलेले बदाम खाण्याची शिफारस केली जाते. अक्रोड विषाणूजन्य संसर्गापासून संरक्षण करते अक्रोडमध्ये ओमेगा-३ फॅटी ॲसिड्स भरपूर प्रमाणात असतात, जे हृदयाच्या आरोग्यासाठी आणि मेंदूसाठी खूप फायदेशीर असतात. याशिवाय, अक्रोड हे अँटीऑक्सिडंट्सचा एक चांगला स्रोत आहे, जो व्हायरल इन्फेक्शनशी लढण्यासाठी उपयुक्त आहे. सुके अंजीर खाल्ल्याने पचनक्रिया सुधारते थंडीत कोरडे अंजीर खाणे फायदेशीर ठरते. यामध्ये झिंक, मॅग्नेशियम आणि आयर्न सारख्या पोषक तत्वांचा भरपूर प्रमाणात समावेश असतो. हिवाळ्यात दररोज अंजीर खाल्ल्याने रोगप्रतिकारक शक्ती वाढते. याशिवाय पचनशक्ती सुधारते आणि बद्धकोष्ठतेच्या समस्येपासून आराम मिळतो. पिस्ता रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवते पिस्त्यात फायबर आणि प्रथिने मुबलक प्रमाणात असतात, जे थंडीच्या दिवसात शरीरासाठी ऊर्जेचा चांगला स्रोत आहे. याशिवाय, पिस्ता हे जीवनसत्त्वे आणि खनिजांचा खजिना आहे, जे रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित ठेवण्यास मदत करतात. निरोगी प्रौढ व्यक्ती हिवाळ्यात दररोज किमान 3 ते 4 पिस्ते खाऊ शकते. खाण्यापूर्वी रात्रभर पाण्यात भिजत ठेवा आणि सकाळी रिकाम्या पोटी खा. काजू रोगप्रतिकारशक्ती वाढवतात काजूमध्ये प्रथिने, जस्त आणि मॅग्नेशियम सारख्या आवश्यक खनिजे भरपूर प्रमाणात असतात. झिंक रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करते. तर मॅग्नेशियम स्नायूंना निरोगी ठेवते. रोज झोपण्यापूर्वी दुधासोबत काजू खाल्ल्याने चांगली झोप लागते. याशिवाय यामध्ये फायबरचे प्रमाण जास्त असते, जे पचनसंस्था निरोगी ठेवते. काजू कच्चे किंवा भाजून खाऊ शकतात. रोज ४ ते ५ काजू खाणे आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. खजूर शरीराला उबदार ठेवतात ज्यांना हिवाळ्यात मिठाईची इच्छा असते त्यांच्यासाठी खजूर हा एक चांगला पर्याय आहे. यामध्ये फायबर आणि पोटॅशियम सारख्या पोषक तत्वांचा भरपूर प्रमाणात समावेश होतो, ज्यामुळे ऊर्जा वाढते. वजन कमी करण्यासाठी खजूर उत्तम आहेत. हे शरीर आतून उबदार ठेवते. रोज दुधात २-३ खजूर मिसळून प्यायल्याने सर्दी-खोकल्याची समस्या दूर होते. कोरडे जर्दाळू सर्दी आणि खोकल्यापासून संरक्षण करते त्यात व्हिटॅमिन ए, व्हिटॅमिन सी, कॅल्शियम, लोह, पोटॅशियम, फायबर, प्रथिने यांसारखे पोषक घटक असतात. हे रोज खाल्ल्याने शरीरातील रक्त वाढते, पचनक्रिया व्यवस्थित राहते आणि रोगप्रतिकारशक्ती मजबूत होते. वाळलेल्या जर्दाळूचा तापमानवाढीचा प्रभाव असतो, जो शरीराला आतून उबदार ठेवतो आणि सर्दी आणि खोकल्याचा धोका कमी करतो. दररोज 2 ते 3 सुक्या जर्दाळू खाणे आरोग्यासाठी फायदेशीर आहे. प्रश्न- जर सुका मेवा आरोग्यासाठी इतके फायदेशीर असतील तर ते कोणत्याही प्रमाणात खाऊ शकतात का? उत्तर- आहारतज्ञ डॉ. अमृता मिश्रा सांगतात की निरोगी प्रौढ व्यक्तीसाठी रोज 20 ते 30 ग्रॅम सुका मेवा खाणे फायदेशीर आहे. सुका मेवा जास्त प्रमाणात खाऊ नयेत हे लक्षात ठेवा. सुका मेवा जास्त प्रमाणात खाणे आरोग्यासाठी हानिकारक असू शकते कारण त्यात कॅलरीज आणि चरबी जास्त असते. प्रश्न- जास्त ड्रायफ्रुट्स खाल्ल्याने कोणते दुष्परिणाम होतात? उत्तर- जास्त प्रमाणात ड्रायफ्रुट्स खाल्ल्याने काही आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. खाली दिलेल्या सूचनेसह समजून घ्या- प्रश्न- सुका मेवा खाण्यापूर्वी कोणत्या लोकांनी डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा? उत्तर: जरी कोणीही ड्रायफ्रुट्स खाऊ शकतो, परंतु काही लोकांनी ते खाण्यापूर्वी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे आवश्यक आहे. जसे- याशिवाय लहान मुले आणि गर्भवती महिलांनी सुका मेवा डॉक्टरांच्या सल्ल्याशिवाय खाऊ नये.