गडकरी म्हणाले- खराब रस्ते बनवणे हा अजामीनपात्र गुन्हा असावा:अपघातांसाठी रस्ते कंत्राटदार आणि अभियंत्यांना जबाबदार धरून तुरुंगात पाठवावे

चुकीचा रस्ता बांधणे हा अजामीनपात्र गुन्हा ठरवला पाहिजे, असे केंद्रीय रस्ते वाहतूक मंत्री नितीन गडकरी यांनी गुरुवारी सांगितले. रस्ते अपघातासाठी रस्ते कंत्राटदार आणि अभियंत्यांना जबाबदार धरून त्यांना तुरुंगात पाठवावे. सीआयआय या उद्योग संस्थेने आयोजित केलेल्या कार्यक्रमात गडकरी म्हणाले की, रस्ते अपघातात भारत जगात पहिल्या क्रमांकावर आहे. 2030 पर्यंत रस्ते अपघातात मृत्यूमुखी पडणाऱ्या लोकांची संख्या निम्मी करण्याचे आमचे लक्ष्य आहे. गडकरी म्हणाले की, मंत्रालयाच्या आकडेवारीनुसार, 2023 मध्ये पाच लाख रस्ते अपघात झाले. ज्यामध्ये 1.72 लाख मृत्यू झाले. त्यापैकी 66.4% म्हणजेच 1.14 लाख लोक 18 ते 45 वयोगटातील होते, तर 10 हजार लोक मुले होती. 55 हजार मृत्यू हेल्मेट न घातल्याने तर 30 हजार मृत्यू सीट बेल्ट न लावल्यामुळे झाले आहेत. महामार्गावरील ब्लॅक स्पॉट्स हटवण्यासाठी महामार्ग मंत्रालय 40 हजार कोटी रुपये खर्च करत असल्याचेही गडकरी म्हणाले. त्यांनी उद्योग आणि इतर भागधारकांना ड्रायव्हर प्रशिक्षण आणि फिटनेस केंद्रे तयार करण्यासाठी सरकारसोबत काम करण्याचे आवाहन केले. जेणेकरून देशातील ड्रायव्हर्सची कमतरता दूर करता येईल. पाच वर्षांत रस्ते अपघातात 7.77 लाख मृत्यू झाले गेल्या 5 वर्षात देशात रस्ते अपघातात 7.77 लाख मृत्यू झाले आहेत. उत्तर प्रदेशात सर्वाधिक 1.08 लाख मृत्यू झाले आहेत. यानंतर तामिळनाडू 84 हजार मृत्यूंसह दुसऱ्या आणि तिसऱ्या क्रमांकावर असून महाराष्ट्र 66 हजार मृत्यूंसह आहे. विविध राज्ये आणि केंद्रशासित प्रदेशांनी जाहीर केलेल्या 2018 ते 2022 पर्यंतच्या आकडेवारीच्या आधारे, रस्ते वाहतूक आणि महामार्ग मंत्रालयाने ‘भारतातील रस्ते अपघात, 2022’ अहवाल प्रसिद्ध केला आहे. त्यानुसार 2021 मध्ये देशात रस्ते अपघातात 1,53,972 मृत्यू झाले होते, जे 2022 मध्ये वाढून 1,68,491 झाले. केंद्रीय रस्ते वाहतूक मंत्री नितीन गडकरी यांनी 12 डिसेंबर रोजी सांगितले होते की, जगातील रस्ते अपघातांबाबत आमच्याकडे सर्वात वाईट रेकॉर्ड आहे. जेव्हा मी आंतरराष्ट्रीय परिषदेत सहभागी होण्यासाठी जातो आणि तेथे रस्ते अपघातांबद्दल चर्चा होते तेव्हा मी माझा चेहरा लपवण्याचा प्रयत्न करतो. 2022 मध्ये देशात 4.61 लाख रस्ते अपघात झाले.
अहवालानुसार, 2022 मध्ये देशात एकूण 4,61,312 रस्ते अपघातांची नोंद झाली होती, त्यापैकी 1,55,781 (33.8%) प्राणघातक होते. या अपघातांमध्ये 1,68,491 लोकांचा मृत्यू झाला असून 4,43,366 लोक जखमी झाले आहेत. 2021 च्या तुलनेत 2022 मध्ये एकूण रस्ते अपघातात 11.9% वाढ झाली आहे, तर रस्ते अपघातातील मृत्यूची संख्या 9.4% आणि जखमींची संख्या 15.3% ने वाढली आहे. 2022 मध्ये राष्ट्रीय महामार्गावर 33% अपघात झाले
रस्ते अपघात आणि मृत्यूंवरील डेटा दर्शवितो की देशाच्या रस्त्यांच्या नेटवर्कपैकी फक्त 5% महामार्ग आहेत, परंतु 55% पेक्षा जास्त अपघात त्यांच्यावर होतात, एकूण मृत्यूंपैकी 60% पेक्षा जास्त. 2022 मध्ये, एकूण अपघातांपैकी 32.9% आणि एकूण मृत्यूंपैकी 36.2% राष्ट्रीय महामार्गांवर झाले. रस्ते अपघात कमी करणे हा यामागचा उद्देश असल्याचे गडकरी म्हणाले होते, मात्र त्यात आणखी वाढ झाली. लोकसभेत रस्ते अपघातांवर झालेल्या चर्चेदरम्यान गडकरी म्हणाले होते की, स्वीडनने रस्ते अपघात शून्यावर आणले आहेत आणि इतर अनेक देशांनी ते कमी केले आहेत. मी अतिशय पारदर्शक आहे म्हणूनच मी सांगत आहे की, जेव्हा मी रस्ते वाहतूक मंत्रालयाचा कार्यभार स्वीकारला तेव्हा मी 2024 पर्यंत रस्ते अपघात आणि त्यामुळे होणारे मृत्यू 50% कमी करण्याचे लक्ष्य ठेवले होते. अपघात कमी करणे बाजूलाच राहिले, पण ते वाढले हे मान्य करायला मला लाज वाटत नाही. त्यामुळे कोणत्याही आंतरराष्ट्रीय परिषदेत जेव्हा रस्ते अपघातांची चर्चा होते तेव्हा मी तोंड लपवण्याचा प्रयत्न करतो. गडकरी म्हणाले- मला अपघातांचा अनुभव आहे
प्रश्नोत्तराच्या तासादरम्यान प्रश्नाला उत्तर देताना नितीन गडकरी म्हणाले की, भारतातील परिस्थिती बदलेल जेव्हा मानवी वर्तन आणि समाजात बदल होईल आणि कायद्याचा आदर होईल. त्यांचा वैयक्तिक अनुभव सांगताना त्यांनी सांगितले की, काही वर्षांपूर्वी त्यांचा आणि त्यांच्या कुटुंबाचा एक मोठा रस्ता अपघात झाला, ज्यामध्ये त्यांना बराच काळ रुग्णालयात राहावे लागले. ते म्हणाले, ‘देवाच्या कृपेने मी आणि माझे कुटुंब वाचलो. मला अपघातांचा वैयक्तिक अनुभव आहे. रस्त्यावर ट्रक उभे राहिल्याने अपघात वाढतात गडकरी म्हणाले की, रस्त्यावर ट्रकचे पार्किंग हे अपघातांचे प्रमुख कारण आहे आणि अनेक ट्रक लेनची शिस्त पाळत नाहीत. गडकरी म्हणाले की, भारतात बस बॉडी तयार करण्यासाठी आंतरराष्ट्रीय मानकांचा अवलंब करण्याचे आदेश दिले आहेत. बसच्या खिडकीजवळ हातोडा असावा, जेणेकरून अपघात झाल्यास खिडकी सहज तोडता येईल, असे त्यांनी सांगितले.