खर्चाची नोंद ठेवणे हे श्रीमंत होण्याचे रहस्य:विनाकारणचा खर्च रोखण्याचा सोपा मार्ग, दैनंदिन खर्च लिहून ठेवल्याने आर्थिक वर्तनात बदल होतो

गुड हॅबिट्स म्हणजे चांगल्या सवयी. या लेखात, दर आठवड्याला आम्ही तुम्हाला अशाच एका सवयीबद्दल सांगतो जी ऐकायला आणि पाहायला खूपच किरकोळ वाटते, परंतु त्याचे परिणाम खूप मोठे असतात. आज आपण खर्चाच्या जर्नलिंगबद्दल म्हणजेच दैनंदिन खर्च लिहून ठेवण्याची सवय याबद्दल बोलू. दैनंदिन खर्च लिहून ठेवल्याने काय बदल होणार आहे असा प्रश्न तुम्हाला पडला असेल. प्रसिद्ध आर्थिक सल्लागार जेसिका इरविन यांनी त्यांच्या ‘मनी डायरी’ या पुस्तकात या विषयावर सखोल चर्चा केली आहे. त्यांनी लिहिले आहे की यामुळे केवळ आपले बजेट सुधारू शकत नाही, तर आपल्या मानसिक आणि आर्थिक आरोग्यावरही सकारात्मक परिणाम होईल. सर्वात श्रीमंत लोक देखील त्यांच्या खर्चाचा हिशोब ठेवतात. जर तुम्ही जगातील सर्वात श्रीमंत लोकांची यादी उचलली आणि त्यांच्याबद्दल वाचायला बसलात, तर तुम्हाला कळेल की श्रीमंत होण्यासाठी त्यांनी प्रथम रिकामा खर्च करण्याची सवय सोडली. यासाठी त्यांनी फक्त खर्चाच्या जर्नलिंगचा अवलंब केला. जगातील २३% लोक दररोज त्यांचे खर्च लिहून ठेवतात. जगभरात किती लोक खर्चाची जर्नलिंग करतात याची कोणतीही अचूक आकडेवारी उपलब्ध नाही. तथापि, ब्रिटिश पेन रिटेलर पेन हेवनच्या सर्वेक्षणानुसार, फक्त २३% लोक डायरी लिहितात, ज्यामध्ये वैयक्तिक आणि आर्थिक जर्नलिंग दोन्ही समाविष्ट आहेत. दैनंदिन खर्च लिहून ठेवण्याचे फायदे जेव्हा आपण आपले दैनंदिन खर्च डायरीत लिहितो, तेव्हा आपल्याला आपल्या खर्चाची खूप जाणीव होते. हे तुमच्या उत्पन्नानुसार बजेट बनवण्यास मदत करते. सर्व फायदे ग्राफिकमध्ये पाहा- ग्राफिकमध्ये दिलेले सर्व मुद्दे सविस्तरपणे समजून घ्या- पैशाचा योग्य हिशेब – जेव्हा आपण दररोज आपल्या खर्चाची नोंद डायरीत करतो, तेव्हा आपल्याला समजते की आपले पैसे कुठे जात आहेत. यामुळे अनावश्यक खर्च ओळखणे सोपे होते. बजेट तयार करण्यास मदत करते – जेव्हा आपल्याकडे आपल्या दैनंदिन खर्चाची स्पष्ट नोंद असते, तेव्हा आपण दर महिन्याच्या सुरुवातीला एक चांगले बजेट बनवू शकतो. हे तुम्हाला तुमची आर्थिक उद्दिष्टे साध्य करण्यात मदत करते. अनावश्यक खर्चावर नियंत्रण ठेवा- जेव्हा तुम्ही तुमचे दैनंदिन खर्च तुमच्या डायरीत लिहिता, तेव्हा अनावश्यक खर्च वेगळे दाखवले जातात. हे लक्षात ठेवताना तुम्हाला थोडे अस्वस्थ वाटते, पण जेव्हा हे वारंवार घडते, तेव्हा तुम्ही त्यांना ओळखता आणि थांबवता. बचत ही सवय बनते – जेव्हा आपण आपल्या खर्चावर लक्ष ठेवतो आणि अनावश्यक गोष्टींवरील खर्च कमी करतो तेव्हा बचत वाढू लागते. आर्थिक ताणतणावातून मुक्तता – जेव्हा आपण मासिक बजेट बनवतो, तेव्हा आपल्याला आपल्या खर्चाचा योग्य अंदाज येतो. यामुळे, तुम्ही महिन्याच्या शेवटी आर्थिक ताण टाळू शकता. याद्वारे आपण भविष्यातील अनिश्चिततेसाठी देखील तयारी करू शकतो. जबाबदारी आणि शिस्त – ही सवय आपल्याला अधिक जबाबदार बनवते आणि जीवनात आर्थिक शिस्त वाढवते. खर्चाच्या जर्नलिंगची योग्य पद्धत कोणती आहे? यासाठी कोणतीही निश्चित पद्धत नाही, प्रत्येकाची स्वतःची पद्धत असू शकते. तथापि, त्याचा जास्तीत जास्त फायदा मिळविण्यासाठी, खर्च लिहून ठेवल्यानंतर त्यांचा आढावा घेणे आणि त्यात सतत सुधारणा करणे महत्वाचे आहे. संपूर्ण प्रक्रिया ५ मुद्द्यांमध्ये समजून घ्या- १. खर्च नोंदवण्यासाठी योग्य माध्यम निवडा तुमच्या सोयीनुसार, तुम्ही तुमचे खर्च नोंदवण्यासाठी डायरी, एक्सेल शीट, मोबाईल अॅप किंवा कोणतेही डिजिटल टूल निवडू शकता. २. प्रत्येक लहान-मोठा खर्च लक्षात घ्या खर्च लिहिताना अजिबात संकोच करू नका. यामध्ये प्रत्येक लहान-मोठा खर्च लक्षात घ्या. उदाहरणार्थ, चहावर खर्च झालेल्या पैशापासून ते खोलीच्या भाड्यापर्यंत सर्व काही लिहून ठेवणे महत्त्वाचे आहे. यामुळे पुनरावलोकनात सर्वकाही अधिक स्पष्ट होईल. ३. खर्च वेगवेगळ्या श्रेणींमध्ये विभागा तुमच्या सर्व खर्चासाठी काही श्रेणी तयार करा आणि नंतर त्या लिहून ठेवा. यामुळे तुम्हाला तुमच्या खर्चाची स्पष्ट कल्पना येईल. उदाहरणार्थ, जेवणाचा खर्च, प्रवास खर्च, घरभाडे, मनोरंजन आणि गुंतवणूक हे वेगवेगळ्या श्रेणींमध्ये विभागून लिहा. ४. खर्चाचे विश्लेषण करा तुमच्या सोयीनुसार, दर आठवड्याच्या किंवा महिन्याच्या शेवटी तुमच्या खर्चाचा आढावा घ्या. तुम्ही कुठे विनाकारण पैसा वाया घालवत आहात आणि कुठे त्यावर नियंत्रण ठेवण्याची गरज आहे ते पाहा. ५. तुमचे ध्येय निश्चित करा तुमचे खर्च नियंत्रित करण्यासाठी आणि तुमची बचत वाढवण्यासाठी छोटी ध्येये ठेवा. समजा एखाद्याचे महिन्याच्या शेवटी त्याच्या उत्पन्नाच्या १०% बचत करण्याचे ध्येय असेल. पुढील महिन्यात अनावश्यक खर्च २०% कमी करणे हे एखाद्याचे ध्येय असू शकते. खर्चाच्या जर्नलिंगमुळे आर्थिक वर्तन दिसून येते. जेसिका इरविन यांच्या मते, आपल्या मेंदूची रचना अशा प्रकारे केली जाते की जेव्हा आपण काहीतरी लिहितो तेव्हा आपण ते अधिक चांगल्या प्रकारे समजू शकतो आणि ते जास्त काळ लक्षात ठेवू शकतो. म्हणून, खर्चाच्या जर्नलिंगची सवय आपल्याला आपले आर्थिक वर्तन समजून घेण्यास आणि सुधारण्यास मदत करते. दररोज तुमचे खर्च नोंदवण्याची सवय लावा. हे काम सुरुवातीला कठीण वाटू शकते. काही दिवस असे येतील जेव्हा तुम्हाला दिवसभराचे सर्व खर्च आठवणार नाहीत. तथापि, काही दिवसांतच ते सवय होईल आणि खूप सोपे वाटेल. काही महिन्यांतच तुम्हाला त्याचे फायदे समजायला लागतील. आजच एक डायरी खरेदी करा आणि खर्चाची नोंद करायला सुरुवात करा.