भारताने IMF बोर्डातून कार्यकारी संचालकांना काढून टाकले:6 महिने कार्यकाळ शिल्लक होता; नवीन संचालकाचे नाव अद्याप जाहीर नाही

भारत सरकारने आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधी (IMF) मध्ये भारताचे कार्यकारी संचालक म्हणून डॉ. कृष्णमूर्ती सुब्रमण्यम यांच्या सेवा तात्काळ प्रभावाने काढून टाकल्या आहेत. हा निर्णय त्यांचा तीन वर्षांचा कार्यकाळ संपण्याच्या ६ महिने आधी ३० एप्रिल २०२५ रोजी घेण्यात आला. २ मे पर्यंत आयएमएफच्या अधिकृत वेबसाइटवर कार्यकारी संचालक म्हणून डॉ. सुब्रमण्यम यांचे नाव होते, परंतु ३ मे पासून हे पद रिक्त दाखवण्यात आले आहे. सुब्रमण्यम यांची ऑगस्ट २०२२ मध्ये आयएमएफ बोर्डावर कार्यकारी संचालक म्हणून नियुक्ती करण्यात आली. यापूर्वी ते २०१८ ते २०२१ पर्यंत भारत सरकारचे १७ वे मुख्य आर्थिक सल्लागार (सीईए) होते. मंत्रिमंडळाच्या नियुक्ती समितीने ३० एप्रिल रोजी जारी केलेल्या आदेशात कृष्णमूर्ती यांच्या सेवा तात्काळ संपुष्टात आणण्यास मान्यता दिली. सरकारने यामागे कोणतेही अधिकृत कारण दिलेले नाही. कृष्णमूर्ती यांना काढून टाकण्याची संभाव्य कारणे मंत्रालयाचा आदेश… पाकिस्तानला दिलेल्या निधीचा पुनर्विचार करण्यास सांगितले आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीची ९ मे रोजी एक महत्त्वाची बैठक होणार आहे. भारताने पाकिस्तानला दिलेल्या १.३ अब्ज डॉलर्सच्या कर्जावर आक्षेप घेतला होता आणि म्हटले होते की पाकिस्तानला दिलेल्या पैशाचा वापर दहशतवादाला चालना देण्यासाठी होऊ शकतो म्हणून त्याचा पुनर्विचार करावा. तथापि, आयएमएफने भारताची विनंती स्वीकारण्यास नकार दिला आहे. नियोजित कार्यक्रमानुसार ते ९ मे रोजी पाकिस्तानला देण्यात येणाऱ्या कर्जाचा आढावा घेतील. या कारणास्तव, सुब्रमण्यम यांना त्यांच्या पदावरून काढून टाकण्याचा भारत सरकारचा निर्णय आश्चर्यकारक आहे. सरकारने अद्याप त्यांच्या जागी कोणाचेही नाव अंतिम केलेले नाही. जूनच्या अखेरीस निवृत्त होणारे वित्त सचिव अजय सेठ यांचे नाव सर्वात वर आहे. भारत पाकिस्तानला सर्व बाजूंनी घेरण्याची तयारी करत आहे भारताने शुक्रवारी सांगितले की ते आंतरराष्ट्रीय नाणेनिधीसह जागतिक बहुपक्षीय संस्थांना (जागतिक बँक आणि आशियाई विकास बँक) पाकिस्तानला दिलेल्या निधी आणि कर्जांवर पुनर्विचार करण्यास सांगतील. कारण २२ एप्रिल रोजी पहलगाम येथे झालेल्या क्रूर दहशतवादी हल्ल्यानंतर भारत शेजारील राज्याला राजनैतिकदृष्ट्या कोंडीत पकडू इच्छित आहे. प्रत्यक्षात पहलगाम हल्ल्यात २६ पर्यटकांचा मृत्यू झाला होता. IMF चे कार्यकारी मंडळ काय आहे, ज्याचे संचालक डॉ. कृष्णमूर्ती होते? आयएमएफ ही एक आंतरराष्ट्रीय संस्था आहे जी आर्थिक मदत, सल्ला प्रदान करते आणि देशांच्या अर्थव्यवस्थांवर लक्ष ठेवते. या संस्थेचा मुख्य संघ कार्यकारी मंडळ आहे. ही टीम कोणत्या देशाला कर्ज द्यायचे, कोणती धोरणे अंमलात आणायची आणि जागतिक अर्थव्यवस्थेवर कसे काम करायचे हे पाहते. त्यात २४ सदस्य असतात ज्यांना कार्यकारी संचालक म्हणतात. प्रत्येक सदस्य एका देशाचे किंवा देशांच्या गटाचे प्रतिनिधित्व करतो. भारताचा एक वेगळा (स्वतंत्र) प्रतिनिधी आहे. आयएमएफमध्ये भारताच्या वतीने कोण बोलतो. तसेच आयएमएफच्या धोरणांमुळे देशाचे नुकसान होणार नाही याचीही खात्री केली जाते. जर कोणी कोणत्याही देशाला कर्ज देणार असेल तर भारताच्या वतीने तुमचे मत द्या. सुब्रमण्यम हे सर्वात तरुण आर्थिक सल्लागार होते सुब्रह्मण्यम हे भारत सरकारचे १७ वे मुख्य आर्थिक सल्लागार होते आणि हे पद भूषवणारे सर्वात तरुण व्यक्ती देखील होते. त्यांनी आयआयटी खरगपूरमधून इलेक्ट्रिकल इंजिनिअरिंगचे शिक्षण घेतले. नंतर आयआयएम कलकत्ता येथून एमबीए केले. त्यांनी शिकागो विद्यापीठाच्या बूथ स्कूल ऑफ बिझनेसमधून आर्थिक अर्थशास्त्रात पीएचडी केली.
के.व्ही. सुब्रह्मण्यम यांनी सिक्युरिटीज अँड एक्सचेंज बोर्ड ऑफ इंडिया (SEBI) आणि रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडिया (RBI) च्या अनेक तज्ञ समित्यांवरही काम केले आहे.