दिल्लीत 15 वर्षे जुन्या वाहनांना पेट्रोल-डिझेल मिळणार नाही:प्रदूषण कमी करण्याचा दिल्ली सरकारचा निर्णय, 31 मार्चपासून लागू होणार नियम

दिल्लीत, 15 वर्षांपेक्षा जुन्या वाहनांना 31 मार्चपासून पेट्रोल आणि डिझेल दिले जाणार नाही. दिल्लीतील वाढत्या वायू प्रदूषणावर नियंत्रण ठेवण्यासाठी दिल्ली सरकारने हे पाऊल उचलले आहे. दिल्लीचे पर्यावरण मंत्री मनजिंदर सिंग सिरसा म्हणाले, ‘या निर्णयाची माहिती लवकरच केंद्रीय पेट्रोलियम मंत्रालयाला दिली जाईल. आम्ही पेट्रोल पंपांवर असे गॅझेट बसवत आहोत, जे 15 वर्षांपेक्षा जुने वाहन ओळखतील. अशा वाहनांना पेट्रोल आणि डिझेल दिले जाणार नाही. बैठकीत हे निर्णयही घेण्यात आले नोव्हेंबर 2024 मध्ये दिल्लीचा एक्यूआय 1000 च्या पुढे गेला होता.
18-19 नोव्हेंबर 2024 दरम्यान, दिल्लीतील अनेक भागांचा हवा गुणवत्ता निर्देशांक (AQI) 400 च्या वर होता. याशिवाय, काही भागात 1000 पर्यंत AQI नोंदवले गेले. सीपीसीबीच्या मते, दिल्लीतील 36 पैकी 33 एअर मॉनिटरिंग स्टेशनवर एक्यूआय 490 च्या वर होता. ते 15 वर 500 वर होते, जे धोकादायक श्रेणीत येते. AQI 400 पेक्षा जास्त झाल्यावर GRAP लागू केला जातो.
वायू प्रदूषण पातळी तपासण्यासाठी, ते 4 श्रेणींमध्ये विभागले गेले आहे. प्रत्येक स्तरासाठी निश्चित मानके आणि उपाय आहेत. याला श्रेणीबद्ध प्रतिसाद कृती योजना (GRAP) म्हणतात. सरकार त्याच्या 4 श्रेणींमध्ये निर्बंध लादते आणि प्रदूषण कमी करण्यासाठी उपाययोजना जारी करते. GRAP चे टप्पे दिल्ली प्रदूषणामागील महत्त्वाचे घटक कोणते आहेत आणि त्यांचा वाटा किती आहे?