प्रथमच आई व मुलाला राष्ट्रपती पुरस्कार:लेफ्टनंट जनरल साधना नायर यांना अति विशिष्ट सेवा पदक, मुलगा तरूणला वायु सेना पदक

भारताच्या इतिहासात पहिल्यांदाच आई आणि मुलाला एकत्र राष्ट्रपती पुरस्कार मिळणार आहे. आज, 26 जानेवारी रोजी राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू लेफ्टनंट जनरल साधना एस नायर आणि त्यांचा मुलगा तरुण नायर यांचा सन्मान करतील. लेफ्टनंट जनरल साधना एस नायर, व्हीएसएम यांना एव्हीएसएम प्रदान करण्यात येईल. त्याचवेळी त्यांचा मुलगा स्क्वाड्रन लीडर तरुण नायर याला शौर्य चक्र प्रदान करण्यात येणार आहे. लेफ्टनंट जनरल साधना एस. नायर यांना त्यांच्या सेवेबद्दल अति विशिष्ट सेवा पदक (AVSM) देण्यात येणार आहे, तर त्यांचा मुलगा स्क्वाड्रन लीडर तरुण नायर याला भारतीय हवाई दलातील शौर्य आणि धैर्याबद्दल वायु सेना पदक प्रदान करण्यात येणार आहे. शनिवारी, प्रजासत्ताक दिनाच्या पूर्वसंध्येला, राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू यांनी सशस्त्र दल आणि केंद्रीय सशस्त्र दलातील 93 सैनिकांना शौर्य पुरस्कार देण्यास मान्यता दिली. यामध्ये 2 कीर्ती चक्र (1 मरणोत्तर) आणि 14 शौर्य चक्र (3 मरणोत्तर) समाविष्ट आहेत. साधना या आर्मी मेडिकल सर्व्हिसच्या पहिल्या महिला डीजी आहेत लेफ्टनंट जनरल साधना सक्सेना नायर यांना 31 जुलै 2024 रोजी लष्कराच्या वैद्यकीय सेवांचे महासंचालक बनवण्यात आले. या पदावर काम करणाऱ्या त्या पहिल्या महिला आहेत. ऑक्टोबर 2023 मध्ये हवाई दलात एअर मार्शल पदावर पदोन्नती दिल्यानंतर साधना यांना हॉस्पिटल सर्व्हिसेस (सशस्त्र दल) चे महासंचालक (डीजी) बनवण्यात आले. या पदावर नियुक्त झालेल्या त्या पहिल्या महिला अधिकारी होत्या. एअर मार्शल पदापर्यंत पोहोचणाऱ्या साधना या हवाई दलातील दुसऱ्या महिला वैद्यकीय अधिकारी आहेत. एअर मार्शल पदावर पोहोचणारे देशातील पहिले जोडपे तत्पूर्वी साधनांना एअर फोर्स ट्रेनिंग कमांड बंगळुरू हेड क्वार्टरमधून दिल्लीला प्रमोशनल ट्रान्सफर देण्यात आले होते. त्यांचे पती केपी नायर हे 2015 मध्ये डीजी ऑफ इन्स्पेक्शन आणि फ्लाइट सेफ्टी या पदावरून निवृत्त झाले. अशाप्रकारे, साधना आणि केपी नायर हे एअर मार्शल पदापर्यंत पोहोचणारे देशातील पहिले जोडपे ठरले आहेत. एअर मार्शल दर्जाची दुसरी महिला अधिकारी साधना सक्सेना नायर यांच्या पदोन्नतीने बदली झाल्यानंतर त्या दुसऱ्या महिला अधिकारी ठरल्या. ज्यांनी एअर मार्शल पद प्राप्त केले आहे. त्यांच्या आधी एअर मार्शल पद्मा बंदोपाध्याय यांनी ही कामगिरी केली होती. पद्मा यांची 2002 मध्ये एअर मार्शल पदावर नियुक्ती झाली होती. याशिवाय थ्री-स्टार रँकवर पोहोचलेले नेव्ही सर्जन व्हाईस ॲडमिरल पुनीता अरोरा होते, जे निवृत्त झाले आहेत. फ्लाइट लेफ्टनंट तरुण, मिग-29 स्क्वॉड्रनचे फायटर पायलट मिग-29 स्क्वॉड्रनचे फायटर पायलट फ्लाइट लेफ्टनंट तरुण नायर यांना त्यांच्या असामान्य शौर्य आणि कौशल्यासाठी ‘वायू सेना पदक (शौर्य)’ प्रदान करण्यात येणार आहे. 12 मार्च 2024 रोजी अवघड उड्डाण करताना मिग-29 विमानात अनेक तांत्रिक त्रुटी असूनही त्यांनी विमान सुरक्षितपणे उतरवले. उड्डाण करताना विमानाच्या नियंत्रणात गंभीर समस्या आल्या, परंतु तरुण नायरने संयम, कौशल्य आणि उत्कृष्ट निर्णय दाखवून मोठी दुर्घटना टाळली. तीन पिढ्यांचा हवाई दलाशी संबंध एअर मार्शल साधना सक्सेना नायर यांचे कुटुंब तीन पिढ्यांपासून हवाई दलाशी निगडीत आहे. साधनाचे वडील आणि भाऊही भारतीय हवाई दलात डॉक्टर होते. त्यांचा मुलगा हवाई दलात फायटर पायलट (फ्लाइट लेफ्टनंट) म्हणून तैनात आहे.