गरोदरपणात साखरेचे प्रमाण वाढणे बाळासाठी धोकादायक:लठ्ठपणा आणि मधुमेहाचा धोका, डॉक्टरांकडून जाणून घ्या – साखर कशी नियंत्रित करावी

तुम्हाला माहिती आहे का, की जर तुम्हाला गरोदरपणात मधुमेह झाला तर भविष्यात तुमच्या बाळाला लठ्ठपणाचा धोका ५२% वाढतो. पब्लिक लायब्ररी ऑफ सायन्स (PLOS) या वैज्ञानिक जर्नलमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासात ही आकडेवारी समोर आली आहे. त्याच वेळी, नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या एका अभ्यासानुसार, भविष्यात या मुलांमध्ये टाइप-२ मधुमेहाचा धोका ४०% वाढतो. गर्भधारणेदरम्यान होणाऱ्या मधुमेहाला जेस्टेशनल डायबिटीज म्हणतात. जरी तुम्हाला यापूर्वी कधीही मधुमेह झाला नसेल आणि तुमच्या रक्तातील साखरेची पातळी फक्त गर्भधारणेदरम्यान वाढली असेल, तरीही आता तुमच्या मुलाला इतर मुलांपेक्षा या आजाराचा धोका जास्त आहे. जर तुम्हाला गरोदरपणात मधुमेह झाला असेल तर तुमच्या डॉक्टरांनी तुम्हाला हे सांगितले होते का? बहुधा ते म्हणाले असतेल की गर्भधारणेदरम्यान रक्तातील साखरेची पातळी किंवा रक्तदाब वाढणे सामान्य आहे. बाळंतपणानंतर हे हळूहळू सामान्य होते. कदाचित त्यांनी तुम्हाला सांगितले नसेल की या स्थितीमुळे तुमचे मूल भविष्यात आजारी पडू शकते. म्हणूनच, आज ‘ सेहतनामा ‘ मध्ये आपण गर्भावस्थेच्या मधुमेहाचा मुलांवर होणाऱ्या परिणामांबद्दल बोलू. १४.७% गर्भवती महिलांना गर्भावस्थेतील मधुमेह नॅशनल लायब्ररी ऑफ मेडिसिनमध्ये प्रकाशित झालेल्या अहवालानुसार, जगभरातील १४.७% महिलांना मधुमेह म्हणजेच गर्भधारणेदरम्यान गर्भावस्थेतील मधुमेह होतो. तर भारतात दरवर्षी सुमारे ५० लाख महिलांना गर्भावस्थेच्या मधुमेहाचा त्रास होतो. गर्भावस्थेच्या मधुमेहामुळे मुलांमध्ये लठ्ठपणा डॉ. हिमानी शर्मा यांच्या मते, आईच्या रक्तातील साखरेची पातळी वाढल्यामुळे, बाळाला गर्भाशयात आवश्यकतेपेक्षा जास्त साखर मिळते. यामुळे, त्यांचे शरीर जन्मापूर्वीच ते साठवायला शिकते. याचा थेट परिणाम मुलाच्या मेंदूवर, चयापचयावर आणि वजनावर होतो. हेच कारण आहे की भविष्यात ही मुले इतर मुलांच्या तुलनेत लठ्ठपणा आणि इतर जीवनशैलीच्या आजारांनी ग्रस्त होण्याची शक्यता जास्त असते. गर्भावस्थेच्या मधुमेहामुळे मुलांमध्ये टाइप 2 मधुमेहाचा धोका वाढतो गर्भावस्थेच्या मधुमेहामुळे आईच्या रक्तातील साखरेची पातळी जास्त असते. ते प्लेसेंटाद्वारे म्हणजेच गर्भाशयातील बाळाला अन्न पुरवणाऱ्या नळीद्वारे देखील बाळापर्यंत पोहोचते. हे करण्यासाठी, बाळाचे स्वादुपिंड अधिक इन्सुलिन तयार करू लागते. याचा त्याच्या चयापचयावर परिणाम होतो आणि टाइप-२ मधुमेहाचा धोका आणखी वाढतो. गरोदरपणातील मधुमेह असलेल्या मातांच्या मुलांमध्ये टाइप २ मधुमेहाचा धोका कसा कमी करता येईल? डॉ. हिमानी शर्मा म्हणतात की जर आईला गर्भावस्थेतील मधुमेह असेल तर असे गृहीत धरा की भविष्यात मुलाला इतर मुलांपेक्षा लठ्ठपणा आणि टाइप-२ मधुमेहाचा धोका जास्त आहे. म्हणूनच, आईची पहिली जबाबदारी म्हणजे तिच्या मुलांना असा आहार, जीवनशैली आणि दिनचर्या शिकवणे ज्यामुळे त्यांचे निरोगी राहण्याची शक्यता वाढते. यासाठी तुम्ही हे उपाय अवलंबू शकता, ग्राफिक पाहा- गर्भावस्थेतील मधुमेह टाळण्यासाठी काय करावे? डॉ. हिमानी शर्मा यांच्या मते, गर्भधारणेदरम्यान गर्भावस्थेच्या मधुमेहाचे मुख्य कारण हार्मोनल बदल असतात. त्यामुळे ते टाळणे कठीण आहे, परंतु जर गर्भधारणा होण्यापूर्वी नियोजन सुरू केले तर हा धोका कमी होऊ शकतो. डॉ. हिमानी शर्मा म्हणतात की, मधुमेहपूर्व स्थिती ओळखण्यासाठी इन्सुलिनची पातळी मोजली पाहिजे. खरं तर, शरीर कधीकधी जास्त इन्सुलिन सोडून रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रित करते. म्हणूनच चाचणीत साखरेची पातळी सामान्य दिसते, तर समस्या आधीच सुरू झाली आहे. हे टाळण्यासाठी, नियमित व्यायाम करा. तुमच्या आहारात जास्तीत जास्त फळे आणि भाज्यांचा समावेश करा. तळलेले काहीही खाऊ नका. दररोज ८ तास झोप घ्या. ताण व्यवस्थापित करा. तुमचे वजन नियंत्रणात ठेवा. गर्भधारणेदरम्यान शारीरिक श्रम करत रहा. जर गर्भधारणेपूर्वी रक्तातील साखरेची पातळी सातत्याने नियंत्रणात असेल तर गर्भावस्थेच्या मधुमेहाचा धोका तुलनेने कमी असतो. गर्भावस्थेच्या मधुमेहाशी संबंधित काही सामान्य प्रश्न आणि उत्तरे प्रश्न: गर्भावस्थेतील मधुमेह का होतो? उत्तर: गर्भधारणेदरम्यान हार्मोनल बदलांमुळे, शरीर इन्सुलिनचा योग्य वापर करू शकत नाही, ज्यामुळे रक्तातील साखर वाढते. ही समस्या विशेषतः अशा महिलांमध्ये सामान्य आहे ज्या: प्रश्न: गर्भावस्थेच्या मधुमेहाची लक्षणे कोणती? उत्तर: बहुतेक महिलांमध्ये कोणतीही विशेष लक्षणे दिसून येत नाहीत, परंतु काही प्रकरणांमध्ये ही लक्षणे दिसून येतात- प्रश्न: गर्भावस्थेतील मधुमेह कसा ओळखला जातो? उत्तर: डॉक्टर गरोदरपणाच्या २४ व्या ते २८ व्या आठवड्यादरम्यान आईच्या रक्तातील साखरेची तपासणी करतात. त्यात खालील चाचण्या असतात- प्रश्न: जर तुम्हाला गर्भावस्थेतील मधुमेह असेल तर काय करावे? उत्तर: जर एखाद्याला गर्भावस्थेतील मधुमेह असेल तर या गोष्टी लक्षात ठेवा – प्रश्न: बाळंतपणानंतर गर्भावस्थेतील मधुमेह बरा होतो का? उत्तर: हो, बहुतेक प्रकरणांमध्ये बाळाच्या जन्मानंतर रक्तातील साखरेची पातळी सामान्य होते. तथापि, भविष्यात अंदाजे ५०% महिलांना टाइप २ मधुमेह होण्याचा धोका वाढतो. म्हणूनच बाळाच्या जन्मानंतरही निरोगी आहार आणि व्यायाम आवश्यक आहे. प्रश्न: गर्भावस्थेच्या मधुमेहात सामान्य प्रसूती होऊ शकते का? उत्तर: हो, जर प्रसूतीच्या वेळी रक्तातील साखरेची पातळी नियंत्रणात असेल तर सामान्य प्रसूती होऊ शकते. जेव्हा रक्तातील साखरेची पातळी खूप जास्त असते तेव्हा बाळाचे वजन आणि आकार वाढतो. म्हणून सी-सेक्शनची आवश्यकता असू शकते.