​​​​​​​वंदे भारत ट्रेनमध्ये चढणे पडले महागात:2870 रुपये दंड, जाणून घ्या या ट्रेनशी संबंधित नियम, या चुका करू नका

उत्तर प्रदेशातील कानपूर सेंट्रल रेल्वे स्टेशनवर वंदे भारत ट्रेनमध्ये आपल्या मुलाला बसवणे एका वडिलांना महागात पडले. वास्तविक, तो आपल्या मुलाला बसवण्यासाठी वंदे भारत कोचमध्ये चढला. तो डब्यातून बाहेर पडेपर्यंत ट्रेनचे दरवाजे आपोआप लॉक झाले आणि तो आत अडकला. यामुळे त्याला कानपूर ते नवी दिल्ली असा प्रवास करावा लागला कारण ट्रेनचा पुढचा थांबा नवी दिल्ली होता. या कालावधीत त्याच्याकडून 2870 रुपयांचा दंडही वसूल करण्यात आला. वंदे भारत ट्रेन 2019 मध्ये सुरू झाली. या गाडीचा वेग इतर भारतीय गाड्यांपेक्षा जास्त आहे. त्यामुळे त्याचे भाडेही इतर गाड्यांपेक्षा जास्त आहे. याशिवाय अनेक आधुनिक सुविधांनी युक्त आहे. रेल्वेने या ट्रेनबाबत काही वेगळे नियम केले आहेत, ज्याबद्दल अनेकांना माहिती नाही. अशा परिस्थितीत ते नकळत अशा चुका करतात, ज्याचे परिणाम त्यांना भोगावे लागतात. तर, आजच्या कामाच्या बातमीत आपण भारतीय रेल्वेने वंदे भारत ट्रेनसाठी कोणते नियम बनवले आहेत, याबद्दल बोलणार आहोत. तुम्ही हे देखील शिकाल की- प्रश्न- वंदे भारत ट्रेनसाठी भारतीय रेल्वेने कोणते नियम बनवले आहेत?
उत्तर- ज्याप्रमाणे वंदे भारतचे भाडे इतर गाड्यांच्या तुलनेत महाग आहे. त्याचप्रमाणे त्याचे नियमही इतर गाड्यांपेक्षा काहीसे वेगळे आहेत. यामध्ये प्रवाशांच्या सुविधांची विशेष काळजी घेण्यात आली आहे. कन्फर्म तिकीटाशिवाय तुम्ही यामध्ये प्रवास करू शकत नाही. याशिवाय इतरही काही नियम आहेत. खालील मुद्दे समजून घ्या- प्रश्न- वंदे भारत ट्रेनमध्ये प्रवाशांसाठी कोणत्या आधुनिक सुविधा उपलब्ध आहेत? उत्तर- वंदे भारत ट्रेनमध्ये प्रवाशांना जेवण, पाणी आणि नाश्ता दिला जातो. याशिवाय एखाद्या प्रवाशाचे सामान हरवले तर रेल्वे प्रशासन सामानाच्या किमतीनुसार भरपाई देते. या ट्रेनमध्ये इतर कोणत्या सुविधा दिल्या आहेत, ते खाली दिलेल्या मुद्द्यांद्वारे पाहा- प्रश्न- वंदे भारत ट्रेनमध्ये अडकल्यास काय करावे?
उत्तर- जर तुम्ही वंदे भारत ट्रेनमध्ये विना तिकीट गेलात आणि ट्रेनचे दरवाजे आपोआप बंद झाले, तर अशा परिस्थितीत तुम्हाला पुढच्या स्टॉपपर्यंत प्रवास करावा लागेल. या काळात घाबरू नका. तुम्ही ट्रॅव्हल तिकीट परीक्षक (TTE) किंवा इतर सुरक्षा रक्षकांना कळवावे. लक्षात ठेवा की यासाठी तुम्हाला दंड भरावा लागेल, कारण तुम्ही नियमांकडे दुर्लक्ष केले आहे. हे टाळण्याचा एकच उपाय आहे की जर तुम्ही स्वत: प्रवास करत नसाल आणि एखाद्याला सोडण्यासाठी गेला असाल तर ट्रेनमध्ये जाऊ नका. बाहेरील प्लॅटफॉर्मवरूनच निरोप घ्या. प्रश्न- कोणत्याही ट्रेनमध्ये विना तिकीट प्रवास केल्यास दंडाची तरतूद काय आहे?
उत्तर- रेल्वे कायदा, 1989 च्या कलम 138 नुसार कोणत्याही ट्रेनमध्ये विना तिकीट प्रवास करणे हा दंडनीय गुन्हा आहे. वंदे भारत किंवा इतर कोणत्याही ट्रेनमध्ये प्रवाशाने तिकिटाविना प्रवास केल्यास त्याला किमान 500 रुपये दंड भरावा लागेल. यासोबतच तुम्ही जिथून प्रवास सुरू केला होता आणि तुम्हाला कुठे जायचे आहे याचे भाडेही भरावे लागेल. यासाठी TTE तुम्हाला दंडाची पावती देईल. रेल्वेच्या नियमांनुसार दंड न भरल्यास 6 महिन्यांपर्यंत तुरुंगवास होऊ शकतो. प्रश्न- वंदे भारत रेल्वे तिकीट रद्द केल्यावर किती शुल्क कापले जाते?
उत्तर- जर तुम्ही वंदे भारत ट्रेनचे तिकीट ट्रेन सुटण्याच्या 48 तास आधी रद्द केले तर फ्लॅट कॅन्सलेशन फी वजा केली जाईल. द्वितीय श्रेणीसाठी हे शुल्क 60 रुपये आहे. तर एसी फर्स्ट क्लास/एक्झिक्युटिव्ह क्लासचे तिकीट 240 रुपयांपर्यंत आहे. खाली दिलेल्या सूचनेसह समजून घ्या- प्रश्न- वंदे भारतमध्ये कोणी वेटिंग तिकीट घेऊन प्रवास करत असेल तर काय नियम आहेत?
उत्तर- वंदे भारत ट्रेनमध्ये वेटिंग तिकिटाची सुविधा नाही. तथापि, तुम्ही तिकीटाशिवाय प्रवास केल्यास, TTE तुमच्याकडून मोठा दंड आकारू शकते. एवढेच नाही तर तो तुम्हाला पुढील स्टेशनवर दंडासह उतरवू शकतो. प्रश्न- वंदे भारत ट्रेनमध्ये कोणत्याही प्रकारची आपत्कालीन परिस्थिती उद्भवल्यास काय करता येईल?
उत्तर- वंदे भारत ट्रेनच्या प्रत्येक डब्यात आपत्कालीन टॉक बॅक युनिट आहे, जे एक इलेक्ट्रॉनिक उपकरण आहे. याद्वारे प्रवासी त्यांच्या सुविधेवर तैनात असलेल्या सुरक्षा कर्मचाऱ्यांशी थेट बोलू शकतात. कोणत्याही प्रकारच्या आपत्कालीन परिस्थितीत तुम्ही मदत मागू शकता. या उपकरणात पुश बटण आहे, दाबल्यावर लाल सिग्नल सुरू होतो आणि हिरवा दिवा चमकला की सुरक्षा कर्मचाऱ्यांशी संभाषण सुरू होते. याद्वारे तुम्ही तुमचे मत मांडू शकता. सुरक्षा कर्मचारी किंवा रेल्वे कर्मचारी तुमची समस्या त्वरित सोडवतील. प्रश्न- ट्रेनमध्ये बिडी किंवा सिगारेट ओढल्यास काय शिक्षा?
उत्तर- रेल्वे कायदा 1989 च्या कलम 164 अन्वये, कोणत्याही ट्रेनमध्ये ज्वलनशील किंवा स्फोटक पदार्थ घेऊन जाणे हा दंडनीय गुन्हा आहे. यामध्ये दोषीला 3 वर्षांपर्यंत तुरुंगवास किंवा 1000 रुपये दंड किंवा दोन्ही शिक्षा होऊ शकतात. याशिवाय ट्रेनमध्ये किंवा रेल्वे स्टेशनवर बिडी किंवा सिगारेट ओढल्यास प्रवाशाकडून जागेवरच 200 रुपये दंड वसूल केला जातो.