ISSवर जाण्यापूर्वी शुभांशू शुक्लांची शेवटची रिहर्सल:उद्या आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकासाठी रवाना होतील; असे करणारे पहिले भारतीय बनतील

भारतीय अंतराळवीर शुभांशू शुक्ला उद्या १० जून रोजी अ‍ॅक्सिओम मिशन ४ अंतर्गत आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकात (ISS) जाणार आहेत. रविवारी शुभांशूंनी स्पेसएक्सचा फ्लाइट सूट घालून फुल ड्रेस फायनल रिहर्सल केली. यामध्ये त्यांनी असेंब्ली बिल्डिंगपासून रॉकेटपर्यंत प्रवास करण्याची आणि त्यात बसण्याची प्रक्रिया फॉलो केली. यादरम्यान शुभांशू म्हणाले- हा एक अद्भुत प्रवास होता. हे क्षण तुम्हाला सांगतात की तुम्ही स्वतःपेक्षा खूप मोठ्या अशा गोष्टीचा भाग होणार आहात. मी एवढेच म्हणू शकतो की मी खूप भाग्यवान आहे की मला या मिशनचा भाग होण्याची संधी मिळाली. अ‍ॅक्सिओम मिशन ४ (अ‍ॅक्स-४) मध्ये, चार देशांचे चार अंतराळवीर १४ दिवसांसाठी अंतराळ स्थानकात जाणार आहेत. हे अभियान १० जून २०२५ रोजी सायंकाळी ५:५४ वाजता सुरू होईल. शुभांशू आयएसएसला भेट देणारे पहिले आणि अंतराळात जाणारे दुसरे भारतीय असतील. यापूर्वी राकेश शर्मा यांनी १९८४ मध्ये सोव्हिएत युनियनच्या अंतराळयानातून अंतराळ प्रवास केला होता. फुल ड्रेस फायनल रिहर्सलचे २ फोटो… शुभांशूंसोबत आणखी तीन अंतराळवीर जाणार अ‍ॅक्सिओम ४ मोहिमेच्या क्रूमध्ये भारत, पोलंड आणि हंगेरीतील सदस्यांचा समावेश आहे. १९७८ नंतर अंतराळात जाणारे स्लावोज उझनान्स्की हे पोलंडमधील दुसरे अंतराळवीर असतील. १९८० नंतर अंतराळात जाणारे टिबोर कापू हे हंगेरीचे दुसरे अंतराळवीर असतील. अमेरिकन पेगी व्हिटसनची ही दुसरी व्यावसायिक मानवी अंतराळ उड्डाण मोहीम आहे. शुभांशू शुक्ला: एनडीए उत्तीर्ण झाले आणि आयएएफ पायलट बनले शुभांशू शुक्ला हे मूळचे उत्तर प्रदेशातील लखनऊ येथील आहेत. त्यांनी त्यांचे सुरुवातीचे शिक्षण लखनऊमधील अलीगंज येथील सिटी मॉन्टेसरी स्कूलमधून पूर्ण केले. बारावीनंतर त्यांनी राष्ट्रीय संरक्षण अकादमी (एनडीए) ची प्रवेश परीक्षा उत्तीर्ण केली आणि येथून पदवी प्राप्त केली. एनडीए ही भारतातील एक प्रमुख संस्था आहे जी सशस्त्र दलांसाठी (सेना, नौदल आणि हवाई दल) ऑफिसर कॅडेट्सना प्रशिक्षण देते. ही संस्था नवी दिल्लीतील जवाहरलाल नेहरू विद्यापीठ (जेएनयू) शी संलग्न असलेल्या प्रशिक्षणाबरोबरच शैक्षणिक पदव्या देखील प्रदान करते. २००० तासांहून अधिक उड्डाणाचा अनुभव शुभांशू यांना १७ जून २००६ रोजी भारतीय हवाई दलाच्या लढाऊ शाखेत सामील करण्यात आले. ते एक अनुभवी लढाऊ आणि चाचणी वैमानिक आहेत. त्यांना २००० तासांहून अधिक उड्डाणाचा अनुभव आहे. त्यांनी सुखोई-३० एमकेआय, मिग-२१, मिग-२९, जग्वार, हॉक, डोर्नियर आणि एएन-३२ सारखी लढाऊ विमाने उडवली आहेत. आता मिशनबद्दल जाणून घ्या… चारही अंतराळवीर ड्रॅगन कॅप्सूलमधून उड्डाण करतील हे अंतराळवीर एलोन मस्क यांच्या कंपनी स्पेसएक्सच्या ड्रॅगन कॅप्सूलमध्ये उड्डाण करतील. हे अभियान फ्लोरिडा येथील नासाच्या केनेडी स्पेस सेंटरमधून फाल्कन-९ रॉकेटने प्रक्षेपित केले जाईल. मोहिमेच्या अंतिम मंजुरी आणि तयारीनुसार प्रक्षेपण तारीख जाहीर केली जाईल. मोहिमेचे उद्दिष्ट अ‍ॅक्स-४ चा मुख्य उद्देश अंतराळात वैज्ञानिक संशोधन, तंत्रज्ञानाचे प्रात्यक्षिक करणे आहे. हे अभियान अ‍ॅक्सिओम स्पेसच्या खाजगी अंतराळ प्रवासाला प्रोत्साहन देण्याच्या आणि भविष्यात व्यावसायिक अंतराळ स्थानक (अ‍ॅक्सिओम स्टेशन) स्थापन करण्याच्या योजनेचा एक भाग आहे. अ‍ॅक्सिओम ४ ही एक खाजगी अंतराळ मोहीम आहे अ‍ॅक्सिओम मिशन ४ ही एक खाजगी अंतराळ उड्डाण मोहीम आहे. ही मोहीम अमेरिकेची खाजगी अंतराळ कंपनी अ‍ॅक्सिओम स्पेस आणि नासा यांच्या सहकार्याने आयोजित केली जात आहे. अ‍ॅक्सिओम स्पेसचे हे चौथे मिशन आहे. १७ दिवसांचे अ‍ॅक्सिओम १ हे मिशन एप्रिल २०२२ मध्ये लाँच करण्यात आले होते. अ‍ॅक्सिओम २ चे दुसरे मिशन मे २०२३ मध्ये लाँच करण्यात आले होते. या मोहिमेत चार अंतराळवीरांनी आठ दिवस अंतराळात घालवले. तिसरे अभियान ३ जानेवारी २०२४ रोजी सुरू करण्यात आले, ज्यामध्ये क्रूने १८ दिवस अंतराळ स्थानकावर घालवले. आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानक म्हणजे काय? आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानक हे पृथ्वीभोवती फिरणारे एक मोठे अंतराळयान आहे. अंतराळवीर त्यात राहतात आणि सूक्ष्म गुरुत्वाकर्षणाचे प्रयोग करतात. ते ताशी २८,००० किलोमीटर वेगाने प्रवास करते. ते दर ९० मिनिटांनी पृथ्वीभोवती एक प्रदक्षिणा पूर्ण करते. ते ५ अंतराळ संस्थांनी एकत्रितपणे बांधले आहे. या स्थानकाचा पहिला भाग नोव्हेंबर १९९८ मध्ये लाँच करण्यात आला होता.