मणिपूरचे CM म्हणाले- हिंसाचारावर लवकरच कायमस्वरूपी तोडगा काढू:राज्यात लागू केलेला AFSPA हटवण्याची केंद्र सरकारकडे मागणी
मणिपूरचे मुख्यमंत्री एन. बिरेन सिंह यांनी मणिपूर हिंसाचारावर कायमस्वरूपी तोडगा काढण्याचा केंद्र आणि राज्य सरकार प्रयत्न करत असल्याचे सांगितले. सध्या नाजूक परिस्थितीमुळे वेळ लागू शकतो. ते म्हणाले की, म्यानमारमधील निर्वासितांना संयुक्त राष्ट्रांच्या (UN) मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार वागणूक दिली जात आहे. मुख्यमंत्री बिरेन सिंह यांनी गुरुवारी कॉम्रेड नुपी लान यांच्या स्मरणार्थ आयोजित कार्यक्रमात ही माहिती दिली. सिंह म्हणाले की, राज्य सरकारने मणिपूरमधील 6 पोलिस ठाण्यांच्या क्षेत्रात पुन्हा लागू केलेला सशस्त्र दल विशेष संरक्षण कायदा (AFSPA) उठवण्याची मागणी केंद्राकडे केली आहे. मणिपूर हिंसाचारात आतापर्यंत 237 लोकांचा मृत्यू झाला आहे
मणिपूरमधील कुकी-मैतेई यांच्यात 570 दिवसांहून अधिक काळ हिंसाचार सुरू आहे. या हिंसाचारामुळे 237 लोकांचा मृत्यू झाला, 1500 हून अधिक लोक जखमी झाले, 60 हजार लोक आपली घरे सोडून मदत छावण्यांमध्ये राहत आहेत. आतापर्यंत 11 हजार एफआयआर नोंदवण्यात आले असून 500 जणांना अटक करण्यात आली आहे. या काळात महिलांची नग्न परेड, गँगरेप, जिवंत जाळणे, गळा चिरणे अशा घटना घडल्या. आताही मणिपूरचे दोन भाग झाले आहेत. डोंगराळ जिल्ह्यांत कुकी आणि सपाट जिल्ह्यांत मैतेई आहेत. दोघांमध्ये सीमारेषा आखण्यात आली आहे आणि ही सीमारेषा ओलांडणे म्हणजे मृत्यू. संयुक्त राष्ट्रांच्या मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार निर्वासितांवर उपचार
म्यानमारने निर्वासितांना दिलेल्या वागणुकीच्या प्रश्नावर सिंह म्हणाले की, लोकांनी येथे येऊन जमिनीवरील वास्तव पाहावे. संयुक्त राष्ट्रांच्या (UN) मार्गदर्शक तत्त्वांनुसार केंद्र सरकार आणि मणिपूर सरकारच्या देखरेखीखाली निर्वासितांवर उपचार केले जात आहेत. बिरेन सिंह यांनी 8 मे रोजी फेसबुकवर पोस्ट केली होती की, सुमारे 5500 घुसखोरांना परत पाठवण्याची प्रक्रिया सुरू आहे, जरी त्यांनी म्यानमारच्या निर्वासितांचा वेगळा उल्लेख केला नाही. त्यांनी सांगितले होते की, अधिकाऱ्यांनी त्यापैकी 5200 बायोमेट्रिक डेटा गोळा केला आहे. मात्र, म्यानमारमध्ये शांतता प्रस्थापित होईपर्यंत सरकार निर्वासितांना परत पाठवणार नाही, असे गृहमंत्री अमित शहा यांनी सांगितले होते. म्यानमारमध्ये सुरू असलेल्या हिंसाचारामुळे तेथील नागरिक अनेक वर्षांपासून मणिपूरच्या सीमेवर घुसखोरी करत आहेत. म्यानमारमधील 5 हजार ते 10 हजार लोक मणिपूरमध्ये राहतात. म्यानमारमधून येणाऱ्या लोकांवर बंदी घालण्याची मागणी भाजपचे राज्य युनिट करत आहे. लोकसंख्या घटल्याने स्थानिक जाती-जमाती चिंतेत आहेत
मैतेई आणि नागा जमातींच्या लोकांना भीती वाटते की, त्यांच्या येण्याने वांशिक संतुलन बिघडू शकते. मैतेई या बहुसंख्य हिंदू समाजाची लोकसंख्याही सातत्याने कमी होत आहे. 2011 च्या जनगणनेनुसार, राज्याच्या एकूण लोकसंख्येच्या 51% मैतेईं होते, तर 1971 मध्ये ते सुमारे 66% होते. नुपी लान लुमित चळवळ
1904 आणि 1939 मध्ये मणिपुरी महिलांनी ब्रिटीशांच्या विरोधात केलेल्या दोन आंदोलनांच्या स्मरणार्थ नुपी लान नुमित दिन साजरा केला जातो. मणिपूरच्या स्त्रियांनी 7 वर्षात (1819-1826) राज्यावर आक्रमण केलेल्या बर्मी लोकांना हुसकावून लावले होते. मणिपूरमध्ये 40 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या बेरोजगार महिलांना दरमहा 500 रुपये दिले जात आहेत.