शुद्ध आटा कसा ओळखावा?:पोळी बनवण्यापूर्वी पीठ नक्की तपासा, ही घरगुती चाचणी फॉलो करा

अलिकडेच , अन्न सुरक्षा विभागाने उत्तर प्रदेशातील बुलंदशहर येथील एका पीठ गिरणीवर छापा टाकला. यावेळी विभागाच्या पथकाने मोठ्या प्रमाणात भेसळयुक्त पीठ जप्त केले. या पिठात खडूची माती, तुरटी, स्किम्ड मिल्क पावडर आणि भुसा यासारख्या गोष्टी मिसळल्या जात होत्या. पोळी हा भारतीय आहाराचा एक प्रमुख भाग आहे. ती बनवण्यासाठी, पिठाची शुद्धता खूप महत्वाची आहे. पण आजकाल बाजारात भेसळयुक्त पीठही सर्रास विकले जात आहे. हे केवळ चवीवरच परिणाम करत नाही, तर आरोग्यासाठी देखील हानिकारक आहे. म्हणून, स्वयंपाक करण्यापूर्वी, तुमचे पीठ शुद्ध आहे की नाही ते नक्की तपासायचे. तर, आजच्या कामाच्या बातमीमध्ये, आपण खरे आणि बनावट पीठ कसे ओळखायचे याबद्दल बोलू. तुम्हाला हे देखील कळेल की- तज्ज्ञ: अनु अग्रवाल, आहारतज्ज्ञ आणि वनडायटटुडेच्या संस्थापक प्रश्न- गव्हाच्या पिठामध्ये कोणत्या प्रकारच्या गोष्टी मिसळल्या जातात? उत्तर: भेसळ करणारे गव्हाच्या पिठाचा रंग वाढवण्यासाठी आणि त्याचे शेल्फ लाइफ वाढवण्यासाठी त्यात अनेक हानिकारक पदार्थ मिसळतात, जे आरोग्यासाठी गंभीर धोका निर्माण करू शकतात. उदाहरणार्थ, खडूची माती आणि अलाबास्टरमुळे पिठाचा रंग पांढरा दिसतो, ज्यामुळे तो शुद्ध आणि आकर्षक दिसतो. याशिवाय, पिठात स्किम्ड मिल्क पावडर मिसळली जाते. यामुळे पोळ्या मऊ होतात आणि पीठाची गुणवत्ता चांगली दिसते. गव्हाचा कोंडा स्वस्तात उपलब्ध आहे, ज्यामुळे पिठाचे प्रमाण वाढण्यास मदत होते. तसेच, पीठात कोंडा मिसळल्याने पीठ बारीक वाटते. प्रश्न: भेसळयुक्त पीठ आपल्या आरोग्यासाठी किती हानिकारक आहे? उत्तर: आहारतज्ज्ञ अनु अग्रवाल म्हणतात की, भेसळयुक्त पीठ खाल्ल्याने गंभीर आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात. खडू मातीमध्ये कॅल्शियम कार्बोनेट असते, ज्यामुळे हाडे आणि पचनसंस्थेवर वाईट परिणाम होऊ शकतो. शरीरात विषारी पदार्थ वाढवून ते मूत्रपिंड आणि यकृताचे नुकसान करू शकते. दुसरीकडे, स्किम्ड मिल्क पावडर खाल्ल्याने पोटाच्या समस्या उद्भवू शकतात. रिफाइंड पीठ घातल्याने पीठाचे पौष्टिक मूल्य कमी होते. यामुळे रक्तातील साखरेची पातळी झपाट्याने वाढू शकते. भेसळयुक्त पीठ खाल्ल्याने कोणत्या प्रकारच्या आरोग्य समस्या उद्भवू शकतात ते खाली दिलेल्या ग्राफिकवरून समजून घ्या. प्रश्न: भेसळयुक्त पीठ कसे ओळखावे? उत्तर: तुमच्या घरात वापरले जाणारे पीठ शुद्ध आहे की त्यात काही भेसळ झाली आहे? हे तपासण्यासाठी, तुम्ही खालील ग्राफिकमध्ये दिलेल्या पद्धतींचा अवलंब करू शकता. प्रश्न: बाजारातून पीठ खरेदी करताना कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात? उत्तर: सर्व पांढरे पीठ शुद्ध असणे आवश्यक नाही. चमक आणि टिकाऊपणा वाढविण्यासाठी पिठात विविध रसायने आणि भेसळयुक्त पदार्थ मिसळले जाऊ शकतात. त्यामुळे बाजारातून पीठ खरेदी करताना काही खबरदारी घेणे महत्त्वाचे आहे. या मुद्द्यांवरून ते समजून घ्या- प्रश्न-फक्त गव्हाच्या पिठातच भेसळ असण्याची शक्यता आहे का? उत्तर: केवळ गव्हाचे पीठच नाही, तर अनेक प्रकारच्या धान्याच्या पिठात भेसळ होऊ शकते, ज्यामुळे त्यांच्या गुणवत्तेवर आणि पौष्टिक मूल्यावर परिणाम होऊ शकतो. जसे की- बेसन -पिवळी माती, हळद पावडर किंवा स्वस्त डाळींचे मिश्रण घालता येते. कॉर्न फ्लोअर – हळद किंवा कृत्रिम रंग घालून त्याचा रंग गडद करता येतो. तांदळाचे पीठ- पांढरेपणा वाढवण्यासाठी त्यात स्वस्त स्टार्च घालता येतो. प्रश्न: भेसळ करणाऱ्या दुकानदारांविरुद्ध आपण कशी तक्रार करू शकतो? उत्तर: जर तुम्हाला कोणत्याही दुकानाच्या किंवा ब्रँडच्या पिठात भेसळ असल्याचा संशय आला, तर तुम्ही भारतीय अन्न सुरक्षा आणि मानक प्राधिकरण (FSSAI) किंवा संबंधित सरकारी विभागांकडे तक्रार करू शकता. प्रत्येक राज्यात अन्न आणि औषध प्रशासन (FDA) चा एक वेगळा विभाग असतो. तुम्ही तुमच्या राज्यातील एफडीए कार्यालयात जाऊन किंवा ऑनलाइन पोर्टलद्वारे तक्रार दाखल करू शकता. याशिवाय, तुम्ही जिल्हा प्रशासन किंवा पोलिसांकडे तक्रार करू शकता. प्रश्न- FSSAI नुसार, ग्राहकाने कोणती खबरदारी घ्यावी? उत्तर- FSSAI ग्राहकांना पीठ खरेदी करण्यापासून ते वापरण्यापर्यंत त्याच्या गुणवत्तेकडे विशेष लक्ष देण्याचा सल्ला देते. योग्य ब्रँड निवडा, घरी तपासा आणि भेसळ आढळल्यास तक्रार करण्यास अजिबात संकोच करू नका. शुद्ध आहार हा तुमच्या आरोग्याचा आधार आहे.