तुम्ही जेवतांना मोबाईल पाहता का?:ओव्हर इटिंग आणि लठ्ठपणाचा धोका वाढू शकतो, डॉक्टरांकडून जाणून घ्या खाण्याची योग्य पद्धत

आजकाल जेवताना टीव्ही, मोबाईल, लॅपटॉप किंवा इतर कोणतीही स्क्रीन पाहणे सामान्य झाले आहे. ही काही लोकांची सवय झाली आहे. मोबाईलवर त्यांचा आवडता टीव्ही शो किंवा चित्रपट पाहिल्याशिवाय ते अन्न गिळू शकत नाहीत. पण तुम्हाला माहित आहे का की जेवताना मोबाईल पाहणे आरोग्यासाठी हानिकारक असू शकते. विपणन संशोधन आणि सल्लागार एजन्सी सायबर मीडिया रिसर्च (CMR) ने 2022 मध्ये देशातील काही मोठ्या शहरांमधील 1000 लोकांवर एक अभ्यास केला. या अभ्यासात असे आढळून आले की 58% लोक जेवताना स्मार्टफोन वापरतात. याच एजन्सीच्या आणखी एका अभ्यासातून असे दिसून आले आहे की देशातील सरासरी मुले 12 वर्षांच्या वयापासून स्मार्टफोन वापरण्यास सुरुवात करतात. ते दिवसातून सुमारे 6.5 तास मोबाईलचा वापर करतात. 91% मुले आहेत ज्यांना मोबाईलपासून वेगळे केल्यावर तणाव जाणवतो. लहान मुलांपासून ते मोठ्यांपर्यंत प्रत्येकजण मोबाईलच्या विळख्यात असल्याचे या आकडेवारीवरून दिसून येते. यातून बाहेर पडणे कोणालाही सोपे नाही. पण जेवताना स्क्रीन पाहण्याची सवय तुमच्या आरोग्यासाठी हानिकारक ठरू शकते. याचा गांभीर्याने विचार करण्याची गरज आहे. त्यामुळे आज सेहतनामामध्ये आपण जेवताना मोबाईल पाहिल्याने आरोग्याला होणाऱ्या हानीबद्दल बोलणार आहोत. तुम्ही हे देखील शिकाल की- तज्ज्ञ- डॉ. पूनम तिवारी, वरिष्ठ आहारतज्ञ, डॉ. राम मनोहर लोहिया इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेस (लखनौ) जेवताना मोबाईल पाहिल्याने आरोग्यावर वाईट परिणाम जेवताना मोबाईल किंवा इतर कोणतीही स्क्रीन पाहणे आरोग्यासाठी अनेक प्रकारे हानिकारक असू शकते. या सवयीचा आपल्या शारीरिक आणि मानसिक आरोग्यावर नकारात्मक परिणाम होतो. जेवताना आपण मोबाईल पाहतो तेव्हा आपल्याला आपली खाण्याची प्रक्रिया नीट समजू शकत नाही. यामुळे जास्त खाण्याची शक्यता वाढू शकते, ज्यामुळे पाचन समस्या देखील उद्भवू शकतात. याशिवाय, त्याचे काही तोटे देखील आहेत, जे तुम्ही खाली दिलेल्या ग्राफिकमध्ये पाहू शकता. आता जेवताना मोबाईल पाहिल्याने होणाऱ्या त्रासाबद्दल सविस्तर जाणून घेऊयात. जास्त खाल्ल्याने वजन वाढू शकते जेवताना जेव्हा आपण मोबाईलवर लक्ष केंद्रित करतो तेव्हा आपण किती खात आहोत याचा आपल्याला अंदाज येत नाही. याचा अर्थ असा की आपण हळूहळू आपल्या भुकेपेक्षा जास्त अन्न खातो कारण आपल्याला अन्नाची जाणीव नसते. जास्त काळ ओव्हर इटिंग केल्याने वजन वाढू शकते. पचनाच्या समस्या निर्माण होऊ शकतात जेवताना मोबाईलवर लक्ष केंद्रित केल्याने आपण अन्न नीट चघळत नाही. यामुळे पोटाशी संबंधित समस्या जसे गॅस, अपचन किंवा ऍसिडिटी होऊ शकते. मानसिक आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो जेवताना मोबाईल पाहिल्याने मानसिक आरोग्यावरदेखील नकारात्मक परिणाम होतो. जेवताना आपण मोबाईलमध्ये व्यस्त असतो तेव्हा आपले लक्ष अन्नापासून इतर गोष्टींकडे वळते. जसे की सोशल मीडिया, ईमेल किंवा चॅट्स. या दरम्यान, अनेकवेळा नकारात्मक बातम्या, वैयक्तिक कमेंट किंवा कामाशी संबंधित संदेश येतात, ज्यामुळे कधीकधी तणाव निर्माण होतो. डोळ्यांच्या समस्या उद्भवू शकतात मोबाईल स्क्रीनवर जास्त वेळ घालवल्याने थकवा, कोरडेपणा आणि डोळ्यांची जळजळ होऊ शकते. जेवताना ही सवय कायम राहिल्यास डोळ्यांच्या आरोग्यावर वाईट परिणाम होतो. डिजिटल व्यसन आणि वेळेचा अपव्यय मोबाईलवर व्यस्त असल्यामुळे अन्न खाण्यास नेहमीपेक्षा जास्त वेळ लागू शकतो. याशिवाय आपल्याला अन्नाची चवही नीट घेता येत नाही. अन्न जास्त चघळून खाणे हे आरोग्यासाठी अधिक चांगले असले तरी या काळात मोबाईल पाहिल्याने डिजिटल व्यसन वाढते, जे स्वतःच धोकादायक आहे. मोबाईल बघायची सवय कशी सोडवायची जेवताना मोबाईल बघण्याच्या सवयीपासून मुक्ती मिळवायची असेल, तर सर्वप्रथम तुमची विचारसरणी आणि वागणूक बदलावी लागेल. ही सवय एका दिवसात मोडता येत नाही. यासाठी दररोज सराव करणे आवश्यक आहे. सर्वप्रथम जेवताना मोबाईल तुमच्यापासून लांब ठेवा. आपण मोबाईल दुसऱ्या खोलीत ठेवू शकता, जेणेकरून खाताना लक्ष विचलित होणार नाही. यामुळे तुमचे लक्ष पूर्णपणे अन्नावर केंद्रित होईल आणि तुम्ही त्याचा आनंद घेऊ शकाल. याशिवाय इतरही काही पद्धतींचा अवलंब करता येईल. खाली ग्राफिक पाहा. अन्न हे फक्त पोट भरण्यासाठी नाही जेवण करणे म्हणजे केवळ पोट भरणे असे नाही. अन्नाशी संबंधित सवयींचा आरोग्यावर आणि जीवनशैलीवर खोलवर परिणाम होतो. अन्नामुळे केवळ भूक भागत नाही तर शरीराला पोषणही मिळते. यामुळे शरीराला ऊर्जा मिळते आणि ते चांगले कार्य करते. सकस आणि संतुलित आहार घेतल्यास आपण अनेक आजार टाळू शकतो. पोट भरण्यासाठीच अन्न खाल्ले तर शरीरात पोषक तत्वांची कमतरता भासते. यामुळे आरोग्याच्या अनेक समस्या उद्भवू शकतात. जेवण करताना या गोष्टी लक्षात ठेवा आहारतज्ञ डॉ.पूनम तिवारी सांगतात की, योग्य पद्धतीने अन्न खाल्ल्याने पचनक्रिया व्यवस्थित राहतेच, पण त्याचा एकूण आरोग्यावर चांगला परिणाम होतो. यासाठी काही गोष्टी लक्षात ठेवणे अत्यंत आवश्यक आहे. खाली ग्राफिक पाहा.