साखर खाल्ल्याने फॅटी लिव्हर होते का?:यकृतासाठी साखर का धोकादायक आहे, डॉक्टरांकडून जाणून घ्या प्रतिबंधाच्या पद्धती आणि खबरदारी
![](https://mahahunt.in/wp-content/uploads/2025/01/sehatnama30th-jan-cover_1738153605-k1YI3l.gif)
जगभरातील लोकांना माहित आहे की जास्त साखर खाणे आरोग्यासाठी हानिकारक आहे. यामुळे दातांचे नुकसान होऊ शकते. रक्तातील साखरेची वाढ होऊ शकते. हे मधुमेहाच्या रुग्णांसाठी खूप हानिकारक आहे, परंतु तुम्हाला माहित आहे का की साखरेमुळे यकृतालाही नुकसान होऊ शकते. उत्तर होय आहे. साखर अल्कोहोलप्रमाणेच यकृताचे नुकसान करते. जर्नल ऑफ हेपॅटोलॉजीमध्ये प्रकाशित झालेल्या अभ्यासानुसार, अगदी कमी प्रमाणात साखर देखील यकृताला हानी पोहोचवते. ज्याप्रमाणे अल्कोहोलचा प्रत्येक थेंब यकृताला हानी पोहोचवतो आणि फॅटी लिव्हरला कारणीभूत ठरतो, त्याचप्रमाणे साखर देखील फॅटी लिव्हरसाठी जबाबदार आहे. नॉन-अल्कोहोलिक फॅटी लिव्हरच्या बहुतेक प्रकरणांमध्ये साखर हे प्रमुख कारण आहे. वर्ल्ड हेल्थ ऑर्गनायझेशन (WHO) ने 2015 मध्ये सांगितले होते की, कोणीही दररोज 25 ग्रॅम किंवा 6 चमचे साखर खाऊ नये. आम्ही येथे फक्त पांढऱ्या दाणेदार साखरेबद्दल बोलत नाही. बाजारात विकल्या जाणाऱ्या सर्व पॅकेज्ड वस्तूंमध्ये साखरेचा समावेश असतो. खारट चवीच्या पदार्थांमध्येही साखर असते. या सर्व गोष्टी मिळून यकृताचे नुकसान होत आहे. त्यामुळे आज ‘सेहतनामा’ मध्ये आपण जाणून घेणार आहोत की साखर यकृताचे कसे नुकसान करते. तुम्ही हे देखील शिकाल की- आपण साखर खाल्ल्यास काय होते साखर हा एक प्रकारचा कार्ब आहे. जेव्हा आपण ते खातो तेव्हा शरीराला उर्जेचा सहज स्रोत मिळतो. आपले शरीर त्याचे ग्लुकोजमध्ये रूपांतर करते. हे उर्जेसाठी भरपूर कॅलरीज पुरवते, परंतु त्याचे पौष्टिक मूल्य शून्य आहे. शरीर त्याचा काही भाग ऊर्जेसाठी वापरतो. उरलेला भाग सुरक्षित ठेवतो. जास्त साखर खाल्ल्याने फॅटी लिव्हरची समस्या निर्माण होते आपले शरीर अतिशय हुशारीने काम करते. ज्याप्रमाणे आपण आपल्या पगारातून आपल्या खर्चाचा काही भाग काढून घेतो आणि उरलेला भाग भविष्यासाठी आपल्या बचत बँक खात्यात जमा करतो. त्याचप्रमाणे, आपले शरीर उर्जेसाठी आवश्यक ग्लुकोज वापरते आणि उर्वरित चरबीमध्ये रुपांतरित करते आणि यकृतामध्ये साठवते. तथापि, आपले शरीर मनुष्यांसारखे लोभी नाही. त्याला आवश्यक तेवढीच चरबी साठवायला आवडते. जेव्हा ही चरबी जास्त होते तेव्हा त्यामुळे फॅटी लिव्हर होते. यकृताला चरबी आवडत नाही यकृताला सर्वात जास्त त्रास देणारी कोणतीही गोष्ट असेल तर ती अतिरिक्त चरबी आहे. नॅशनल इन्स्टिट्यूट ऑफ हेल्थच्या मते, जर आपल्या यकृतामध्ये जमा झालेल्या चरबीचे प्रमाण यकृताच्या एकूण वजनाच्या 5% पेक्षा जास्त असेल तर ते इतर अनेक धोके निर्माण करू शकतात. अतिरिक्त चरबीमुळे यकृतामध्ये जळजळ होऊ शकते. हे अनेक रोगांचे कारण देखील बनू शकते. जास्त साखर खाल्ल्याने शरीराच्या 300 मूलभूत कार्यांमध्ये अडथळा येतो. ज्याप्रमाणे शरीरावर चरबी जमा झाल्यामुळे आपल्या शरीरात सूज येऊ लागते आणि शरीर सुस्त होते. त्याचप्रमाणे फॅटी लिव्हर म्हणजे त्याभोवती चरबी जमा झाली. त्यामुळे यकृत सुस्त होऊ लागते आणि त्याची आवश्यक कार्ये विस्कळीत होऊ लागतात. जगातील 38% लोकांना फॅटी लिव्हर रोग आहे फॅटी लिव्हर हा यकृताचा सामान्य आजार होत आहे. जर्नल ऑफ हेपॅटोलॉजीनुसार, सध्या जगातील सुमारे 38% लोक फॅटी लिव्हरच्या समस्येने त्रस्त आहेत. यामध्ये 25% लोक दारू पीत नाहीत. अशा बहुतेक प्रकरणांमध्ये, जास्त साखर खाणे हे एक प्रमुख कारण आहे. पांढऱ्या साखरेच्या दाण्यांव्यतिरिक्त, जंक फूड, पॅकेज्ड फूड आणि साखरयुक्त पेये यातून त्याचा वापर केला जात आहे. आपल्या वाईट सवयींचे ओझे यकृतावर आपल्या चवीनुसार आपण दिवसभर पॅकेज केलेले अन्न खातो. साखरयुक्त पेय पिणे आणि गोड खाणे. गोड चहा आणि कॉफी पिणे. ही सर्व साखर यकृतात जाते आणि यकृत ही साखर फोडण्याची व पचवण्याची जबाबदारी असते. यानंतर, असे होते की शरीर आवश्यक असलेले सर्व ग्लुकोज घेते आणि बाकीचे यकृताकडे सोडते. तो पुन्हा कामाला लागतो. यावेळी ते चरबीमध्ये रूपांतरित होते आणि ते स्वतःकडे साठवते. ही चरबी पुढे त्याच्यासाठी ओझे बनते. यकृताला आपल्या सवयींचा खूप राग येतो, पण ते काय करू शकते? साखर आणि फॅटी यकृत संबंधित काही सामान्य प्रश्न आणि उत्तरे प्रश्न: आपल्या पूर्वजांना गोड खाल्ल्याने फॅटी लिव्हरचा त्रास का झाला नाही? उत्तर: आपले पूर्वज त्यांच्या मनाला आवडेल म्हणून मिठाई खात असत हे आपण फक्त पाहतो. यासोबत त्यांची जीवनशैली कशी होती ते देखील पाहा. पूर्वीचे लोक दिवसभर खुर्ची-टेबलवर बसून काम करत नव्हते. ते दिवसभर कष्ट करायचे. आम्ही जे काही गोड खाल्लं ते ग्लुकोजच्या स्वरूपात वापरलं जात असे. त्याला यकृताचे फॅटमध्ये रूपांतर करून ते साठवण्याची गरज नव्हती. प्रश्नः फॅटी लिव्हर रोग हा नवीन आजार आहे का? उत्तर: होय, डॉ. रॉबर्ट लस्टिग, कॅलिफोर्निया विद्यापीठाच्या एंडोक्राइनोलॉजी विभागातील प्राध्यापक, त्यांच्या ‘फॅट चान्स’ या पुस्तकात लिहितात की फॅटी लिव्हर हा एक आजार आहे जो 50 वर्षांपूर्वी अस्तित्वात नव्हता. आता तो इतका झपाट्याने वाढत आहे की जर तुम्ही गर्दीत दगड फेकला तर ज्याला तो मारला त्याला फॅटी लिव्हर असण्याची 99% शक्यता असते. प्रश्न: यकृतामध्ये अतिरिक्त चरबी जमा होत आहे हे कसे ओळखावे? उत्तर: साधारणपणे फॅटी लिव्हरची कोणतीही लक्षणे दिसत नाहीत. काहीवेळा तुम्हाला थकवा जाणवू शकतो किंवा तुम्हाला पोटाच्या वरच्या उजव्या बाजूला वेदनाही जाणवू शकतात. याशिवाय ही चिन्हे दिसू शकतात: प्रश्नः फॅटी लिव्हर असल्यास काय खाऊ नये? उत्तरः फॅटी लिव्हरची लक्षणे दिसत असल्यास गोड आणि पॅक केलेले पदार्थ टाळा आणि या गोष्टींचा आहारात समावेश करा: