शेअर बाजारातील गुंतवणुकी दरम्यान या चुका टाळा! उच्चांकावरील निर्देशांकातही सावधगिरी आवश्यक

शेअर बाजार तेजीत असतो तेव्हा काहीअंशी नुकसानाचीही भीती असते. अनेक गुंतवणूकदारांना विश्लेषण न करता निर्णय घेण्यास प्रवृत्त होतात. ही मानसिकता कृत्रिमता तयार करू शकते. मित्र, सहकारी, व्हॉट्सअॅप ग्रुप किंवा प्रसारमाध्यम यांच्या टिप्सवर पूर्णपणे विसंबून राहिल्याने मूलभूत गोष्टींकडे दुर्लक्ष होऊ शकते आणि अंतर्निहित जोखमींकडे दुर्लक्ष होऊ शकते. प्रत्येकजण एखाद्या विशिष्ट स्टॉकबद्दल बोलत असतो तेव्हा अतिरिक्त सतर्क राहण्याची वेळ आली आहे. कळपाच्या दबावाचा प्रतिकार करण्यास शिकायला हवे. तसेच वैयक्तिक उद्दिष्टे, जोखीम सहनशीलता आणि आर्थिक नियोजनावर आधारित उत्तम-परिभाषित गुंतवणूक धोरणावर कायम राहायला हवे.

भारतातील क्रमांक १ चे गुंतवणूक मासिक ‘दलाल स्ट्रीट इन्व्हेस्टमेंट जर्नल’च्या माध्यमातून हा लेख तयार केला आहे. तेजीतील शेअर आणि शिफारशी नियमित प्राप्त करण्यासाठी येथे क्लिक करा आणि सहभागी व्हा.

गुंतवणुकीच्या निर्णयांमध्ये भावना महत्त्वाची भूमिका बजावते. विशेषत: बाजारातील अस्थिरतेच्या वेळी तर अधिकच. नुकसान होण्याच्या भीतीमुळे अविचारी गुंतवणूक होऊ शकते. तर तोट्याच्या भीतीमुळे विक्री वाढू शकते. गुंतवणूकदारांना आवश्यकतेपेक्षा अधिक काळ पोझिशन्सवर टिकून राहण्यास लोभ प्रवृत्त करू शकतो. बाजारातील टोकाच्या परिस्थितीमध्ये भावनांवर नियंत्रण ठेवणे अत्यंत महत्त्वाचे आहे आणि ही निकड अधिक महत्त्वाची बनते. कारण शेअर बाजार सध्या त्यांच्या वरच्या टप्प्यावर आहेत.

बाजारात तेजी असते तेव्हा गुंतवणूकदार आत्मसंतुष्ट होऊ शकतात आणि आवश्यक आर्थिक निर्देशकांकडे दुर्लक्ष करू शकतात. एखाद्याने कंपन्यांच्या अंतर्निहित कमाईच्या संभाव्यतेचे विश्लेषण करण्याकडे दुर्लक्ष केले तेव्हा स्टॉकचे अतिमूल्यांकन होऊ शकते. माहितीपूर्ण निर्णय घेण्यासाठी कंपनीची आर्थिक बाजू, वित्तीय निकाल आणि भविष्यातील व्यवसाय वाढीच्या संभाव्यतेवर लक्ष केंद्रित करण्यास विसरू नये.

सतत बाजारातील शिखरे आणि तळ तपासणे हे मृगजळाचा पाठलाग करण्यासारखे आहे. बाजाराचे अप्रत्याशित स्वरूप अशा प्रयत्नांना अत्यंत धोकादायक बनवते. गुंतवणूकदार अनेकदा या विश्वासात अडकतात की ते परिपूर्ण क्षणी बाहेर पडू शकतात आणि कमी किमतीत पुन्हा प्रवेश करू शकतात. तथापि, अगदी अनुभवी व्यावसायिकांनाही ते अचूकपणे आव्हानात्मक वाटते.

कामगिरीचा पाठलाग करणे ही दुसरी सामान्य चूक आहे. गुंतवणूकदार भूतकाळात उत्तम कमाई केलेले स्टॉक खरेदी करतात तेव्हा ते उत्तमच राहतील या आशेने तेजी घडते. तथापि, शेअर बाजार चक्रीय आहे आणि नेहमीच असे स्टॉक असतील जे अधिक कामगिरी करतात आणि कमी कामगिरीही करतात. कामगिरीचा पाठलाग करणारे गुंतवणूकदार जेव्हा त्यांनी खरेदी केलेले स्टॉक कमी कामगिरी करू लागतात तेव्हा ते अनेकदा निराश होतात.

ओव्हरट्रेडिंग ही आणखी एक सामान्य चूक आहे जी गुंतवणूकदार करतात. विशेषत: जेव्हा बाजार नवीन उच्चांकावर असतो तेव्हा. बाजार तेजीत असतो तेव्हा झटपट नफा कमावण्याच्या आशेने वारंवार व्यवहार करण्याचा मोह होऊ शकतो. तथापि, ओव्हरट्रेडिंगमुळे नुकसान होऊ शकते. विशेषत: जर अनुभवी नसेल तर.

बाजारातील उच्चांकाच्या काळात काही शेअर किंवा क्षेत्र वाढलेले असू शकतात तर काही स्थिरावतात. गुंतवणुकदारांना अनेकदा अधिक परताव्याच्या आशेने त्यांची गुंतवणूक सर्वोत्तम कामगिरी करणार्‍या मालमत्तेमध्ये केंद्रित करण्याचा मोह होतो. तथापि, अतिसांद्रता पोर्टफोलिओला वाढीव जोखमीच्या समोर आणू शकते. लक्षात ठेवा, विविध मालमत्ता वर्ग आणि उद्योग क्षेत्रांमध्ये विविधता आणल्याने जोखीमही वर्गीकृत होते आणि लाभाची संधी गमावली जात नाही.

तेजीच्या शेअर बाजारात गुंतवणूकदार अचानक मंदीच्या संभाव्यतेला कमी लेखू शकतात. बाजार चक्रीय असतात आणि मंदी अनपेक्षितपणे येऊ शकते. जोखीम व्यवस्थापनाकडे दुर्लक्ष केल्याने आव्हानात्मक काळात आर्थिक संकट येऊ शकते. बाजारातील उच्चांकी गुंतवणूक करताना मूलभूत बाब आणि जोखीम व्यवस्थापनावर अधिक लक्ष केंद्रित करणे आवश्यक आहे.

सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे, गुंतवणूक सुरू करण्यापूर्वी एक योजना असणे महत्त्वाचे आहे. हे विशेषतः बाजार नवीन उच्चांकावर असतो तेव्हा गरजेचे आहे. योजनेत गुंतवणुकीची उद्दिष्टे, जोखीम सहन करण्याची क्षमता आणि कालावधी यांचा समावेश असावा. अशा योजनेशिवाय भावनिक निर्णय घेण्याची अधिक शक्यता आहे. परिणामी नुकसान होऊ शकते.
Disclaimer: This above is third party content and TIL hereby disclaims any and all warranties, express or implied, relating to the same. TIL does not guarantee, vouch for or endorse any of the above content or its accuracy nor is responsible for it in any manner whatsoever. The content does not constitute any investment advice or solicitation of any kind. Users are advised to check with certified experts before taking any investment decision and take all steps necessary to ascertain that any information and content provided is correct, updated and verified.